Rödövans sözleşmesi; ruhsat sahalarındaki madenlerin üretilerek değerlendirilmesi amacıyla üçüncü kişilere veya kuruluşlara tasarruf hakkı sağlamak üzere ruhsat sahasının tamamı ya da bir kısmı için ruhsat sahiplerinin bu kişilerle yapmış oldukları sözleşmeleri olarak tanımlanmaktadır (MFUY[1] m.4/1.rr). Maden Kanunu'nun Ek 7/I'inci madde fıkrasına göre; “Ruhsat sahipleri ile üçüncü kişiler arasında rödövans sözleşmeleri Bakanlığın iznine tâbidir. İzin alınmaksızın yapılan rödövans sözleşmesi ile yürütülen madencilik faaliyetleri durdurulur.” Maden Kanunu’na eklenen Ek Madde 7 hükmü uyarınca; “Maden ruhsat sahiplerinin, ruhsat sahalarının bir kısmında veya tamamında üçüncü kişilerle yapmış oldukları rödövans sözleşmelerinde, bu alanlarda yapılacak madencilik faaliyetlerinden doğacak İş Kanunu, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili idari, mali ve hukuki sorumluluklar rödövansçıya aittir. Ancak bu durum ruhsat sahibinin Maden Kanunundan doğan sorumluluklarını ortadan kaldırmaz.” Bu düzenleme çerçevesinde, ruhsat sahibinin Maden Kanunu'ndan doğan sorumlulukları nedeniyle sözleşmede denetim yetkisine ilişkin birtakım hükümlere yer verilmesi, rödövans sözleşmesinin geçerliliğine etki etmez. Rödövans sözleşmesinin tarafları olan, ruhsat sahibi ile rödövansçı arasındaki ilişkinin niteliği kurulmasından itibaren aynıdır. Bu ilişki, asıl işveren - alt işveren ilişkisi niteliğinde sayılamaz (İşK m.2/6). Bu sebeple, ruhsat sahibi, rödövansçı işçilerin işçilik alacaklarından dolayı sorumlu tutulamaz.[2] Zira, ruhsat sahibi, sadece karşılığında rödövans bedeli aldığı ürünü denetlemek, teslim almak ve Maden Kanununun ruhsat sahibine yüklediği yükümlülükler nedeniyle üretime yönelik olmayan işçi bulundurmak yetkilerine sahip bulunmaktadır. Rödövansçı, madeni, sözleşmede belirtilen şartlar çerçevesinde kendi adına işletir. Rödövansçı, madeni kendi adına işletemiyorsa, üretim, çalışma ve organizasyon açısından ruhsat sahibine tam olarak bağlı olduğu durumda, hukuki ilişki rödövans değil, alt işverenlik ya da ihale niteliğinde sayılır. Ancak, böylesi bir durumda, ruhsat sahibinin müteselsil sorumluluğundan söz edilebilir.
Çalışmalarınızda başarı, ailenizle birlikte esenlik ve mutluluklar diler, en içten saygılarımızı sunarız.
[1] MFUY: 6 Kasım 2010 Tarih ve 27751 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Madencilik Faaliyetleri Uygulama Yönetmeliği
[2] Aynı görüşü içeren içtihat metni için bkz., Yargıtay 22. Hukuk Dairesi, 13.05.2019 Tarih, 2017/21931 Esas ve 2019/10415 Karar Sayılı içtihat metni, https://karararama.yarfgıtay.gov.tr (Erişim tarihi: 21.03.2023)
