Goethe’nin çok bilinmeyen bir sözüdür, “Kolaylık öncesi her şey zordur”.  Ünlü filozofun hayatı boyunca doğayı takip ederek anlamlı sonuçlar çıkarmaya çalıştığını biliyoruz.
Son zamanlarda toplum olarak içerisinden geçtiğimiz dönemi düşününce, Goethe’nin bu sözü aklımıza geldi.
Hastalıktı, işsizlikti, hayat pahalılığıydı, döviz kriziydi derken hayatımızda tanık olmadığımız şekilde bir moral bozukluğu içinde bulduk kendimizi. Nereye bakarsanız bakın problem görmekteyiz. Fiyatlar, maliyetler artarken gelirler düşmektedir. Diğer taraftan insanlar bir ümit kısa vadede spekülasyon üzerinden kazanç elde etmeye çalışmaktadır.
Bireyler kredi, borçla veya yükümlülüklerini erteleyerek ne olduğunu bile bilmedikleri kripto para, metaverse aleminde arsa alarak para kazanma peşindeler. Sözü edilen bireysel çabaların toplumsal tercihlerle oluşan trendlerin üzerinde etkisi olmayacaktır. Doğal süreçlerin devam etmesini beklemeliyiz. Olumsuzlukta bir aşırılığa ulaşılmasının ardından bitmesini istediğimiz dönem arkada kalabilecektir. 
Bunları ifade ederek  kötümser bir  bakışı savunuyoruz anlamına çıkarılmamalıdır. Daha önce ne olursa olsun her şeyi pozitif algılayan bir toplumun bir noktadan sonra olayları olumsuz değerlendirmeye başlamasının bilimsel bir açıklaması vardır.
Toplumsal trendler bir günde oluşmaz, bir günde de değişmez. Sabırla bu süreçten mümkün olan en az hasarla çıkmamızın yolunu bulmalıyız. Şüphesiz bu olumsuz dönem sürekli gitmeyecektir. Ancak kolaylık öncesi her şeyin daha zor olacağı unutmayalım.