Yüzyılımız, çok farklı yönlerden tüm dünyamızı etkileyen konuları gündemimizin ön sıralarına koyuyor. Bunlardan biri de Yapay Zekâ.

Önce bunu bir tanımlayalım. Yapay zekâ (YZ), doğal zekânın aksine, makineler tarafından görüntülenen zekâ çeşididir. Yapay zekâ çalışmaları sıklıkla insanın düşünme yöntemlerini taklit eden yapay metotlar geliştirmeye yöneliktir.

Öğrenebilen ve gelecekte insan zekâsından bağımsız gelişebilecek bir yapay zekâ kavramına doğru yeni yönelimler oluşmaktadır. Bu yönelim; insanın evreni ve doğayı anlama çabasında kendine yardımcı olabilecek belki de kendisinden daha zeki, insan ötesi varlıklar meydana getirme hayalinin bir ürünüdür.

Bu hayal, 1920'li yıllarda yazılan ve sonraları bazı hayal kurucuları da etkileyen modern Bilim Kurgu edebiyatının öncü yazarlarının eserlerinde dışa vurulmuştur. Örneğin, Karel Capek’in eserlerinde bu görülebilir. Yazar bir eserinde yapay zekâya sahip robotlar ile insanlığın ortak toplumsal sorunlarını ele alarak 1920 yılında, yapay zekânın insan aklından bağımsız gelişebileceğini öngörmüştür.

Yapay zekâ kavramının geçmişi modern bilgisayar bilimi kadar eskidir. Fikir babası, “Makineler düşünebilir mi?” sorusunu ortaya atarak makine zekâsını tartışmaya açan Alan Mathison Turing'dir.

1943'te II. Dünya Savaşı sırasında Kripto Analizi ihtiyaçları ile üretilen elektromekanik cihazlar sayesinde Bilgisayar Bilimi ve Yapay Zekâ kavramları doğmuştur. İngiltere'de şifre çözme amacı ile başlatılan çalışmalar Alan Turing'in ilkelerini oluşturduğu veri işleme mantığı ile Makine Zekâsı kavramının meydana gelmesine neden olmuştu. 1970'li yıllarda büyük bilgisayar üreticileri olan Microsoft, Apple, IBM gibi şirketler, kişisel bilgisayar (PC: Personal Computer) modeli ile popüler hâle getirdiler.

Bugün bu çalışmaları teşvik etme yolunda çeşitli ödüller dağıtılmaktadır. Türkiye'de de makine zekâsı çalışmaları yapılmaktadır. Bu çalışmalar; doğal dil işleme, uzman sistemler ve yapay sinir ağları alanlarında üniversiteler bünyesinde ve bağımsız olarak sürdürülmektedir.

Yapay Zekâ Endüstrisi'nin 1980'lerdeki cirosu 2 milyar dolar civarında idi. Bugün bu rakam trilyon dolarlardadır. Gelecekte yapay zekâ insan zekâsına bir alternatif oluşturabilir.

Konu geniş ve çok kapsamlı. Zaman zaman bu çalışmalara değinmek gerekecek gibi görünüyor. Bilim akıl almaz bir hızla gelişiyor. Yetişebilmek için daha çok ilgilenmek ve çalışmak gerekiyor.