Bazı yazılarımda bahsettiğim gibi ben aynı zamanda Türkiye Muhasebe Uzmanları Derneği (TMUD) üyesiyim. Geçen gün, IFAC (Uluslararası Muhasebeciler Birliği) sitesine girdiğimde daha önceden beri bildiğim bir konunun da teyit edildiğini gördüm. IFAC’da Tükiye için ayrı bir bölüm var ve IFAC’a üye olarak Türkiye’de iki kuruluş var. Bunlar ( Expert Accountants’ Association of Turkey ve Union of Chambers of Certified Public Accountants of Turkey) Türkiye Muhasebe Uzmanları Derneği ve Türkiye Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği olarak gösteriliyor.
Bu konunun üzerinde düşünmeyi yazmayı ve bilgilendirmeyi bir başka yazıya bırakalım ama bu iki kuruluşun ülkemiz açısından önemini de belirtmeden geçemiyorum. Bu IFAC var ya IFAC, 135 ülkede teşkilatlanmış 3 milyondan fazla muhasebe ve denetim mesleğindeki profesyonelleri temsil eden bir kuruluştur. Bu kuruluş uluslararası muhasebe ve denetim standartlarını hazırlar, dünyadaki ülkelerde en iyi şekilde uygulanmasını sağlamaya çalışır. IFAC sitesindeki tarife göre, “yüksek kaliteli uluslararası standartların geliştirilmesini, benimsenmesini ve uygulanmasını destekleyip geleceğe hazır bir muhasebe mesleği hazırlamak için çalışmaktadırlar. Küresel muhasebe mesleğinin sesi olarak IFAC konuşmaktadır.”
Daha önce de defalarca incelediğim bu siteyi yeniden incelediğim sırada Türkiye Muhasebe Uzmanları Derneği, 28 Şubat 2022 tarihinde Doç. Dr. Altuğ Biçer tarafından hazırlanan Yeni Kalite standartları kapsamında bağımsız denetimde kalite konusunda bir sunumda bulundu.
Rahmetli sanatçı Levent Kırca’nın deyimi ile “tam yerine denk geldi” diyelim de başka ne diyelim ki. Sunum, çok güzeldi, yepyeni birtakım bilgilerle izleyenlere yepyeni ufuklar açtı. Bugünlerde Maliye Bakanlığı tarafından yağmur gibi kanun, kararname, tebliğ vs. yayınlanıyor. Birçok meslektaş da bunlar üzerinde yazılar yazıyor. Ben bunları yazmaktan vazgeçtim. Çünkü her çıkan düzenleme, sonradan tekrar ve tekrar düzenleniyor. Bu sebepten beklemeyi tercih ediyorum.
TMUD ve Sayın Doç. Dr. Ali Altuğ Biçer’in bu sunumu hakikaten tam yerine denk geldi. Sunum esnasında dinlemeyi ve not almayı tercih etmiştim. Konuşmadım. Sunumdan sonra Ali Altuğ Biçer Hoca’yı buldum. Sunumu konusunda bir yazı yazmayı, kendisinden izin almak istediğimi söyledim. Her zamanki kibarlığı ile çok ama çok memnun oldu. Bana bu konuda izin verdi.
Yani kendisinden icazet (!) aldım. Sunumdan faydalanmakla da intihal yapmamış oluyorum, bu da böyle biline.
Bilindiği gibi Türkiye muhasebe standartları, Türkiye Finansal Raporlama Standartları ve Türkiye Bağımsız Denetim Standartları konusunda ülkemizdeki düzenleyici ve yetkili kuruluş Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu’dur.
(KISACA KGK)
KGK, yayımladığı Türkiye denetim standartlarını KKS1, BDS 200-210-220-230-240…..- şeklinde düzenlemeler yapmış ve bağımsız denetim raporlarında bu standartların göz önüne alınmasını olmazsa olmaz şartlardan biri olarak şart koşmuştur.
Standartlara göre finansal bilgi, kullanıcıların ihtiyacını karşılayacak düzeyde ilgili, zamanında ve güvenilir olmalıdır. Bilgi bağımsız denetimden geçmişse güvenilirliği artar. Bilginin güvenilirliği, bağımsız denetimde verilen görüşle ortaya çıkar.
Finansal bilgi kullanıcılarının güveni ise, denetçinin standartlara uygun çalıştığı ve kaliteli bir denetim gerçekleştirdiğine dair kalite yönetim sistemi ile sağlanır.
Denetçiler, denetim standartlarına, kalite standartlarına, ayrıca etik ve diğer düzenleyici mevzuata uymakla yükümlüdür. Kalite, kaliteli bir denetimin amacı, yöntemi gibi konular bu standartların içinde düzenlenmiştir.
Ancak, Uluslararası Denetim ve Güvence Standartları Kurulu (IAASB) 2020 yılı sonlarında 3 yeni ve gözden geçirilmiş kalite yönetim standardı sunmuştur.
1.Uluslararası Kalite Yönetim Standardı 1 (UKYS1 / ISQM 1) denetim, sınırlı denetim, güvence denetimi veya ilgili hizmetlerin tamamı için uygulanacaktır. Bu standardın hedefi her ölçekteki şirket geneli ve sözleşmelerin kalite çıtasını yükseltmektir.
UKYS 1 veya ISQM 1 kapsamında, firmaların yürütülen sözleşmelerin kalitesini yönetmek için kalite yönetim sistemlerini 15 Aralık 2022 tarihine kadar hazırlamaları, tasarlamaları ve uygulamaya koymaları gerekmektedir.
Bu konuda KGK’nın ne gibi çalışmalar yaptığını bilmiyoruz. Oysa KGK’nın bu konuda çok önceden çalışmalar yapması ve bunları duyurması gerektiği kanaatindeyim.
2.UKYS 2 / ISQM 2 Denetim kalitesine yönelik gözden geçirme standardı olup tamamen yeni bir standarttır. Bizdeki BDS 220 no.lu standart ile KKS 1 no.lu standardın bileşiminden oluşturulmuştur. Risk odaklı yaklaşım, yüksek düzeyde karmaşıklık veya yargı gerektiren sözleşmeler, sorunlarla karşılaşılan durumlar ve kamu yararını ilgilendiren kuruluşları esas almaktadır.
3.BDS 220 veya ISA 220 no.lu standart da revize edilecek ve finansal tabloların denetiminde kalite yönetimi konusunda yeni düzenlemeler getirecektir.
Bu yazımızda, özellikle 15 Aralık 2022 tarihine kadar ülkemizde de yapılması gereken düzenleme ve değişikliklerden bahsettik. İleriki yazılarımızda yapılacak düzenlemeleri ayrı ayrı ele alarak bilgilendirme yapmaya çalışacağız.
