Rekabet Hukuku, şirketler hukukunu çok yakından ilgilendiren, derine indikçe detayı çoğalan bir konu. Yalnızca 2025 yılının ilk üç ayında dahi kaç adet soruşturma başlatıldığı ve ceza verildiğini sayamıyorsunuz. Verilen milyarlarca liralık para cezası da dikkat çekici. Üstelik bunlar sadece global şirketlere yürütülen soruşturmalar değil.
Milattan önce Roma’da dahi tahıl ticaretinde fiyat manipülasyonları düzenleme altına alınmış. 1800’lerin sonunda Kuzey Amerika’da yasalaşan rekabet hukuku düzenlemeleri, ardından Avrupa’ya sıçramış ve bugünkü halini almış. Temel olarak; teşebbüslerin aralarında anlaşarak fiyat yükseltmelerini, bazı teşebbüslere haksız avantaj sağlayacak rekabet dışı anlaşmalar yapmalarını, pazara hâkim şirketlerin güç kullanarak küçük teşebbüsleri baskılamalarını engelliyor. Bu eylemlerin dolaylı yollardan yapılması, ve bu dolaylı yolların tespit edilmesi de; konu hakkında binlerce inceleme konusu ve olay çıkmasına yol açıyor.
Rekabet Kurumu, piyasaların rekabetçi ve adil kalmasını sağlamak amacıyla 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun ile kurulmuş, düzenleyici ve denetleyici bağımsız bir idari otoritedir. Kurumun karar alma organı olan Rekabet Kurulu, rekabeti engelleyici anlaşma ve uygulamaları, şirket birleşmelerini ve hâkim durumun kötüye kullanılmasını inceleyip yaptırıma bağlama yetkisine sahiptir. Kurum ve Kurul, idari ve mali açıdan bağımsız olup, kararları idari yargı denetimine açıktır.
Örneğin yalnızca 2025’te son zamanlarda yürütülen bazı soruşturma ve verilen kararlara bakalım. Frito Lay’e 1,3 Milyar TL’lik ceza verildi ve satışlarında rakip ürünleri engelleyici fiiler üzerine engellemeler getirildi. BİM, yerinde incelemeyi engellediği iddiasıyla 1 Milyar 310 Milyon TL para cezasıyla karşılaştı, ki bu ceza, kurum uzmanlarının şirket genel merkezinde yaptığı incelemeyi engelleyici tutum sergilediği gerekçesiyle verilen en yüksek ceza tutarı oldu (ceza, rekabeti ihlalden dahi değil; sadece “incelemeyi engellemekten” verildi). Şirkete kurumdan baskına gelindiğinde yetkili bir kişi WhatsApp mesajlarını silerse, milyar liralık cezayla dahi karşılaşılabilir; çünkü cezalar sabit değil, gelire orantılı.
Sadece devasa şirketlere gitmediklerini belirtmiştik. Son aylarda cast ajansları, Niğde’de bulunan asansör bakımı şirketleri, güç transformatörü sektöründeki şirketler gibi çok çeşitli alanlarda da rekabet soruşturmaları yürütülüyor.
Son zamanlarda kurumun, Yeniden Satış Fiyatını Tespit’e yönelik eylemler haricinde en çok üzerinde durduğu konulardan biri de; İş Gücü Piyasalarındaki Rekabet İhlalleri konusu. Şirketlerin birbirlerinin çalışanlarını işe almama ya da onlara iş teklif etmeme yönündeki anlaşmaları, artık doğrudan “kartel” kabul ediliyor. Çalışanların maaşları, yan hakları ve çalışma koşulları gibi hassas bilgilerin paylaşılması da kanuna aykırı kabul ediliyor. Bir araştırma şirketine “bana bizim sektördeki güncel maaşları bulsana” demeniz dahi bu kapsama giriyor.
Rekabet Kurumu, ülkedeki en aktif düzenleyici denetleyici kurumlardan. Kurumun haber.rekabet.gov.tr web sitesinden güncel ve hukuki dilden sadeleştirilmiş güncellemelerini alabilirsiniz.
