Yeşil Mutabakat, AB’nin 2050’ye kadar net sera gazı emisyonlarının sıfırlanması ve ekonomik büyümenin kaynak kullanımına bağlılığının sona ermesi gibi temel hedefleri içeren yeni büyüme stratejisidir. Sürdürülebilir bir dünya için küresel boyutta çabaların tüm paydaşlar tarafından her düzeyde artırılması gerekliliği, 2020 yılında COVID-19 pandemisinin yarattığı sosyal ve ekonomik krizin yansımaları ile daha da pekişmiştir.

Yeşil Mutabakat, AB’nin 2050’ye kadar net sera gazı emisyonlarının sıfırlanması ve ekonomik büyümenin kaynak kullanımına bağlılığının sona ermesi gibi temel hedefleri içeren yeni büyüme stratejisidir.
Sürdürülebilir bir dünya için küresel boyutta çabaların tüm paydaşlar tarafından her düzeyde artırılması gerekliliği, 2020 yılında COVID-19 pandemisinin yarattığı sosyal ve ekonomik krizin yansımaları ile daha da pekişmiştir. Bunun neticesinde, COVID-19 krizi sonrası toparlanma döneminde, sürdürülebilir ve kapsayıcı bir küresel ekonominin inşası uluslararası toplumun öncelikli gündemi haline gelmiştir.
Buna ilaveten, artan sayıda uluslararası firma ve yatırımcının da yeşil dönüşüm yol haritalarını belirleyerek, düşük karbonlu, yeşil ekonomiye geçişe ivme kazandırmayı hedefledikleri görülmektedir. Bu girişimler arasında, Birleşmiş Milletler çatısı altında bugüne kadar 1397 firma ve 74 yatırımcının katılım sağladığı Sıfır Emisyon Yarışı ve 280 firmanın taraf olduğu RE100 (Yenilenebilir Enerji 100) yer almaktadır.
AB ekonomisinin sürdürülebilirliğini sağlamak ve Avrupa’yı 2050 yılında “iklim-nötr” yapmak hedefiyle açıklanan Avrupa Yeşil Mutabakatı (Europen Green Deal) kapsamında hayata geçirilmesi öngörülen “sınırda karbon düzenlemesi” önemli bir gündem konusu olarak öne çıkmaktadır.
Tüm bu gelişmeler ışığında, Türkiye ekonomi ve sanayisinin yeşil dönüşümü; kapsayıcı ve sürdürülebilir bir büyümenin tesis edilmesinin yanı sıra, ülkemizin AB başta olmak üzere, üçüncü ülkelere ihracatında rekabetçiliğinin korunması ve güçlendirilmesi için elzem görülmektedir. Bu alanda, atılacak adımlar aynı zamanda ülkemizin küresel değer zincirlerine entegrasyonunun geliştirilmesi ve uluslararası yatırımlardan alacağı payın artırılması bakımından da önem teşkil etmektedir.
Bu kapsamda TÜBİTAK tarafından açılan 5 Şubat 2021 tarihi itibariyle açılan ARDEB 1001 Proje Programı kapsamında 2021 yılı 1. döneminde sunulacak projelerden aşağıdaki çalışma konularında proje verilmesi durumunda ek puan imkânı sağlanacağı duyurularak yapılacak çalışmalar teşvik edilmektedir. İşte yapılan çağrının detayları:
Yeşil Mutabakata Uyum çerçevesindeki araştırma başlıkları aşağıda verilmektedir.
İklim Değişikliği, Çevre ve Biyoçeşitlilik: İklim Değişikliği, Karbon salımı ve Sera Gazı Emisyonlarının Düzenlenmesi Amacına Katkı Sunacak Çalışmalar
•Çevre Atık Yönetimine Yönelik Yenilikçi Uygulamalar
•Arıtılmış Atık Su Kullanımına Yönelik Uygulamalar
•Su Kaynaklarının Yönetiminde Uzaktan Algılama ve Bilişim Uygulamaları
•İçme Suyu Kaynaklarında Endokrin Bozucu Kimyasalların Azaltılmasına Yönelik Uygulamalar
•İklim Değişikliğinin Çölleşme/Arazi Tahribatıyla Birlikte Biyolojik Çeşitlilik ve Ekosistemler Üzerindeki Etkilerinin Belirlenmesine Yönelik Yenilikçi Çözümler
•Kalıcı ve Mobil Kimyasalların (Persistent and Mobile Chemicals) İnsan Sağlığı, Çevre ve Doğa Üzerindeki Olumsuz Etkilerine Karşı Yenilikçi, Sistemik Sıfır Kirlilik (zero-pollution) Çözümleri
•Orman ve Tarım Alanı Yangınları İle Etkin Mücadelenin Sağlanması ve Peyzaj Yönetiminin İyileştirilmesi İçin Önleyici, Erken Uyarı/Tahmin Yeteneği Olan, Proaktif Orman Yönetimi/Yönetişimini Sağlayacak İzleme, Müdahele ve Karar Destek Sistemleri
Temiz ve Döngüsel Ekonomi
•Sanayide Sera Gazı Emisyon Azaltım Kapasitelerinin Yükseltilmesi ve Enerji Verimliliğinin Yaygınlaştırılmasına Yönelik Yenilikçi Uygulamalar
•Sanayiden Kaynaklı Sera Gazı Emisyonlarının İzlenmesine Yönelik Sistemler
•Demir-Çelik Sektöründe Sıfır Karbonlu Üretime Yönelik Çözümler
•Tekstil ve Deri Sektörlerinde Sürdürülebilir Üretim ve Karbon Salımı ile Sera Gazı Emisyonlarının Azaltılmasına Yönelik Yenilikçi Uygulamalar
•Endüstriyel Baca Gaz Emisyonundan Sentetik Yakıtların ve Kimyasalların Üretimini Kolaylaştırmak İçin Yenilikçi ve Geri Dönüştürülebilir Katalitik Malzeme Sistemleri
Temiz, Erişilebilir ve Güvenli Enerji Arzı
•Başta Rüzgar, Güneş ve Jeotermal Olmak Üzere Temiz, Yerli ve Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Geliştirilmesi ve Mevcut Enerji Sistemleri ile Entegrasyonunlarının Sağlanmasına ve Bu Sayede Sera Gazı Emisyonlarının Azaltımına Yönelik Uygulamalar
Yeşil ve Sürdürülebilir Tarım: Tarladan Sofraya Sürdürülebilir Tarım
•Tarımsal Üretimde Tehlikeli Pestisit, Anti-Mikrobiyallerin Kullanımının Azaltılmasına, Biyolojik ve Biyoteknik Mücadele Yöntemlerinin Geliştirilmesine Yönelik Uygulamalar
•Organik Tarım Üretiminin Geliştirilmesine Yönelik Uygulamalar
•Tarımsal Üretimde Kimyasal Gübre Kullanımının Azaltılmasına Katkı Sağlayacak Çözümler
•Tarımsal Üretimde ve Gıda Sektöründe Atık ve Artıkların Geri Dönüşümünün Sağlanmasına ve Tekrar Değerlendirilmesine Yönelik Yenilikçi Uygulamalar
•Sürdürülebilir Tarım Uygulamalarının Geliştirilmesi ve Sera Gazı Salımlarının Azaltılması Amacıyla Sürdürülebilir Arazi Yönetimi ve Çölleşme/Arazi Tahribatıyla Mücadele Çalışmalarında Karbon Depolama İşlevlerine Yönelik Yenilikçi Uygulamalar
•Sürdürülebilir Arazi Yönetimi İçin Tutulan Karbon Miktarının Tespit Edilmesi ve Karbon Stoklarındaki Değişimlerin İzlenmesine Yönelik Uygulamalar
•Tarladan Sofraya Sürdürülebilir Tarım Tekniklerinin Yaygınlaştırılmasına Yönelik Yenilikçi Uygulamalar
•Gıda Zincirinin Her Aşamasında (Birincil Üretimden Tüketime Kadar) Gıda Kayıplarını ve İsrafını Azaltmak Amacıyla Sürdürülebilir Gıda Üretim ve Ambalaj Teknolojilerinin ve Uygulamalarının Geliştirilmesi
Sürdürülebilir Akıllı Ulaşım
•Kombine Taşımacılığın Geliştirilerek, Sürdürülebilir ve Yeşil Ulaşım Modlarının Payının Arttırılmasına Yönelik Uygulamalar
•Elektrikli ve Hibrit Araç Teknolojileri ile Şarj Ekosistemi ve Araç Alt Yapısıının Geliştirilmesine Yönelik Yenilikçi Uygulamalar
•Tüm Ulaşım Modlarına Yönelik Sürdürülebilir ve Alternatif Yakıtların Geliştirilmesi; Mevcut Yakıt Tüketiminin ve Emisyonların Azaltılmasına Yönelik Yenilikçi Uygulamalar
•Ulaşım Sektörünün Çevre Üzerindeki Etkileri Dikkate Alan, Sürdürülebilir ve Akıllı Ulaşım Sistemlerinin Geliştirilmesine Yönelik Yenilikçi Uygulamalar
•Ulaşım Sektöründe Karbon Emisyonların Azaltılmasını Hedefleyen ve Çevreye Saygılı Bir Ulaştırma Altyapısının Güçlendirilmesine Yönelik Çözümler
•Ulaşımda Demiryolu ve Denizyolu Taşıma Paylarının Artırılması, Demiryolu Altyapısının İyileştirilmesine ve Geliştirilmesine Yönelik Çözümler
•Entegre Bir Ulaştırma Sisteminin Tesis Edilmesine Yönelik Çözümler
•Yeşil Liman Uygulamalarının Geliştirilmesine Yönelik Yenilikçi Çözümler
•Egzoz Emisyonlarının Azaltılması ve Alternatif Bireysel Ulaşım İmkânlarının Sağlanması Amacıyla Mikro-Mobilite Araçlar Sistemlerinin Geliştirilmesi ve Yaygınlaştırılmasına Yönelik Uygulamalar
Bu başlıklarla ilgili Ar-ge çalışmaları Üniversite-Sanayi ve diğer paydaşlarla iş birliği içerisinde yürütülmelidir. İklim değişikliği etkilerini azaltmak ve mücadele edebilmek için çalışmalara hız vermemiz, farkındalık oluşturmamız şart.. Sizin önceliğiniz hangisi..?!?