Yeni bir uygulama genel tebliğimiz daha oldu. 16.Mart.2023 tarih ve 32134 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İnşaat Demiri İzleme Sistemi Uygulamasına İlişkin Genel Tebliğ.

Bu tebliğ kısaca neyi düzenliyor, kendi anlayışıma göre yazımda açıklamak istiyorum. Tebliğ, Maliye Bakanlığı’nca yayımlanmış, kayıt dışı ekonomiyi önleme amacı ön plana çıkarılmışsa da deprem kuşağında yer alan ülkemizde yapı güvenliğine katkı da göz önüne alınmıştır.

Tebliğin amaç ve kapsamı aşağıdaki gibidir.

MADDE 1- (1) Kayıt dışı ekonomiyle müca­dele kapsamında inşaat sektöründeki belirli gir­dilerin (inşaat demiri, çi­mento, hazır beton ve benzeri) takibi ve elde edilen verilerin analiz edilmesi, vergi güven­liği yanında deprem ku­şağında yer alan ülkemizde yapı güvenli­ğinin sağlanmasına katkı sunması bakımın­dan da önem taşımak­tadır.

(2) Bu çerçevede, öncelikli olarak inşaatta kullanılacak demirlerin üretim veya ithalatından 29/6/2001 tarihli ve 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunda yer alan yapı müteahhidi dâhil teslimine kadar tüm aşamaları ile labora­tuvar test süreçleri de dâhil olmak üzere takip edilmesine yönelik usul ve esasların belirlenmesi bu Tebliğin amaç ve kapsamını oluşturmaktadır.

1. İnşaat demiri izleme sistemine kısaca İDİS adı veril­miştir.

2. İzleme sistemi kurulumu ve işletilmesi için Darphane görevlendirilmiştir.

3. Darphane tarafından özellikle demir çelik üretim ve ithal tesislerinde ve gerekli yerlerde İDİS merkezleri kuru­lacaktır.

4. Sistem kapsamında

a)İnşaat demiri üreten veya ithal eden mükellefler tara­fından inşaat demirine güvenlikli etiket ve/veya güvenlikli işaret uygulanması, üretim faaliyetleriyle ilgili temel verile­rin izlenmesi ve merkezi sisteme veri aktarılması,

b) Veri girişi/paylaşımı yapılabilen yazılım ve/veya el ter­minal benzeri cihazlar ve/veya mobil uygulamalar aracılı­ğıyla üretici, ihracatçı, ithalatçı, toptancı, bayi, tüccar, inşaatta kullanım ve laboratuvar deneyleri dâhil teslim iş­lemlerinin izlenmesi ve takip edilmesi,

c). Darphane tarafından bu işlemlere ilişkin verilerin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Ticaret Ba­kanlığı ve Gelir İdaresi Başkanlığına aktarılması,

zorunluluğu getirilmiştir.

5. Sisteme geçiş süreci:

(1) Mevcut inşaat demiri üreten veya ithal edenler ile ih­racatçı, toptancı, bayi, tüccar ve yapı müteahhitleri­nin 1/1/2024 tarihinden önce İDİS’e geçmeleri zorunludur.

(2) Bu Tebliğin yayımlandığı tarih itibarıyla stoklarında güvenlikli etiket ve/veya güvenlikli işareti olmayan inşaat demiri bulunduranlardan, üretici ve ithalatçılar 1/1/2024 tarihinden itibaren, diğerleri ise 31/1/2024 tarihinden sonra bu stoklarını satışa konu ede­mez.

6. Sisteme uymayan firmalar 213 sayılı Vergi Usul Kanu­nundaki cezalarla karşı karşıya kalacaktır.

7. Sistemin nasıl kurulacağı, nasıl işleyeceği, izleme usul ve esasları ve benzeri konular, sistemi kurmakla görevli ve yetkili olan Darphane tarafından www.darphane.gov.tr internet adresinde açıklanacak­tır.

Ülkemizin uğradığı deprem felaketi sonucunda kayıt dışı ekonomiyi önleme konusunda da olsa dolaylı olarak inşaat sektörünü ilgilendiren güzel bir takip sistemi kurul­muş olacaktır.

Maliye Bakanlığını özellikle bu tebliğ için tebrik etmek gerekiyor, sorumluluk duyarak Maliye Bakanlığı yetkilileri bir takım tedbirler almaya çalışmaktadırlar.

Ancak, alınan tedbirlerin dışında bu tedbirlerin üretici, ithalatçı, inşaatçı, müteahhit, mimar, inşaat mühendisi, yapı denetim firmaları, belediye görevlileri ve bütün idare­cilerin işin ciddiyetini kavramaları önemlidir.

Siz, ne tedbir alırsanız alınız, uygulayan insanlar, tembel­likten veya menfaat uğruna görevlerini yapmıyorlarsa sonuç yine aynı olacaktır.

Biz, ülkemizin eğitimli bireylere sahip olması için ülke olarak her türlü fedakarlığı yapıyoruz. Yetiştirdiğimiz bu in­sanları özel sektör ve devlet sektöründe görevlendiriyoruz.

Ama vurdumduymazlık, adam sendecilik ve rüşvet denen bir olay var. Taa Kanuni Sultan Süleyman zama­nında bile rüşvet vardı. Nitekim Şair Fuzuli Şikayetna­mesi’nde, “SELAM VERDİM RÜŞVET DEĞİLDİR DİYE ALMADILAR” demiş ve yüzyıllar öncesinde bile bir takım kişilerin yozlaşmasını tarih sahnesine çıkarmıştır.

Ülkemizin özel sektör ve devlet sektörü idarecilerinin, çalışanlarının ve işçilerinin –özellikle- okumuş yazmış takı­mının Türk ve Müslüman ahlakını, insan ahlakını hatırlayıp uygulamasını diliyorum.