26.10.2021 tarih ve 31640 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7338 Sayılı Vergi Usul Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nda değişiklikler yapılmış ve Konaklama Vergisi’nin yürürlük tarihi 1/1/2023 olarak belirlenmiştir.
Bir önceki yazımızda genel olarak 7338 sayılı kanunla getirilen değişiklikler sayılmış ve özellikle yayımlanacak tebliğle yapılacak açıklamaların çok önemli olacağı belirtilmişti. Bu yazımızda yeniden değerleme ile ilgili olarak 7338 sayılı kanunun 31’inci maddesindeki düzenleme ile 52’nci maddesindeki düzenlemelerin bir kısmı yazımızın konusu olmaktadır. Söz konusu düzenlemeler aşağıdaki gibidir.
MADDE 31- 213 sayılı Kanunun mükerrer 298 inci maddesinin başlığı “Enflasyon düzeltmesi, yeniden değerleme oranı ve yeniden değerleme:” şeklinde değiştirilmiş ve maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Ç) Tam mükellefiyete tabi ve bilanço esasına göre defter tutan gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri (kollektif, adî komandit ve adî şirketler dâhil, (A) fıkrasının (9) numaralı bendi kapsamında söz konusu fıkranın (1) numaralı bendinde yer alan şartlara bakılmaksızın enflasyon düzeltmesi yapanlar ile kayıtlarını Türk para birimi dışında başka bir para birimiyle tutmalarına izin verilenler hariç), (A) fıkrasında yer alan enflasyon düzeltmesi yapma şartlarının gerçekleşmediği hesap dönemlerinin sonu itibarıyla, bilançolarına dâhil bulunan amortismana tabi iktisadi kıymetlerini (bu niteliklerini korudukları müddetçe sat-kirala-geri al işlemine veya kira sertifikası ihracına konu edilenler hariç) ve bunlar üzerinden ayrılmış olup bilançolarının pasifinde gösterilen amortismanları aşağıda belirtilen şartlar doğrultusunda yeniden değerleyebilirler.
MADDE 52- 213 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 32- Bu maddeyi ihdas eden Kanunla mükerrer 298 inci maddeye eklenen (Ç) fıkrası kapsamında yeniden değerleme yapabilecek olan mükellefler, anılan fıkra uyarınca ilk kez yeniden değerleme yapacakları hesap döneminden önceki hesap döneminin sonu itibarıyla bilançolarına kayıtlı bulunan taşınmazlar ile amortismana tabi diğer iktisadi kıymetlerini (bu niteliklerini korudukları müddetçe sat-kirala-geri al işlemine veya kira sertifikası ihracına konu edilen taşınmaz ve iktisadi kıymetler hariç) aşağıdaki şartlarla yeniden değerleyebilirler.
Yeniden değerleme yapacak firmalar yukarıda her iki maddede koyu renkle işaretlediğimiz ibare yeniden değerleme yapabilmek için ön şartları belirtmiş ve parantez içi hükümle bu niteliklerini korudukları müddetçe sat-kirala-geri al işlemine veya kira sertifikası ihracına konu edilen taşınmaz ve iktisadi kıymetlerin yeniden değerleme yapılamayacağını hüküm altına almıştır.
Açıklayıcı tebliğ bugüne kadar çıkmamıştır. Yeniden değerleme yapmak isteyen firmalar, hazırlıklarını tamamlamış fakat sat geri kirala geri al işlemi veya kira sertifikası ihracına konu edilen taşınmaz ve iktisadi kıymetleri nasıl ve ne zaman yeniden değerleme yapacakları konusunda karar veremez haldedirler. Her iki madde de bu ifade ile ne demek istemektedir. Burada belirtilen taşınmaz ve iktisadi kıymetler yeniden değerleme yapılamayacak mı yoksa yapılabilecek midir?
Yapılabilecektir (ancak
şartlar yerine geldiği zaman.)
Tek tek ele alalım:
1. Sat-kirala-geri al işlemine tabi taşınmaz ve iktisadi kıymetler, belli şartlarla satılmakta, belli sürede kiralanmakta ve süre sonunda geri alınmaktadır. Bu taşınmaz ve iktisadi kıymetlerin kiralama süresi sona erip geri alınıncaya kadar yeniden değerleme yapılamayacaktır. Firma, süre sonunda sat-kirala-geri al işlemini tamamlayıp bu işleme tabi tuttuğu taşınmaz veya iktisadi kıymetlerini geri alıp firmanın malı haline getirdiği tarihten itibaren yeniden değerleme yapabilecektir. Yani sat-kirala-geri al işlemine ait şart ve nitelikleri bitmiş olduğu andan sonra yeniden değerleme yapılabilir.
2. Kira sertifikası ihracına konu olan taşınmaz ve gayrimenkuller de kira sertifikası süresinin sonuna kadar yeniden değerleme yapılamayacak, ancak kira sertifikası süresi ve şartları sona erdiği zamandan itibaren yeniden değerleme yapılabilecektir. Yani kira sertifikası işlemine ait şart ve nitelikleri bitmiş olduğu andan itibaren yeniden değerleme yapılabilir.
Tebliğde de açıklamanın bu içerikte olacağını düşünüyorum.
