AYDIN DAĞTEKİN
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, 2024 yılı Aralık ayına ait yatırım teşvik belgelerine ilişkin verileri açıkladı. Buna göre, Aralık ayında 1.735 adet yatırım teşvik belgesi düzenlendi. Bu belgeler kapsamında toplam 284,2 milyar TL’lik sabit yatırım tutarı öngörülürken, 50.080 kişilik istihdam hedefleniyor.
Aralık ayında düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin 1.695 adedi yerli firmalara, 40 adedi ise yabancı sermayeli firmalara verildi. Yerli firmalar için öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 280,7 milyar TL olurken, yabancı sermayeli firmalar için bu tutar 3,5 milyar TL olarak gerçekleşti.
Teşvik belgelerinin bölgelere göre dağılımına bakıldığında, 586 belge I. Bölge’de, 277 belge II. Bölge’de, 153 belge III. Bölge’de, 212 belge IV. Bölge’de, 116 belge V. Bölge’de, 389 belge VI. Bölge’de ve 2 belge de Muhtelif Bölgeler’de düzenlendi. Sabit yatırım tutarı ise I. Bölge’de 145,3 milyar TL, II. Bölge’de 93,1 milyar TL, III. Bölge’de 24,2 milyar TL, IV. Bölge’de 9 milyar TL, V. Bölge’de 6,6 milyar TL, VI. Bölge’de 5,7 milyar TL ve Muhtelif Bölgeler’de 175 milyon TL olarak kaydedildi.
Aralık ayında düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin 1.111 adedi komple yeni yatırım, 513 adedi tevsi (genişleme) ve 111 adedi diğer yatırımlardan oluştu. Toplam sabit yatırım tutarının 142,9 milyar TL’si komple yeni yatırımlara, 133,6 milyar TL’si tevsi yatırımlara ve 7,7 milyar TL’si diğer yatırımlara ayrıldı.
Sektörel bazda ise en yüksek yatırım tutarı 137,1 milyar TL ile imalat sektöründe gerçekleşti. Hizmetler sektörü 134,1 milyar TL, enerji sektörü 8,8 milyar TL, madencilik sektörü 2,7 milyar TL ve tarım sektörü 1,6 milyar TL’lik yatırım öngörüsüyle dikkat çekti.
Bölgesel ve Sektörel Dağılım
2024 yılı Ocak-Aralık döneminde toplam 12.218 adet yatırım teşvik belgesi düzenlendi. Bu belgeler kapsamında öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 1,3 trilyon TL olurken, 270.929 kişilik istihdam hedeflendi.
Yıl boyunca düzenlenen belgelerin 11.786 adedi yerli firmalara, 432 adedi ise yabancı sermayeli firmalara verildi. Yerli firmalar için öngörülen yatırım tutarı 1,2 trilyon TL, yabancı sermayeli firmalar için ise 109,5 milyar TL oldu.
Teşvik belgelerinin bölgesel dağılımında I. Bölge 4.516 belge ile öne çıkarken, bunu 2.220 belge ile II. Bölge ve 2.009 belge ile VI. Bölge izledi. Sektörel dağılımda ise imalat sektörü 691,7 milyar TL ile en yüksek yatırım tutarına sahip oldu. Hizmetler sektörü 357,8 milyar TL, enerji sektörü 187,1 milyar TL, madencilik sektörü 20,5 milyar TL ve tarım sektörü 18,2 milyar TL’lik yatırımla dikkat çekti.
20 Haziran 2012 tarihinden Aralık 2024 sonuna kadar düzenlenen yatırım teşvik belgesi sayısı 97.789’a ulaştı. Bu belgeler kapsamında öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 13,1 trilyon TL olarak gerçekleşti.
Bu dönemde düzenlenen belgelerin 60.565 adedi komple yeni yatırım, 29.829 adedi tevsi ve 7.395 adedi modernizasyon, entegrasyon gibi diğer yatırımlardan oluştu. Sektörel dağılımda imalat sektörü 6,5 trilyon TL ile ilk sırada yer alırken, hizmetler sektörü 3,6 trilyon TL, enerji sektörü 2,5 trilyon TL, madencilik sektörü 456 milyar TL ve tarım sektörü 170,1 milyar TL’lik yatırımla öne çıktı.
Proje Bazlı Devlet Yardımları
2016 yılında yürürlüğe giren “Yatırımlara Proje Bazlı Devlet Yardımı Verilmesine İlişkin Karar” kapsamında bugüne kadar 57 teşvik belgesi düzenlendi. Bu belgelerde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 1,4 trilyon TL, istihdam hedefi ise 44.773 kişi olarak belirlendi.