EKOHABER ÖZEL
Bursa Ticaret Sanayi Odası (BTSO), üretim, istihdam ve ihracat rakamları dikkate alındığında Türkiye için olduğu kadar Bursa için de büyük önem taşıyan makine endüstrisine yönelik rapor hazırladı. Temmuz- Eylül 2024 dönemine ilişkin sektör raporunda dikkat çeken tespitler ve veriler yer aldı. Raporda şunlar kaydedildi:
“Makine imalat sanayi, ülkelerin kendi üretim ve ürün teknolojilerine sahip olmaları ve böylece sanayileşmiş ülke vasfına ulaşmaları için belirleyici sanayi konumundadır. Bu nedenle ülkeler, makine sanayilerinin geliştirilmesi ve rekabet güçlerinin artırılmasına ayrı bir önem ve öncelik vermektedirler. Gelişmiş ve sanayileşmiş ülkelerin büyük bölümü makine sanayilerinde kendi üretim ve ürün teknolojilerine sahiptirler. Türk makine sektörünün temel göstergeleri çeşitli başlıklar altında sunulmakta ve değerlendirilmektedir. Türkiye’de makine sektörü ile sanayisinin geneli ve diğer sektörlere ait temel göstergeler, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ile diğer resmi kurumlar tarafından açıklanmaktadır. Son yıllarda açıklanan veriler giderek çeşitlenmekte ve zenginleşmektedir. Bundan dolayı makine sektörüne ilişkin daha ayrıntılı değerlendirme yapabilme olanakları da her yıl artmaktadır.
İhracat ve kapasite kullanımında düşüş
Türkiye İhracatçılar Meclisi’nden (TİM) alınan verilere göre, 2024 Temmuz-Eylül ayları arası incelendiğinde Türkiye’de Makine Endüstrisi ihracatı bir önceki ve 2022 yılına göre Eylül ayında dereceli artış gösterdiği, Ağustos ayında düşük oranda bir artış gösterdiği ve Eylül ayında geçmiş iki yılın gerisinde kaldığı gözlemlenmiştir. Sektör ihracatından geçen yıl ve önceki yılda sırasıyla 2,81 ve 2,52 milyar dolar civarı gelir elde edilmiştir. 2023 üçüncü üç aylık dilime bakıldığında geçen yıla göre yaklaşık yüzde 1,49’lük bir artışla 2,85 milyar dolarlık ihracat elde edilmiştir.
Bursa ihracatında gerileme
Bursa makine endüstrisi ihracat rakamlarında ise, 2023 Temmuz-Eylül ayları arasında gerçekleşen 350 milyon dolar seviyesinden 2024 Temmuz-Eylül ayları arasında 304 milyon dolar seviyesine yüzde 12,9’luk düşüş kaydedilmiştir. Bu rakamlara göre Bursa makine sektörü 2024 Temmuz-Eylül ayları arasındaki ülkeye olan ihracat katkısı bir önceki yıla göre sırasıyla yüzde 12,45’ten yüzde 10,69’a gerileyerek, yüzde 14’lük bir düşüş kaydetmiştir.
Makine sektörü kapasite kullanım oranları, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’ndan alınan verilere göre; 2024 Temmuz-Eylül ayları Makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı, 2023 yılı aynı dönemine göre aylık ortalamasına düşüş göstererek yüzde 82 civarlarından yüzde 75’e gerilemiştir. 2023 yılına komple bakıldığında kapasite kullanım oranları yükseliş eğiliminde olup 2024 yılında düşüş eğilimindedir.
En fazla ihracat yapılan ülkeler
Yine TİM’den alınan verilere göre; 2024 Ocak-Eylül aylarında en fazla ihracat Rusya’ya yapılmış olup bir önceki seneye göre 13,2’lik bir düşüş gerçekleşmiştir. Geçen senenin ilk üç çeyrek rakamlarına bakıldığında benzer ihracat rakamları ile karşılaşılmaktadır. 2024 yılında sadece yüzde 0,5’lik bir düşüş yaşanmıştır. Artış oranlarına bakıldığında sırasıyla Birleşik Arap Emirlikleri, Özbekistan, Birleşik Krallık, Bulgaristan, İran, Cezayir, Suudi Arabistan, Mısır ve İspanya gibi ülkelerde önemli oranda Makine sektörü ihracatında artış olduğu gözlemlenmektedir. Aynı dönemde Rusya, Fransa, İtalya, Almanya, Azerbaycan, Romanya ve Amerika Birleşik Devletleri gibi ülkelerde bir önceki yıllara göre düşüş gerçekleşmiştir.”