Semih AYDIN – Göksel BAŞARAN
İhracatın geliştirilmesi, ihraç edilen mal ve hizmetlerin çeşitlendirilmesi, ihraç mallarına yeni pazarlar kazandırılması, ihracatçıların uluslararası ticarette paylarının artırılması, girişimlerinde gerekli desteğin sağlanması, ihracatçılar ve yurtdışında faaliyet gösteren müteahhitler ve yatırımcılara uluslararası rekabet gücü ve güvence sağlanması, yurt dışında yapılacak yatırımlar ile ihracata amacına yönelik yatırım malları üretim ve satışının desteklenerek teşvik edilmesi gibi konularda hizmet sunan Türk Eximbank, iş insanlarının finansmana ulaşım için başvurduğu en önemli kanallar arasında.
Bir önceki yıl İhracatı Geliştirme Anonim Şirketi’nin (İGE AŞ) kurulmasıyla önemli bir yenilik yaşayan Türk Eximbank, İGE ile teminat gücü olmayan firmaların kredilerden faydalanmasını sağlıyor.
Firmaların İGE AŞ teminatından faydalanabilmesi için ise Türk Eximbank tarafından kredi değerlendirmesinden geçmesi gerekiyor.
2022 yılında ihracatçıya İGE kefaletiyle 13 milyar liralık kredi kullandıran Türk Eximbank, bu rakamı 2023 yılında 30 milyar liraya çıkaracağını açıkladı.
TİM Başkanı
Kefalet rakamı ikiye katlanacak
İhracatçının finansman sorununun çözülmesi amacıyla kurulan İGE AŞ gün geçtikçe büyüyor ve bugüne kadar 21 milyar liranın üzerinde krediye kefalet sağladı.
İGE AŞ’nin kefalet rakamını çok rahat şeklide ikiye katlayıp, bu yıl 35-40 milyar liraya kadar çıkma potansiyeli var. Önümüzdeki dönemde TİM, birlikler ve ihracatçılar için iyi bir finans kaynağı olacak. Biraz süre lazım ama 3-4 sene içinde çok büyük bir çarpanla iyi bir destek sağlayacak. Yıl sonunda kadar 35-40 milyar liraya kadar zorlar diye düşünüyorum.
Türk Eximbank Genel Müdürü
İGE kefaletli 30 milyar liralık kredi kullandıracağız
2022 yılı sonu itibarıyla 19,6 milyar dolar kredi ve 25,4 milyar dolar sigorta olmak üzere ihracatçılara toplamda 45 milyar dolar destek sağladık. 2021 yılında 23,5 milyar dolar olan sigorta desteğimiz 2022’de 25,4 milyar dolara yükselmiştir. Böylece sigortanın toplam desteğimiz içindeki payı yüzde 50’den yüzde 52’ye çıkmıştır. Günümüz dış ticaret koşulları ve ihracatçılarımızın ihtiyaçları göz önünde bulundurularak sigortanın toplam destek içindeki payının artırılması planlanmaktadır.
2023 yılı içinde krediyi yaygın hale getirmek için çalışmalarımızı tamamladık. Swap Anlaşmaları Kaynaklı Reeskont Kredisi, Türkiye ile Çin, Kore, Birleşik Arap Emirlikleri veya Katar arasında gerçekleştirilecek ticari faaliyetlerin finansmanına ilişkin ödemelerde kullanılmak üzere ilgili ülke merkez bankası ve TCMB arasında yapılan swap anlaşmasına dayalı olarak kullandırılan ve yerel para birimleri ile ticaretin desteklenmesi adına önemsediğimiz bir üründür. İlk olarak Çin’den yapılan ithalatlar için uygulamaya aldığımız krediyi önümüzdeki dönemde diğer ülkeleri kapsayacak şekilde yaygınlaştırmayı planlıyoruz. Kurucu ortağı olduğumuz İGE AŞ Mart 2021’de faaliyete geçmiştir. İGE kefaletli kredilerimizden KOBİ ve KOBİ dışı tüm mal ve hizmet ihracatçısı firmalarımız yararlanabilmektedir. İhracatçılarımızın yoğun ilgi gösterdiği İGE kefaleti kapsamında 2 bin 500’den fazla ihracatçımıza 13 milyar liranın üzerinde kredi kullandırıldı. İGE kefaletli desteklerimiz 2023 yılında artarak devam edecek. İGE ile imzaladığımız yeni destek paketi kapsamında ihracatçılarımıza 30 milyar lira tutarında İGE kefaletli kredi kullandırımı hedefliyoruz.
Elektroteks YK Başkanı
Büyümeye ve ihracata katkı
Firma olarak genellikle öz kaynaklarımızla hareket ettiğimiz için kredi kullanım oranımız düşük oluyor.
Türk Eximbank’ın kredi paketleri bilhassa döviz kazandırıcı faaliyetlerde bulunan ihracatçılara uygulanıyor ve faydalı buluyoruz. Bu tarz paketlerin olması gerektiğini düşünüyorum. Herkesin kendi sermayesiyle büyüme imkanı yok. Devlet destekleri, Eximbank kredileri firmaların büyümesine ve ihracatın yükselmesine çok katkı sağlar. Bu yüzden bu tarz krediler olmalı.
Konuyla ilgili bilgilendirmelerin daha çok yapılmasının da faydalı olacağına inanıyorum.
Biz hem dış ticaret faaliyetlerimizi hem de yatırımlarımızı sürdürüyoruz. Firma olarak başta çatı GES projesi olmak diğer yatırımlarımız devam ediyor. Bunlarla ilgili Eximbank’tan ziyade Merkez Bankası kredilerinden faydalanmaya çalışıyoruz. Bunlar yatırım teşviklerine verilen özel bir kredi çeşidi. Bunlar da birçok firmaya büyümede ciddi katkılar sağlıyor.
Altınsu Tekstil YK Başkanı
İhracat tutarı kadar kredi imkanı sağlanmalı
Eximbank kredilerinden haberdarız. Genel itibari ile sitesinden, bankalardan veya çevreden bilgi alıyoruz. Nadiren kendileri de arayıp bilgilendirme yapıyor. Desteklerden limitlerimiz dahilinde faydalanıyoruz. Ağırlıkta reeskont ve SÖİK kredilerini kullanıyoruz. İGE kredisi var ama ilk başvurumuzda reddedildik. İkinci dönemde ise sadece KOBİ’ler desteklendiği için yine bu krediden faydalanamadık.
Krediler yeterli fakat kullanımlar yeterli olmayabiliyor. Zaman zaman Merkez Bankası’nın kısıtlamalarından dolayı taahhütlerde sorun olabiliyor. Son zamanlarda liralaşma politikasından dolayı aşırı taahhüt durumlarından kaynaklı krediyi kullanmak istemeyebiliyoruz. Halbuki ihracatçının tek taahhüdü ihracat yapması olmalıdır. Kredilere ulaşım kolay görünse de kredi için istenilen teminatlardan dolayı bazen bankalardan teminat bulamayabiliyoruz. İhracat satışı zaten firmaların geliştirmek için ellerinden gelenin fazlasını yaptığı bir alan. Bunu yaparken finansmana duydukları ihtiyacın karşılanması gerekiyor. Esasen her firmaya yaptığı ihracat tutarı kadar kredi imkanı sağlanmalıdır. Bazen limitlerimiz çok düşük olabiliyor. Bu sebeple finansman desteği az olabiliyor.
Diğer bankalardan kullanılabilecek kredilerin faiz oranları Eximbank’a göre yüksek olduğu için cazip olmuyorlar ve maliyeti yükseltiyorlar. Ve devamında yükselen maliyetler pazarda rekabete bile etki edebiliyor. Son dönemlerde ağırlıkta KOBİ’lerin desteklenmesi de bizleri etkileyen bir durumdur. İhracatçılara verilecek kredilerin teminat tarafında iyileştirmelere ihtiyaç olduğunu düşünüyoruz. Her ne kadar uygun maliyetli krediye ulaşabilir durumda olsak da bunlara karşılık vereceğimiz teminat mektubu ve benzeri ürünlere limitlerimizin yeterli gelmemesinden dolayı, krediye de erişememiş oluyoruz. Sistem içerisinde yer alıp almadığını tam bilmemekle birlikte; ihracat sigortasının bu teminat yapısında kullanılabilir olacağını düşünüyorum.
Yapılan ihracatlara alacak sigortası yaparak bunu da teminata dahil edebilirler. Ayrıca merkez bankasının kısıtlamalarından da muaf tutulması gerektiğini düşünüyoruz.
Gökçelik İş Gel. ve Str. Md.
Kredi paketleri genişletilmeli
Depo ve raf sistemlerinde 45 yıllık tecrübemizle 70’in üzerinde ülkeye ihracat yapıyoruz. Türk Eximbank ihracatçıları, ihracata yönelik üretim yapan imalatçıları ve yurt dışında faaliyet gösteren müteahhit ve girişimcileri kısa, orta ve uzun vadeli kredi, sigorta ve garanti programları ile destekliyor. Türk Eximbank ihracatçılara, ihracata yönelik yatırım kredisi, sevk öncesi ihracat kredisi gibi farklı kredi imkanlar sunuyor. Ancak biz bu konularda Türk Eximbank üzerinden düzenli bir bilgilendirme almıyoruz. Çalıştığımız mevcut bankalar, Eximbank kredilerini kullandırabildikleri için bankalardan bilgilendirme alıyoruz. Krediye ihtiyaç duyduğumuzda da Eximbank’ın sunduğu imkanları kendimiz araştırıyoruz ve bilgiye ulaşmaya çalışıyoruz. İhracatımız kapsamında geçmiş dönemlerde zaman zaman Eximbank kredilerinden yararlandık. Özellikle Eximbank’ın sunduğu Sevk Öncesi İhracat Kredisi’nden 2 yıl öncesine kadar düzenli olarak yararlanıyorduk. Kredi oranlarının yüksek olması sebebiyle artık tercih etmiyoruz. Türk Eximbank’ın sunduğu kredilerin duyuruları yeterli olmadığı için kredi paketlerine, kendimiz araştırıp ulaşım sağlıyoruz. Krediler için ayrılan bütçeler yeterli olmayabiliyor. Kredi paketleri genişletilip, farklılaştırılabilir.
May Fren Genel Müdürü
Uzun vadeli paketler bekliyoruz
Son birkaç yıldır özellikle Eximbank tarafında imalatçıyı rahatlatacak tarzda krediler çok yoktu. Krediler daha kısa vadeliydi ve faiz oranları yüksekti. İhracatçılar olarak bu taraftaki gücümüzü artırabilmek adına faiz oranı açısından kabul edilebilir ve uzun vadeli kredilere ihtiyacımız var. Bu tarz desteklemelerin olması durumunda bunun ihracata olumlu şekilde yansıyacağı kanaatindeyim.
Firma olarak biz de Türk Eximnbank kredilerinden faydalanıyoruz. Ancak baktığınızda özellikle son bir yıldır uygun hiçbir paket yok. Bir yıl gibi kısa vadede ödemeli krediler vardı. Bu paketler de bizim gibi firmalar açısından çok fazla tercih edilen seçenekler olmadı. Bu yüzden çok Eximbank kredisi kullanmayı tercih etmedik.
İhracatçılar olarak daha uzun vadeli paketler bekliyoruz. Şu anki şartlarda yatırımlar kısa vadede karşılığını almıyor. Haliyle yapacağımız yatırımların finansmanını da uzun vadede ödeyebilmemiz işletmelerin önünü açar. Bizim de bankalardan ve Eximbank’tan beklentilerimiz bu yönde.
Yavuzlar Dişli YKB Yrd.
Kredi limitleri kısıtlı
Firmamız Türk Eximbank kredilerinden ve İGE’den haberdar. Birçok kaynak ve kurumdan bilgilendirmeler aldık. Direk ve dolaylı olarak bilgi akışı sağlanıyor.
İGE destekli kredilerden uygun ödeme koşullu kredi kullanımımız oldu. Bu tarz kamu kefaletli krediler, uygun faiz ve ödeme koşulu ile kullanım sağlayabiliyoruz.
Bu kredilerde bir takım ön şartlar oluyor.
Ancak limitler kısıtlı ve günümüz şartlarında verilen rakamlar artık çok büyük olmuyor.
Krediler konusunda hem kamu kurumları hem de devlet bankaları limitler açıldığında anında bilgilendirme sağlıyorlar.
Verilen krediler gerçekten, sabit faizli ise gerçekten ufak da olsa yaraya merhem oluyor. Ancak bu tarz krediler ihracatçılarımızın yatırımlarını hızlandırması için artırtılması gerekiyor. Değişken, ucu açık kredileri çok tercih etmiyoruz.
Bemis Teknik Elektrik G. Md.
Cazip ve yüksek tutarda kredi verilmeli
Eximbank kredilerinden yeterince haberdar değiliz ancak bildiğimiz kadarıyla kredilerin yansıtıldığı kadar cazip olmadığı, çok yavaş ilerleyen bir yapıya sahip olduğu, verilen rakamların da tatmin edici olmadığı tarafımızca belirlendi. Bu yüzden bu krediler iştahımızı kabartmamaktadır. Bu yüzden bu kredilerden faydalanmıyoruz. Eximbank tarafından sunulan kredi paketlerini yeterli bulmuyorum. İhracatçıya daha cazip şartlarda, daha pratik ve daha yüksek tutarlarda kredi imkanları sağlanmalıdır. Eximbank aracılığıyla devletimizin ihracatçıya yönelik çok daha cazip ödemesiz dönem içeren uygun şartlarda yüksek tutarlarda kredi imkanları sağlamalı. İhracatçıya verilen desteklerin, kredilerin neredeyse toplumun bütün alanlarına olumlu katkı sağlayacak ve ülke ekonomisini canlandıracak en doğru destek ve krediler olacağına inanıyorum.
LoyalMak YK Başkanı
Kredilere ulaşım zorlaştı
Kredi imkanlarından haberdarız. Her zaman bilgi veriliyor. Gerekli bilgilendirme tarafımıza sağlanıyor. Genellikle Sevk Öncesi İhracat Kredisi kullanıyoruz. 2021 yılına kadar kullandık ama maalesef geçen yıl kullanamadık. Bu sene de kullanamıyoruz. Çünkü krediye erişim çok zorlaştı.
Türk Eximbank’ın sağladığı kredileri yeterli bulmuyoruz. Bunun yanında 2022 ve 2023’te bu kredilere ulaşmak çok zor. Sadece Reeskont Kredisi’ne erişim var, onun da şartları çok ağır. Reeskont Kredisi’nin ihracatçılar için ağır olmasının sebebi ise yurt dışından gelen bedelin yüzde 70’inin TL’ye çevirme zorunluluğu. Bu ihracatçıların tercih ettiği bir durum değil. Reeskont Kredisi çıksa dahi bankalardan teminat istiyorlar. Bankalar da şu an teminat vermekte zorluk çıkarıyorlar.
İhracatçıya daha fazla destek sağlanmalı. Bunun için krediye ulaşım kolaylaştırılmalı. Eximbank kredilerinin fatura karşılığı verilmesi şartını olumlu buluyoruz ancak kredilerde daha esnek olunması lazım.
Devlet ve yetkili kişiler üretim ve ihracat yapan firmaların devamlı yanında olmalı. Sadece söylem olarak kalmamalı, eylemde de bu gösterilmeli. Kamu ve özel bankaların firmalara yaklaşımları çok kötü. Çok fazla zorluk çıkarıyorlar.
Üretici ve ihracatçının en büyük sıkıntısı finansal kaynağa erişim. Söylemde kolaylık sağlanacağı belirtiliyor ama bunu eylemde göremiyoruz.
Surfence Genel Müdürü
Krediye ulaşım daha pratik olmalı
İhracatçı olarak Türk Eximbank’in kredi imkan ve ürünlerinden haberdarız.
Sevk Öncesi İhracat Kredisi’ni aktif olarak kullanıyoruz. Bunun yanında kısıtlı da olsa İGE ürününe ulaştık. Ayrıca doğrudan Eximbank nezdinde limit tahsis çalışmamız devam etmektedir. Eximbank’in kredilerini nitelik olarak yeterli ve destekleyici buluyoruz ancak net döviz kazancı sağlayan bizim gibi firmaların doğrudan Eximbank veya dolaylı bankalardan İGE ürününe ulaşımının daha pratik olması gerektiği kanısındayım. Buradan henüz hacmimize paralel desteğe ulaşabilmiş değiliz.
Eximbank’in elinde tüm dış ticaret datası eksiksiz olarak var. Grubumuz güncel ihracat rakamlarına banka fonlamasi çerçevesinde elde edilen ve risk/teminat perspektifinde değerlendirilen sınırlı Eximbank kaynağıyla ulaştı. Uygun maliyetli, ulaşılabilir ve grup ihracat datasına paralel tahsis edilmiş kaynak bizim maliyet kontrolü açısından elimizi rahatlatır ve uluslararası piyasadaki rekabetçiliğimizi destekler. Devletimizin ihracatçıya bakış açısını destekliyoruz. Uygulama ve yaygınlık konusunda gelişme alanları olsa da bu politikanın kısa ve uzun vadede ülkemize fayda sağlayacağı kesindir
Cesurbend YK Başkanı
Paketlerin limitleri yüksek tutulmalı
Türk Eximbank’ın kredilerinden haberdarız. BTSO ve UİB’in düzenlediği toplantı ve seminerlerle ile sıkça haberdar ediliyoruz. En son Kasım ayında UİB Yeni Nesil İhracat Destekleri /İGE Kefaletli Krediler Toplantısı’na katılmıştım, faydalı bilgiler aktarıldı.
Türk Eximbank’ın Sevk Öncesi Kredi paketinden faydalanıyoruz. Türk Eximbank’ın sağladığı kredileri yeterli buluyoruz. Ancak banka koşulları, bankaların yeterli limiti olmaması, şubedeki limitlerin daha büyük firmalara hızlıca sevk edilmesi bizim gibi büyümekte olan KOBİ niteliğinde firmaları zorlamaktadır. Paketlere ulaşım maalesef kolay değil. Bugüne kadar kullandığımız hiçbir Eximbank kredisinin geri ödemesini pandemiye rağmen 1 gün bile gecikemeye girmeden ödedik.
İhracatı geliştirmek adına daha fazla kredi veya kredi paketlerinin limitlerini yüksek tutmaları gerekmektedir. Biz imalatçı ve ihracatçı olacak pandemi etkileri ham madde stok sıkıntıları yaşıyoruz. Her şey nakde döndü. Sipariş aldığımız zaman öncesinde tüm malzeme/ham madde ödemesini yapmak erken stokumuza çekmek ve sonucunda da termin sürelerimizi aksatmadan zamanında makine teslimi yapmak güvenirliliğimizi arttırır ve de sürdürülebilirlik kazanırız. İşte tam bu noktada da Eximbank Sevk Öncesi Krediler en büyük nimettir bizler için.
Pandemi süresince gerekli izinlerimizi alarak hatta ekstra mesailerimizi yaparak hiç durmadan çalıştık. İçerideki siparişlerimizi zamanında teslim ettik. Durmadık stoka da çalıştık. İhracat hacmimizi artırdık ama tüm bu yaşadığımız olumlu gelişmelere rağmen Eximbank kredilerini ya limit sıkıntı yüzünden ya da faiz oranlarının arttırılması sebebi ile yeterli oranda kullanamadık. Eğer kullanabilseydik eğer ihracatımız 2 kat artacağına 3 kat artabilirdi.
AG Mensucat YK Başkanı
Türkiye’de ihracatın alt yapısı krediye dayalı
Merkezi hükümetin ihracat ve büyüme odaklı olması yatırımın ve üretimin artmasına imkan tanıyor. Türkiye’deki özkaynaklarla bunu sağlamak çok zor. Ancak, her halükarda krediye ihtiyaç duyulacak şekilde, ekonomiyi uzun vadede krediye bağımlı hale getirmemek gerekiyor. Bu durum yapısal sorunlar oluşturur. Türkiye ekonomisi krediyi artırdığı koşulda, üretimin ve yatırım arttığı ama kredinin azaldığı durumlarda ise yatırımın düştüğü bir sisteme girmemeli. Kredi firmaların gelişimi için çok önemli ancak krediye bağımlı olmamak lazım. Şirketlerin sermaye yapısını biraz daha ölçek ekonomisine göre yönetmeliyiz. Türkiye’de bu konuda bir eksiklik var. Ölçek ekonomisini kaybediyoruz. Firmaların birbirleriyle olan iletişimini, işbirliği içerisindeki çalışmaları göz ardı ediyoruz. Bunun önüne geçmeliyiz.
Türk Eximbank kredileri ihracatın geliştirilmesine katkı sağlıyor. Özellikle reeskont kredileri, ihracatçıların vadeli satmış olduğu ihracat kalemini belirli bir farkla peşine döndürerek, nefes almalarını sağlıyor. Ancak bu çok sürdürülebilir bir durum değil. İhracatçının sürekli kârından taviz vermesi ve faizin etkisinde bir büyüme çok uzun vadeli bir durum değil. Fakat Türkiye’deki ihracatın ve ihracatçının altyapısı krediye dayalı. Dünyada son dönemde yaşanan ekonomik krizi dikkate almazsak, ülkemizin ihracatındaki bu önemli artışın önemli sebebi krediye kolay ulaşımdır.
İhracatı daha da artırmak için finansmanda araç çeşitliliğini çok artırmalıyız. Bankacılık sistemine bağımlı kalmamak adına sermaye girişlerini artırmamız lazım. Özellikle birleşme ve satın almalar noktasında Türkiye kayda değer bir ilerleme sağlayamadı. Ölçek ekonomisine geçmek istiyorsak birleşme ve satın almalar özendirici olmalı. Aynı sektördeki birkaç firma işbirliği yapmalı. Krediye dönüşebilmek bir yere kadar ülke ekonomisini canlandırır. Türkiye’de sanayinin ihracat odaklı olması, ihracatın sermaye yetersizliği krediye olan talebi hiçbir zaman düşürmeyecektir. Bu yüzden krediye olan bağımlılığı azaltmak için farklı enstrümanlar oluşturulması gerektiği düşüncesindeyim. Ölçek ekonomisini merkeze alıp, işletmelerin birbirleriyle olan işbirliğini, birleşme ve satın almalarını önünü açacak politikalar geliştirilmeli.
Ayhan Denizci Tekstil YK Başkanı
Kredilerden faydalanamıyoruz
Türk Exinbank kredileri konusunda firma olarak çok muzdaribiz. Bize hiçbir Türk Eximbank’ın kredi imkanları bildirilmiyor. Şu ana kadar son birkaç yıl içerisinde Türk Eximbank’ın sağladığı hiçbir krediden faydalanamadık. Özellikle pandemi dönemi içerisinde yaşanan kriz ortamında en çok ihtiyacımızın olduğu anda bile maalesef bize bu konuda hiçbir yardımı olmadı.
Sadece 1 yıl önce açıklanan bir kredi paketi ile ilgili başvurumuz oldu. Uzun bir bekleme süresinden sonra başvurumuz olumsuz sonuçlandı. Firma olarak kamu ve özel bankalarla yoğun çalışmalarımız devam ederken bu buralardan krediler kullanırken Eximbank’ın bizim başvurumuza olumsuz cevap vermesi bizi şaşırttı. Biz 53 ülkeye ihracat yapan yüzde 100 ihracat politikasıyla faaliyetlerini sürdüren firmayız ama maalesef Eximbank’tan beklenen desteği hiç görememekteyiz. Çok fazla faydalanma imkanımız olmadığı için yeterli bir imkanlar sunmuyor. Bazen özel bankalardan talep ettiğimiz Exim kredileri bile bankaların limitleri olmadığı için ya da sırada bekleyen firmaların çok olduğu için taleplerimiz karşılanmıyor.
Eximbank teminat mektubu istediğinde çalışmış olduğumuz bankalar bu mektuplara da pek sıcak bakmıyor.
Sonuçta kredi kanalları bize he ryerden sıkıntı yaratıyor. Maalesef ulaşım çok zor.
Elvin Tekstil Genel Müdürü
Ham madde alımlarında destek sağlanmalı
Eximbank kredilerinden haberdarız ve ilgili kurumlarla iletişimimiz bulunmakta. Eximbank ile halihazırda çalışmalarımız bulunmakta.
Uygun koşullarda sunulan kredi imkanlarını finans ekibimiz ile dönem dönem değerlendirmekteyiz. Yatırım kararları aldığımız dönemlerde Uzun Vadeli Döviz Mevduat kredilerini kullanmaktayız.
Şu anda sunulan krediler bizim açımızdan yeterli. Özellikle yüklü ham madde alımlarında ihracat yapan firmalara avantajlı fiyattan ham madde alımı için düşük faizli kredi alımı imkanlarının arttırılması gerektiğini düşünüyorum.