1) ÇOCUKLAR İÇİN ÖZEL GEREKSİNİM RAPORU (ÇÖZGER) NEDİR?
ÇÖZGER, Çocuklar için özel gereksinim raporunun kısaltması / çocuğun özel gereksinimlerini belirten bir belgedir.
Yönetmeliğe göre bireylere (Sadece çocuk / 18 yaş altı) artık “Sağlık Kurulu Raporu” değil “ÇÖZGER” verilecektir.
Bu rapor ile amaç, çocukların sağlık, eğitim, rehabilitasyon, sosyal, ekonomik haklardan ve hizmetlerden yararlanmasını sağlamaktır.
Almak isteyenlere verilecek olan bu rapor/belge 18 yaş altı çocuklar içindir.
2) Özel Gereksinim Raporu (ÇÖZGER) ne içindir? Neye yarar?
Bu yönetmelik” Engel Oranı” temelli değil,” Gereksinim” temellidir. Yani çocukların hangi hizmetlere gereksinimlerinin olduğu belirtilir. Dolayısıyla çocukların gereksinim seviyesine göre rapor verilir.
Gereksinim Düzeyleri ve oranları:
1. Özel gereksinim var (ÖGV): yüzde 20-39
2. Hafif düzeyde özel gereksinim var: yüzde 40-49
3. Orta düzey özel gereksinim var: yüzde 50-59
4. İleri düzeyde özel gereksinim var: yüzde 60-69
5. Çok ileri düzeyde özel gereksinim var: yüzde 70-79 (Ağır engelli olduğu kabul edilir)
6. Belirgin düzeyde özel gereksinim var (BÖGV): yüzde 80-89 (Ağır engelli olduğu kabul edilir)
7. Özel Koşul Gereksinimi var (ÖKGV): yüzde 90-99 (Ağır engelli olduğu kabul edilir)
3) Nasıl Alınır? İşlemler Nelerdir?
Ø İlk olarak 182’den (telefon) hastanenin sağlık kuruluna randevu almanız gerekir.
Ø Aldığınız randevu tarihinde hastanede, sağlık kurulu bölümüne gittiğinizde, konuyla ilgili size bir evrak verilir. Bu evrağı hemen doldurursunuz.
Ek Not: Evrağı alma nedeninize dair olan bir bölümü dolduruyorsunuz.
Ø Sonrasında doktorlara yönlendirilirsiniz. Onların sorduğu soruları cevaplarsınız.
Ø Sağlık kurulundan aldığınız bu evrakları, geri teslim edersiniz. Sonrasında hastaneye tekrar gelmeniz için size bir tarih verilir. Ve size verilen tarihte çocuğunuz ile gidip raporunuzu alabilirsiniz. (Kimliği yanınızda bulunsun.)
Ø Raporu’n Teslim Süresi Başvuru gününden itibaren 30 gündür.
4) Rapor Süresi Nasıldır?
Bu süre belirlenen sürekli veya süreli ibaresine göre değişir. Ve raporda mutlaka geçerlilik süresi ibaresi vardır.
Önemli Not: ÇÖZGER sürekli olarak belirtilse bile, çocuk 18 yaşını doldurduğunda, rapor süresi biter yani geçersiz olur.
5) Bu rapor ile ne gibi haklardan yararlanabiliriz?
Ø Evde Bakım Ücreti; Bunun için şartlar şunlardır, (1) Ağır engelli yazısına bakılır (özel gereksinim raporunda “Çok ileri düzeyde özel gereksinim var (ÖGV)”, “Belirgin ÖGV” ve “Özel koşul gereksinimi var (ÖKGV)” ifadeleri olan çocuklar ağır engelli sayılır), / (2) Haneye giren tüm gelirler toplanıp hanedeki kişi sayısına bölünmesi sonucunda; kişi başı aylık gelirin asgari ücretin üçte ikisinden az olması. / (3) Sosyal hizmetler il müdürlüğü veya sosyal hizmet merkezince yapılan inceleme sonucu, engelli bireyin bakıma ihtiyacı olduğuna karar verilmesi.
Ø Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) istisnalı araç alımı; Şartlar şunlar, Raporda “Özel Koşul Gereksinimi var (ÖKGV)” ifadesi istenebilir.
Ø Eğitim Hakkı; Zorunlu eğitim çağında (12 yıllık eğitim süresi) olan özel gereksinimli çocuklar için eğitim zorunludur. Özel gereksinimli çocukların eğitim hakkı hiçbir şekilde engellenemez. Özel eğitim kurumlarında eğitim gören öğrencilerin özel eğitim ücreti devlet tarafından karşılanır.
Ø Şehir içi ulaşım; Belediye otobüsleri, özel halk otobüsleri, metro seferleri, TCDD ve Deniz Yollarının şehir içi/dışı seferleri ücretsizdir. Şartlar şunlardır; “Ağır engelli”, “tam bağımlı birey” veya çocuklar için “Çok ileri düzeyde özel gereksinim var (ÖGV)”, “Belirgin ÖGV” ve “Özel koşul gereksinimi var (ÖKGV)” ibareli raporu olanların bir refakatçisi (engelli kişi ile birlikte olmak şartıyla) ücretsiz ulaşımdan yararlanır.
Ø Elektrik, Su, Doğalgaz faturasında indirim uygulanır. Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal Ve Hizmet Tarifeleri İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunu 1 inci maddesi gereğince ikametgâhlarında kullandıkları elektrik enerjisi ücreti yüzde 40’tan; az indirim içermemek üzere belirlenecek tarife üzerinden alınır. Bu imkândan yararlanmak isteyen hak sahiplerinin elektrik sayaçlarının üzerlerine kayıtlı olması şartıyla; bağlı oldukları Elektrik Dağıtım Müessesesine başvurmaları gerekir. Ayrıca ikametgâhlarında kullandıkları su için belediyelerce tahakkuk ettirilecek ücret yüzde 50’den az indirim içermemek üzere belirlenecek tarife üzerinden alınır. Su ücreti indiriminden yararlanmak isteyenlerin, su sayaçlarının üzerlerine kayıtlı olması şartıyla, ilgili Belediye Başkanlıklarına başvurmaları gerekir.
Ø Cep telefonu ve internet faturalarında indirim uygulanır. Buradaki indirimler için kullanılan operatörlere başvurmak yeteridir.
Ø Vergi indirimi 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu özel sektörde çalışan engelli bireylerin ya da engelli yakını olan kişilere yönelik de düzenlemeleri içerir. Engellilik oranı %40 ve üzerinde olduğu zamanlarda çalışanlar kendileri adına ya da bakmakla yükümlü olduğu engelli vatandaş adına vergi indiriminden yararlanma hakkında sahiptir. Gelir vergisi indirim oranı ise her zaman engellilik oranına ve derecesine göre farklılık göstermektedir.
Önemle belirtmek isterim ki bu rapor silinebildiği ve kayıtlarda çıkmadığı için çocuklarımızın ilerideki kariyerini olumsuz etkilemeyecektir.
