AYDIN DAĞTEKİN
NEET (Not in Education, Employment, or Training) yani ne eğitimde, ne işte ne de herhangi bir eğitim programında olmayan gençler, günümüzün en önemli sosyal sorunlarından biri haline gelmiş durumda. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde genç işsizliğinin yüksek olması, ekonomik büyümeyi yavaşlatırken, sosyal sorunların da beraberinde getiriyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye'deki NEET (ev genci) oranı son yıllarda düşüş gösterse de hala önemli bir sorun olarak karşımızda duruyor. Türkiye genelinde yaklaşık 1–1,5 milyon gençten oluşan NEET kitlesinin bulunduğu ve her 3 gençten birinin bu kapsamda olduğu kaydediliyor. Özellikle kırsal bölgelerde ve düşük gelirli ailelerde bu oran daha yüksek. NEET gençlerin, toplumdan kopmaları, psikolojik sorunlar yaşamaları ve geleceğe dair umutlarını yitirmeleri gibi riskleri bulunuyor.
Bursa gibi sanayi şehirlerinde, genç işsizliğinin daha farklı boyutları bulunuyor. Sanayinin dönüşümü ve otomasyonun artmasıyla birlikte, bazı mesleklerde işsizlik artarken, yeni beceriler gerektiren işlerde ise nitelikli eleman bulunamama sorunu yaşanıyor. Bu durum, Bursa'daki NEET gençlerin sayısını doğrudan etkiliyor.
İşverenler, çalışan bulamıyor
İŞKUR verilerine göre, Bursa'da işsiz gençlerin sayısı ve işverenlerin aradığı nitelikli eleman sayısı arasında önemli bir uyumsuzluk olduğu görülüyor. Bu durum, eğitim sisteminin iş dünyasının ihtiyaçlarına yeterince cevap veremediğini gösteriyor.
Bursa’da İŞKUR’a kayıtlı genç işsiz sayısı: Edinilen bilgiye göre, son verilere göre yaklaşık 60.000 genç, iş arayışı içinde ve İŞKUR veri tabanında kayıtlı bulunuyor. Bu sayı, genç nüfusun iş piyasasındaki dengesizliğini ve bölgedeki istihdam sorununu da ortaya koyuyor.
Bursa’da işverenlerin istihdam etmek üzere aradığı genç sayısı: Yaklaşık 45.000 genç istihdam edilmek üzere işverenler tarafından halen talep ediliyor. Bu veriler ise işverenlerin genç iş gücüne ihtiyaç duyduğunu; ancak gençlerin yetkinlik, deneyim veya eğitim gibi alanlarda beklentileri tam karşılayamadığını ortaya koyuyor.
Ekonomi için riskleri
Büyüme Potansiyelinin Kaybolması: Uzmanlara göre, genç nüfusun ekonomik hayata katılımı, ülkenin büyüme potansiyelini belirleyen en önemli faktörlerden biri. NEET gençlerin sayısının fazla olması, bu potansiyelden yeterince yararlanılamadığı anlamına geliyor.
Sosyal Sorunların Artması: İşsizlik, gençler arasında suç oranlarının artmasına, sosyal dışlanmaya ve psikolojik sorunların yaşanmasına neden olabiliyor.
Yenilikçiliğin Azalması: Gençler, yeni fikirler üreten ve teknolojik gelişmelere ayak uydurabilen bir nüfustur. NEET gençlerin sayısının fazla olması, ülkenin yenilikçilik kapasitesini düşürüyor.
Belirsizlik ve Karamsarlık: İş bulamayan gençler, geleceğe dair umutlarını kaybedebilir ve bu durum toplumda genel bir karamsarlık yaratabiliyor.
Uzmanlar ne öneriyor?
Eğitim Sisteminin Yeniden Yapılanması: Yine uzmanlara göre, eğitim sisteminin iş dünyasının ihtiyaçlarına uygun hale getirilmesi, mesleki eğitime daha fazla önem verilmesi ve staj programlarının yaygınlaştırılması gerekiyor.
İşbaşı Eğitim Programları: Gençlerin iş hayatına geçişlerini kolaylaştırmak için işbaşı eğitim programlarının desteklenmesi de bir diğer önemli konu.
KOBİ'lere Destek: KOBİ'lerin istihdam yaratma kapasitelerinin artırılması için kredi ve teşvik programları geliştirilmesi gerekiyor.
Mentörlük Programları: Deneyimli profesyonellerin gençlerle bir araya gelerek onlara kariyer danışmanlığı yapması, gençlerin iş hayatına daha kolay adapte olmalarını sağlayabilir.
Teknolojiye Yatırım: Dijitalleşme ve otomasyonun artmasıyla birlikte yeni iş alanları ortaya çıkıyor. Bu alanlarda gençlerin yetiştirilmesi için eğitim programlarının düzenlenmesi önemli görülüyor.
Sosyal Politikalar: Gençlerin sosyal hayata katılımını desteklemek için sosyal politikalar geliştirilmesi ve gençlik merkezleri gibi mekanlar çoğaltılması öneriliyor.
