Ayşe Nur BÜYÜKHAN – Göksel BAŞARAN
Bursa, 2023 yılının ilk 8 ayında otomotiv üretimindeki payıyla sektörün lokomotifi olmaya devam ederken, sektör temsilcileri firma bazında üretim ve ihracat oranlarının artmasını hedeflediklerini paylaşırken, yapısal sorunların çözülmesi ve yeni stratejilerle şehrin sektörde sıçrama yapabileceği görüşünde birleşiyor.
Pazarın ihtiyaçlarının doğru analiz edilip, doğru ürünlerin sunulmasının Bursa’nın gücüne güç katacağını ifade eden sektör temsilcileri, hazırlanacak stratejik planlar dahilinde daha katma değerli üretim yapılması, teknoloji ve bilime daha çok önem verilmesiyle Bursa’nın sektörde atağa kalkabileceğini kaydediyor.
Hüseyin TUNCER
PE-GA Otomotiv YKB
Bursa her sektörde çok dinamik bir şehir
Geçmiş yıllarda yaşanan daralmanın neticesi olarak, bu son iki senede üretimin artış göstermesi gayet normal. Başarı olarak gözüken, aslında talepteki artıştır. Sorun, otomotiv sektöründeki ihracatımızın, ithalata dayalı olmasıdır. Otomotiv sektöründe yılın sekiz ayında üretim, satış ve ihracat performansı kısmen artsa bile genel olarak yatay seyirde ilerliyor. Dövizinde artmış olması rekabet şartlarına olumlu yansımıştır. PEGA Otomotiv olarak sektör ortalamasına paralel bir çizgide ilerliyoruz. Bursa’nın ihracatta ikinciliğini Kocaeli’ye kaptırmasının geçici olduğunu düşünüyorum. Bursa her sektörde çok dinamik bir şehir. Bursa olarak yapısal sorunlarımızı çözüp, asıl işimize odaklandığımızda layık olduğumuz yere konumlanırız. PEGA Otomotiv sürekli kalite odaklı bir firmadır. 2024 yılında da ihracat ağırlıklı ve dengeli bir büyüme hedefi ile ilerleyeceğiz.
Orhan KORGAVUŞ
Ünver Group YKB Yrd.
Bursa, liderliği almak için rekabetçi olmalı
Özellikle elektrikli ve otonom araçlar konusundaki çalışmalar, sektörü geleceğe taşımaktadır. Fakat, Bursa’nın ihracattaki ikincilik sırasını Kocaeli’ye kaptırması, birçok faktöre bağlı. Bu faktörleri uzun uzun ayrıca değerlendirebiliriz fakat önümüzdeki yıllarda Bursa otomotiv ihracatındaki liderliği geri alabilmesi için daha rekabetçi olmalı ve stratejik planlar geliştirmeli. Birçok uluslararası firmanın üretim tesisleri Gebze-Kocaeli sınırlarında bulunuyor, ayrıca ar-inovasyona yönelik Bilişim Vadileri, start up‘lara yönelik kuruluşlar da yine Gebze’de yoğunlaşmış durumda.
Bursa olarak bizlerin de katma değerli üretime, teknoloji ve bilime daha fazla yatırım yapıp bir sıçrama gerçekleştirebiliriz. TEKNOSAB gibi yatırımların bir an önce devreye alınması gibi. Yerli aracımız Togg’un da üretim adetlerinin artması ile bu denge şehrimiz lehine değişecektir. Tam toparlanmanın, pandemi etkilerinin tamamen ortadan kalmasının 2024’te olacağını düşünüyorum.
Bu yıl her ne kadar geçmiş yıllara göre başarılı bir dönem geçiriyor olsak da tüketicilerin tedbirli davranması, enflasyon etkisi, faiz ve kurlardaki dalgalanmalar mevcut durumu yavaşlatan etkiler.
Bunların da yılsonuna kadar minimize olması ile 2024’te önümüzü daha rahat görebileceğimize inanıyorum.
Taner YILMAZ
MAY Fren Genel Müdürü
Yıl sonuna kadar
yüzde 25 büyüme
öngörüyoruz
2023 yılındaki ilk 8 aylık yüzde 21 artışın sebebini, Türkiye’de enflasyonun yükselmesi gibi, dünya genelinde de yüksek enflasyon trendi olması. Bu da özellikle Avrupalı şirketlerin maliyetlerini ciddi şekilde artırıyor. Şu anki pozisyon gereği baktığımızda, Avrupa Birliği içerisinde en düşük asgari ücrete sahip olmanın avantajını yaşadığımızı düşünüyorum. Otomotiv sektörünün ilk 8 ayındaki üretim, satış ve ihracat performansına paralel olarak şirketimizde yüzde 20’nin üzerinde bir büyüme trendi ile kapattık. Yılsonuna kadar yüzde 25 büyüme öngörüyoruz. Bursa’nın otomotiv sektöründeki ikinciliğini Kocaeli’ye kaptırmasını; Bursalı üretim firmalarının pazarın ihtiyaçlarını doğru analiz edip, doğru ürünleri pazara sunamama nedeninden kaynaklandığını düşünüyorum. Bu konuda biraz daha stratejik yol haritalarını değiştirmeleri gerektiği kanaatindeyim. Firmamız açısından 2024 yılında yüzde 20’nin üzerinde bir büyüme öngörüyoruz.
Emel ÖZKAN TAŞYAKAN
Destek Amortisör YKÜ
Bursa’nın liderliği
yakalaması zor
görünüyor
Sektör başarısındaki en önemli etken otomotiv yan sanayinde sürekli yatırımın devam etmesi ve teknolojik seviyeyi yakalamaktaki çevikliğimizdir. Son 4 yılda pandemi ve devamındaki çeşitli krizler ve ekonomik belirsizliklerle boğuşan sektör bu yıl itibari ile eski hızını yakalamaya başlamıştır.
Haliyle her sektörde olduğu gibi otomotivdeki bu artış da firmamıza yansımış ve firmamızda 2024 ilk 6 ayı dahil olmak üzere belirgin bir talep artışı bulunmaktadır. 2024 yılı 2. yarısına kadar firmamız için beklentilerimiz doğrultusunda sipariş artışları mevcut, devamındaki süreçte ülke ekonomisindeki iyileşmeler ve finansal kaynaklara erişmedeki kolaylıklar sağlandığında artış sürecektir. Fakat Ford, Hyundai Assan, Anadolu Isuzu ve yan sanayiileri olmak üzere Kocaeli’de çok ciddi bir kapasite artışı söz konusu. Gelecek yıllarda mevcut projeler göz önüne alındığında Bursa’nın liderliği yeniden yakalaması zor görünüyor.
Yesari SÜALP
Ermetal Şirketler Grubu CEO
Yüzde 30 büyüme
öngörüyoruz
Gerek OEM’ler gerekse yan sanayiler üretimlerini dünyadaki tüm otomotiv sektörlerinde geçerli olan kalite standartları ve ISO 14001 Çevre Kalite Denetim Koşulları ile sürdürmektedir. Yan sanayiler bu kalite standartlarına ilaveten müşteri özel istekleri çerçevesinde OEM’lerin istediği ek kalite koşullarını da eksiksiz yerine getirerek üretimlerini gerçekleştiriyorlar. Buna ek olarak ülkemizdeki bazı yan sanayilerin ülke dışında da yatırımlarının her geçen yıl artması da yan sanayinin gücünü gösteren diğer bir önemli gelişmedir. Bilindiği gibi Tofaş’ın Doblo üretiminin bitmesinden sonra onun yerini dolduracak yeni bir modelin olmaması, Bursa ihracat rakamlarının düşmesinde ana etken oldu. O nedenle önümüzdeki 2-3 yıl içerisinde bu konuda bir değişim öngörmüyoruz. 2024 yılının 2023 yılı benzeri bir yıl olacağını bekliyoruz. Ermetal Otomotiv açısından ise bu yıla nazaran yeni projelerin devreye girmesi nedeniyle çok daha iyi bir yıl olacak. 2024 yılında bu yıl benzeri adetlerde üretimler gerçekleşirse %30 civarında bir büyümeyi öngörüyoruz.
Rengin EREN
Erener Otomotiv YKÜ
Üretim kapasiteleri
ihracat sıralamasını etkiliyor
Otomotiv yan sanayi 2023 yılı ilk 8 ayında, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 21 artış gerçekleştirmesinin başlıca nedenleri; talep artışı, çevre dostu elektrikli ve hibrit araçlara yapılan yatırımların artması, tedarik zincirindeki iyileştirmeler, dijital dönüşümün olumlu katkısı ve artan ihracat fırsatları olarak sıralanabilir. Bursa uzun yıllardır Türkiye’nin otomotiv üretim merkezlerinden biri olmuştur. Kocaeli ve Bursa gibi bölgeler arasındaki rekabet değişebilir. Rekabetçi avantajları olan bölgeler, daha fazla yatırım çekebilir ve daha fazla üretim gerçekleştirebilir. Dolayısıyla üretim kapasitenin artırılması veya iyileştirilmesi, ihracat sıralamasındaki konumu doğrudan etkilemektedir. Bursa’daki otomotiv üreticilerinin yatırım yapma ve teknolojiyi benimseme yetenekleri, rekabet gücünü artıracaktır. Otomotiv üretimi, karmaşık bir tedarik zinciri ve lojistik ağını içerir. Bursa’nın bu konudaki avantajları veya sorunları, ihracat sıralamasını etkilemektedir. Bursa’nın otomotiv ihracatındaki liderliği geri alıp alamayacağı, yukarıdaki faktörlerin nasıl gelişeceğine ve Bursa’daki otomotiv sektörünün bu faktörlere nasıl yanıt vereceğine bağlı olacaktır.
Hwan BOO LEE
Maysan Mando Genel Müdürü
İhracat oranını
artırmayı hedefliyoruz
Bilindiği üzere otomotiv endüstrisi, tüm dünyada büyük bir dönüşümden geçiyor. Sektörde özellikle sürdürülebilirlik, dijitalleşme, mobilite, çevreci yaklaşımlar ve verimlilik gibi unsurlar öne çıkıyor. Biz de geliştirdiğimiz inovatif ve sürdürülebilir teknolojilerle bu dönüşümün bir parçası olmak için adımlarımızı gelecek odaklı atıyoruz. Yenilikçi çalışmalarla sektörün gelişimine öncülük etmeyi sürdürürken, global ayak izimizi güçlendirmeye ve otomotiv sektörünün gelişimine katkı sağlamaya devam etme hedefindeyiz. Şirketimize aldığımız işlerle 3 yılda 3 kat büyümeyi garanti altına aldık, buna uygun olarak yatırımlarımız da hızla devam ediyor. Uzun vadede şirketimizde ihracat oranını ve odağını artırmayı hedefliyoruz. 2023 yılı bu noktada stratejik hedeflerimiz ve planlamalarımız doğrultusunda başarıyla ilerliyor. 2024 sonunda da dijital olgunluk seviyemizi “akıllı şirket” seviyesine taşıma stratejisi ile çalışmalarımız sürüyor.
İbrahim TATAR
İbraş Kauçuk Yönetim Kurulu Başkanı
Doğru planlama, sektörde büyümeyi getirecek
Üretim ve satıştaki artış genellikle tüketici talebinin arttığının bir göstergesidir. Artan talep, doğal olarak rekabeti artırır ve fiyatları etkiler. Daha fazla oyuncu pazara girer, bu da tüketiciye daha fazla seçenek sunar. Firmamız özelinde baktığımızda, pazar payımızın büyük bir kısmı after market müşterilerimizden oluşturuyor. Otomotiv sektörünün üretim kapasitesindeki artış, daha fazla aracın yollarda olması ve bu araçların bakım ve onarıma ihtiyaç duyması anlamına gelir. Bu da after market ürünlerine ve hizmetlerine olan talebi tetikliyor. Kocaeli, Türkiye’nin önde gelen otomotiv üretim merkezlerinden birisi. Birçok büyük otomobil üreticisi, montaj fabrikaları ve tedarikçileri bu bölgede bulunuyor. Kocaeli de aynı Bursa gibi ihracatlarını artırmak için çalışıyor. Bursa firmaları üretim ve tedarik zinciri yatırımları yapmaya devam ederse, bu durum karşılık bulacak ve ihracat artışı olarak sektöre yansıyacaktır. Doğru ve sürdürülebilir planlamalar ile sektörde büyümenin devam edeceğini öngörmekteyiz. Özellikle şirketimiz açısından baktığımızda kısa ve uzun vadeli planlamalar ile büyümemizin devam edeceğini öngörüyoruz.
Büşra DEMİROĞLU OKUR
Burçak Metal Genel Müdürü
2023 bizim için okların yukarı çıktığı bir yıl
Avrupa’nın enerji arzında yaşamış olduğu sıkıntılardan kaynaklı Avrupalı müşterilerin Türkiye pazarına yönelmesi önemli bir etken oldu. Ayrıca Rusya’nın Avrupalı ülkelerle arasındaki gerginlik, Avrupa ve Rusya’nın birbirine uyguladığı çeşitli ambargolar ile Türkiye güvenli bir pazar haline gelmiştir. Bu da ihracatta artışları sağlamıştır. Türkiye’nin yerli otomobil üretimine başlamış olması otomotiv sektörüne yeni bir pazar oluşturmuş ve iş kapasitesinin artmasını sağlamıştır. Bursa ihracatta otomotiv ve tekstil sektöründe önde bir şehir. Tekstil sektöründeki düşüşle beraber otomotiv sektöründeki ikincilik sırasını Kocaeli’ye kaptırmış bulunmaktayız. Otomotiv sektörü olarak 2023 yılı bizim için okların yukarı doğru çıktığı bir yıl olarak devam ediyor. Yerli üretimimiz Togg ‘a parça üretmeye başlamış bulunmaktayız ve Togg’un üretim kapasitesindeki artışla bizim iş kapasitemiz de artmaktadır. 2024 yılında da bu artışların devam edeceği verimli bir yıl geçirmeyi hedefliyoruz.
İpek YALÇIN
Sage Diniz Genel Müdürü
Yüzde 50 ile
büyümeyi
kapatacağız
Hem pandemi hem de çip krizi etkisinin geçmesi ile birlikte, sektörde yeniden eski rakamlara ulaştığımızı görüyoruz. Ayrıca yapılan yatırımlar ve üretim kapasitesinin genişletilmesi de sektörde büyümeyi tetikledi. Bildiğiniz gibi Ford’un yaptığı yatırımlar; transit aracının devreye girmesi, Togg üretiminin başlaması sektördeki büyümeyi pozitif etkilemektedir. Bursa’nın otomotiv ihracatındaki liderliği Kocaeli’ye kaptırmasının birkaç sebebi var. Kocaeli bölgesinde faaliyet gösteren otomotiv firmalarının sayısının artması; özelikle yukarıda da bahsettiğim gibi Ford Otosan yatırımları ve Hyundai araç sayılarının artması ana nedenler. Ayrıca Kocaeli, Marmara Denizi ve İstanbul Boğazı’na olan yakınlığı sayesinde lojistik açıdan avantajlı bir konumdadır. Bu, taşıma maliyetlerini azaltmakta ve ihracatı kolaylaştırmaktadır. Sage Diniz olarak bu yıl yüzde 50 büyüme ile yılı kapatacağız. Türkiye’de faaliyet gösteren tüm OEM ‘ler ile çalışmakta ve üretilen araçlara kumaş vermekteyiz.
Özge CANITEZ
CSA Kaplama Fabrika Md.
Yarıştan çekilmiş
Değiliz
Otomotiv sanayii, tüm sanayileşmiş ülkelerde ekonominin lokomotifi olarak kabul ediliyor. Arz-talep kısmındaki açığın kapanması ve arza artık daha dengeli cevap veriyor oluşumuz artış rekorunun en önemli etkeni oldu. Bizimle birlikte de diğer sektörler pozitif ivmesine devam ediyor. Türkiye, dünya otomotiv sektörünü son dönemlerde kalitesel olarak çok iyi besleyen bir yer. Her geçen gün de kendimizi geliştirmeye devam ediyoruz, dünya pazarında daha sağlam konumlar edineceğiz. Gidişattan memnunuz. Bursa’nın ihracattaki konumunu Kocaeli’ye kaptırması tam olarak iş kaybı değil, neticede Türkiye kazanıyor. Çok güçlü firmalarımız var orada ticaretine devam eden. Bursa’mız her zaman en iyisi için çalışmaya devam edecektir. TEKNOSAB ve açılan yönlendirildiğimiz yeni sanayi bölgeleriyle ekstra kazanımlar elde edeceğiz mutlaka, bizler de yarıştan çekilmiş değiliz. Otomotivin birçok koluna hizmet eden biri olarak, gelecekten beklentimin pozitif olduğunu söylemek istiyorum, izlenimlerim bu yönde. Spesifik olarak büyüme beklentisini minimumda tutarak, önce mevcudu koruma ve iyileştirme olarak ilerlemeyi tercih ediyoruz
Burak ULCAY
Bumesh Technics Kurucu Ortağı
Bursa ihracatta halen başarılı konumda
2022 ve 2023 yılında, pandemi sonrası üretim adetlerinin artması ve yeni projelerin başlatılması ile birlikte başarılı bir dönem geçirildi. Özellikle Avrupa’daki birkaç önemli OEM ile birlikte Türkiye’deki Togg ve Ford’un yeni projeleri otomotiv sanayisinin mevcut kapasitesini pozitif anlamda zorladı. Ocak-Eylül döneminde Kocaeli’ndeki fabrikalarda üretilen araç sayısı 450 bin adet civarında. Ford Otosan, Hyundai Assan ve Anadolu Isuzu’nun ürettiği araçların yüzde 80’i ihraç ediliyor. Bu oran da Türkiye’nin araç ihracatının yüzde 50’sine tekabül ediyor. Ve bu üreticiler Kocaeli’nde üretim yapıyor. Özetle Kocaeli, üretilen araç sayısı baz alındığında bir OEM üssü haline geliyor.
Üretilen araç sayısı ve bunların kahir ekseriyetinin ihraç edildiği dikkate alınırsa, Bursa’nın ikinci konuma düşmesi tabii bir netice. Yan sanayi perspektifinde Bursa’nın halen ihracat değerlerinde gayet başarılı bir durumda olduğunu düşünüyorum. 2024 yılı için beklentimiz, Bumesh olarak ihracat oranımızı kendi ürün kalemlerimizde maksimuma çıkartabilmek. Gayretlerimiz bu yönde devam ediyor.
