Özel sektörün normal şartlarda dünya ile rahatlıkla rekabet edebildiğine dikkat çeken Bursalı SİAD ve STK başkanları, “Ancak ihracatçılar, yüksek maliyetler nedeniyle müşterilerine fiyat vermekte zorlanıyor. Bursa’da tekstil gibi ivme kaybeden sektörler acilen desteklenmeli, talepler dikkate alınmalı. Gerekli destekler verilirse, eski güzel rakamları yeniden yakalarız” dediler.
AYDIN DAĞTEKİN
Türkiye'nin Haziran ayı ihracatı 18,6 milyar dolar olarak gerçekleşirken, Ocak- Haziran dönemini kapsayan yılın ilk yarısındaki ihracat 125,4 milyar dolara, geriye dönük 12 aylık ihracat da 257,8 milyar dolara yükseldi. Haziran ihracatında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 10,6 düşüş yaşandı. Ocak-Haziran döneminde de yüzde 2 artış söz konusu.
Sanayinin başkenti Bursa ise ihracattaki kan kaybından daha fazla etkilendi. Bursa ihracatında Haziran 2024’te yüzde 19,1, ilk 6 ayda da yüzde 0,1'lik düşüş kaydedildi.
İhracat verilerini Bursa’daki sanayici ve iş insanları dernekleri (SİAD) ile sivil toplum kuruluşlarının (STK) başkanlarına sorduk. Değerlendirmelerde bulunan başkanlar, dünya genelinde yaşanan talep daralmasına ek olarak Türkiye’deki enflasyonist ortam, enerji başta olmak üzere maliyetlerdeki sürekli artış, Çin baskısı ve düşük kur nedeniyle ihracatçıların giderek daha fazla zorlandıklarını anlattı. Başkanlar, Haziran ayında yaşanan dramatik düşüşte, 9 günlük bayram tatilinin de etkili olduğu görüşünü dile getirdi.
Türkiye’nin en büyük pazarı olan Avrupa’daki talep düşüşüne dikkat çeken Bursa iş dünyasının temsilcileri, yaşanan sıkıntıların aşılması için ihracatçının sorunlarına çözüm bulunmasını, talep ve beklentilerin dikkate alınmasını istediler. Birçok problemle boğuştuklarını ifade eden başkanlar, “Bursa’nın emek yoğun sektörlerinden hazır giyim ihracatı yüzde 25 azaldı. İhracatçı, yüksek maliyetler nedeniyle müşterilerine fiyat vermekte zorlanıyor. Kan kaybeden sektörler acilen desteklenmeli, talep ve beklentiler dikkate alınmalı, kredi destekleri oluşturulmalı. Gerekli destekler verilirse, ihracatta eski güzel rakamları yeniden yakalarız” görüşünü dile getirdiler.
İkinci yarıda toparlanma bekliyoruz
Nilüfer Çevikel
DOSABSİAD YKB
Ekonomik kalkınma hedeflerimizde en büyük itici güç olan ihracat, ülkemizin sürdürülebilir büyümesi için kritik öneme sahip. Türkiye ekonomisi, 2024 yılının ilk yarısında küresel ve bölgesel dalgalanmalara rağmen yine de güçlü bir performans sergileyerek, ihracatın ivme kazanmasıyla olumlu bir tablo çizdi. Haziran ayında yaşanan düşüş ise, küresel tedarik zinciri sorunları ve enerji maliyetlerindeki artışlar gibi faktörlerle doğrudan ilişkili. Ancak, bu durum bizi umutsuzluğa sürüklememeli. Önemli olan, ekonomimizin dayanıklılığı ve ihracatın sürdürülebilirliğidir. Türkiye'nin gri listeden çıkarılması, altın ve döviz rezervlerinin birikimi ve cari açığın azalması gibi gelişmeler uluslararası ekonomik güveni artırarak dış ticaretin dengeli bir şekilde sürdürülmesi noktasında umut vericidir. Geçtiğimiz mayıs ayında elde edilen tarihi ihracat rekoru da ekonomi yönetiminin bu yönde attığı adımların doğruluğunu göstermiştir. Bursa özelinde ise mevsimsel etkiler ve uzun tatil dönemleri nedeniyle Haziran ayında yüzde 19,1’lik bir düşüş gözlemlense de, yılın kalan yarısında toparlanma bekliyoruz. Sanayicilerimiz ve devletimizin iş birliği ile ihracatta yaşanan dalgalanmaları minimize edebilir ve yeniden güçlü bir ivme yakalayabiliriz. Özellikle Bursa gibi sanayi merkezlerinin potansiyelini tam anlamıyla kullanarak, hem bölgesel hem de ulusal düzeyde ekonomik kalkınmayı sağlayabiliriz. Üretim maliyetleri ve döviz kuru gibi alanlarda ihracatçıların desteklenmesi ve yenilikçi adımlar atılması, ülkemizin gelecekteki ekonomik başarıları için anahtar rol oynayacaktır.
Avrupa’daki durgunluk da etkili
Tolga Papatya
GESİAD YKB
Aylık, 6 aylık ve yıllık ihracat verilerine baktığımızda mevsimsel değişiklikler yaşandığını görüyoruz. Özellikle Haziran ayı ihracatının Avrupa pazarlarında yaşanan durgunluk ve girdi maliyetlerindeki artışın da etkisiyle gerilediğini görüyoruz. Kurların yeteri kadar artmıyor olması da bunda etkili tabii ki…
Talep ve beklentiler dikkate alınmalı
Osman Akın
MARSİFED YKB
İhracatımızda önde olan pazarlarda yaşanan durgunluğa takvim etkisi ve kurların beklenen seviyelere ulaşamaması ile birlikte Haziran ayı içindeki 9 günlük bayram tatili de eklenince, ihracat performansı bir miktar geriledi. Bu nedenle ihracatçıların beklentileri, talepleri ve önerileri dikkate alınmalıdır.
İhracatçı fiyatlandırmada zorlanıyor
Mustafa Gümüş
BUMİAD YKB
İhracatçı, girdi fiyatlarındaki artışlar nedeniyle maliyetlerinin yükselmesi ve döviz kuru üzerindeki baskı nedeniyle yurt dışına satacağı ürününü fiyatlandırmakta zorlanıyor. İhracatçının zarar etmeyecek düzeydeki minimum fiyatı bile yurt dışı müşterisine yüksek geliyor. Bunun için ihracatçıları rahatlatacak bazı düzenlemelerin yapılması gerekiyor.
Pek çok problemle uğraşıyoruz
Fatih Şakir
BALKANTÜRKSİAD YKB
İhracatçılar bir taraftan kıyasıya rekabetin yaşandığı yurt dışı pazarlarda büyük mücadeleler verirken, diğer taraftan da içeride enflasyon, çalışanların maaş artışı beklentileri, maliyetlerdeki artışlar, bayram tatilleri nedeniyle iş günü kayıpları, döviz kuru üzerindeki baskılar gibi problemlerle uğraşıyorlar. Halbuki ihracatçı desteklenmeyi, rahatlıkla üretim yapabilmeyi ve ülkemize döviz kazandırmayı istiyor.
Bursa’nın hazır giyim ihracatı yüzde 25 azaldı
Nermin Ceyhan
TEKSİDER YKB
İhracat yaptığımız Avrupa başta olmak üzere, Ortadoğu ve Kuzey Afrika pazarlarındaki durgunluk, kurların beklenen düzeyde artmaması ve takvim etkisine ilave olarak maliyetlerimizdeki artışa bir de 9 günlük bayram tatili nedeniyle yaşanan iş gücü kaybımız eklenince, rekabet imkanlarımız olumsuz yönde etkiledi ve Haziran ayı ihracat performansımızı düşürdü. Bunların etkisiyle resmi kayıtlara göre Bursa’da hazır giyim ve konfeksiyon ihracatı yüzde 25 düzeyinde azaldı. İhracatçı sorumlarına çözüm bekliyor.
İhracatta kan kaybeden sektörler desteklenmeli
Zarif ALP
RUMELİSİAD YKB
Yılın ilk altı ayında ihracatta yaşanan düşüşe baktığımızda, aslında yılın başından bu durumun yaşanacağı belliydi çünkü ihracatçıya kredi sağlama haricinde gerekli kolaylıklar sağlanmadı veya destekler yetersiz kaldı. Bundan sonraki süreç, geçmiş süreçten daha önemli ve daha kritik olduğu için ihracatçıya gerekli kolaylıklar hızlı bir şekilde sağlanmalı.
Düşüş gösteren sektörlerle ilgili önlemler alınmalı. Rekabette üretim sektörü açısından Avrupa, özellikle Doğu Avrupa ülkeleri bizden ucuz kalmaya başladı, bu bakımdan üretim sektörü rekabet etmekte çok zorlanmaktadır. Gelinen noktada ihracatçı, 2024 yılında ihracatın artırmaktan çok, var olan ihracatını korumak ve kurlardan dolayı zarar etmemek için çaba sarf etmektedir.
Kurların bu şekilde devam etmesi durumunda, ihracatçı maliyet anlamında satış potansiyelini artırmaya yönelik çaba sarf edemeyecektir, rekabetçi ve güçlü olamayacaktır. Bunlara mutlaka çözüm üretilmeli.
Kamu ve özel sektör kararlıkla çalışmalı
Alparslan Şenocak
MÜSİAD Bursa Şubesi YKB
Türkiye olarak 2024 yılının ilk 5 aylık döneminde ihracatımız yüzde 4,5 artarak 107 milyar dolara ulaştı. Haziran ayında ise mevsimsel takvim etkisi ve bayram tatili gibi nedenlerle bir azalma olmasına rağmen, yılın ilk yarısında ihracatımız yüzde 2 artış gösterirken, dış ticaret açığını azaltma noktasından bakıldığında ise ithalatta aşağı yönlü bir ivme söz konusu. İlk 6 aylık süreçte ihracatın ithalatı karşılama oranının geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre 7,6 puan artışla yüzde 74,4'e yükselmesi de, dış ticaret açığımız adına önemli bir gelişmedir.
FATF tarafından belirlenen Gri listeden çıkışımız ve Merkez Bankası rezervlerinin zirveyi görmesi, ekonomik mücadeledeki hedeflerimizin birer birer gerçekleştiği anlamına gelmektedir. İç tüketim açısından da enflasyonist ortamın da gelecek süreçte daha pozitif bir noktaya geleceğine inanıyoruz. Mali disiplini sağlamayı hedefleyen OVP doğrultusundaki politikalarımız ile birlikte, dış ticaret stratejilerimizin katma değerli ihracat ve yüksek teknolojili üretim doğrultusunda sanayimizi destekleyerek küresel pazarlardaki payımızı artırmak ve ihracatımızı artırmak için kamu-özel sektör işbirliğiyle kararlıkla çalışmaya devam etmeliyiz.
Maliyetler düşürülmeli, ihracatçı desteklenmeli
Erdinç Acar
ARSİYAD Başkanı
Türkiye’nin ilk 6 ay ihracatı, geçen seneye göre az da olsa yükseldi. Geriye dönük 12 aylık ihracatı da bu şekilde değerlendirmek gerekir. Haziran ayı ihracatının 18.6 milyar dolarda kalmasının sebebini, kurban bayramının uzun olmasına bağlıyorum. 9-10 gün uzun bir tatil, haliyle ihracatta da düşüş yaşanıyor. Türkiye ve Bursa özelinde ihracatçının istediği kura yaklaşması sağlanmalı, ihracatçıya yönelik KDV muafiyeti uygulamasına devam edilmeli ve yurtdışı çıkış harcı alınmamalıdır. İhracatı yükseltmenin yolu, üreticinin maliyetlerini çok yükseltmemekten geçiyor.
Kayıp telafi edilir, bu yıl rekor kırarız
İlker Duran
AFSİAD YKB
Ekonomide ve kurlarda yaşanan tüm olumsuzluklara rağmen genel olarak ihracatın 6 aylık ve yıllık rakamlarına baktığımızda, sürekli yükseliş trendinde olması, özel sektörümüzün şapka çıkarılacak bir başarısıdır. Bu da özel sektörün uluslararası pazarlarda rekabet gücünün yüksek olduğunu gösteriyor. Haziran ayında ihracatımızdaki düşüşün, turizm sektörünün de devreye girerek Temmuz, Ağustos, Eylül aylarında fazlasıyla telafi edileceğini ve 2024 yılında rekor kırılacağını düşünüyorum. Bu yıl ülkemizde ve Bursa’da ihracatın yükseliş trendinin devam edeceğine, özellikle devletin ihracata yönelik desteklerinin artarak devreye girmesiyle yeni rekorlar kırılacağına inanıyorum.
Ülkemizin dış ticaretinin büyümesi ve sürdürülebilir olması için yüksek teknolojik ürün sayısıyla birlikte dünya markalarımızı arttırmalıyız. Bursa firmalarımız uzun süredir AR-GE yatırımlarını artırarak ülkemizin yüksek teknoloji konusunda lokomotifi olmaya devam etmektedir. Ancak bu firmalarımızın önünün açılması için önemli sorunları bulunmaktadır. Bunların başında sanayicimizin düzenli mekansal alan ihtiyacı gelmektedir. Devletimizden ve yerel yöneticilerimizden BTSO‘nun üzerinde çalıştığı KOBİ OSB projesinin hayata geçmesi için desteklerini bekliyoruz. “Bursa büyürse Türkiye büyür” diyoruz.
İhracatımız giderek azalıyor
Servet Yılmaz
BEKSİAD YKB
Bebe çocuk konfeksiyon sektörü olarak ihracata yönelik üretim yapan ve emek yoğun çalışan bir iş kolu durumundayız. Devam eden Rusya-Ukrayna savaşı, Ortadoğu’daki gelişmeler nedeniyle ihracat pazarlarımızda önemli daralmalar yaşandı ve yaşanmaya devam ediyor. Döviz kuru artışının beklenen düzeyde olmaması, girdi maliyetlerinin artışı gibi sebeplerle ihracatımız giderek azalıyor ve bu durumun yıl sonuna kadar devam edeceği görüşündeyiz. Bu anlamda sorunlarımızın çözümü için desteğe ihtiyaç duyarken, yeni vergi paketi içindeki ek maddelerle yükümüzdün daha artacağından endişe ediyoruz. Önümüzdeki aylar için ihracat performansımızın daha aşağılara düşeceği aşikardır.
Kredi destekleri oluşturulmalı
Şeyda Şençayır
BUİKAD YKB
Haziran ayında yaşanan yüzde 10.6’lık düşüş, birkaç faktöre bağlı. Küresel ekonomik durum, kur dalgalanmaları, hammadde ve enerji maliyetleri, ticaret politikaları, yerel ekonomik durum, tedarik zinciri sorunları. Bu faktörler ışığında, ihracattaki düşüşü daha iyi anlayabilmek için sektör bazında detaylı analiz yapmak ve gerekli önlemleri almak önemlidir. Hangi sektörlerde düşüşün daha belirgin olduğuna bakarak, spesifik çözümler geliştirmek de faydalı olacaktır.
Bursa otomotiv, tekstil, makine ve tarım sektörlerinde güçlü bir ihracat kapasitesine sahip. Genel olarak Bursa’nın ihracatının olumlu bir seyir izlemesi için küresel ve yerel ekonomik koşulların iyileşmesi, döviz kurlarının uygun seviyelerde seyretmesi ve sektör bazlı performanslar önemlidir. Üreten ve ihraç eden sanayicilerimize kredi desteklerinin oluşturulması gerektiğini düşünüyorum. İhracat pazarlarınızdaki durgunluğa rağmen ay bazında yüksek oranda bir artış yakalanmasını olumlu bir gelişme olarak görüyorum. Gelecek aylarda ihracattaki artış trendinin daha da hızlanmasını bekliyorum.
Destek verilirse, ihracat daha da artar
Sadık Şengül
BUTTİM YKB
Küresel ekonomik dalgalanmalar, zorlu piyasa koşulları ve belirsizlikler sebebiyle ihracatımızda geçen yılın Haziran ayına göre yüzde 10,6’lık bir düşüş meydana gelmiştir. Ancak, Ocak- Haziran döneminde ihracatımız yüzde 2 oranında artarak 125, 4 milyar dolara yükselmiş ve dış ticaret açığı geçen yılın aynı ayına göre 31 milyar dolar gerilemiştir. Bu durum, sözünü ettiğimiz olumsuz koşullara rağmen Türkiye’nin ihracat pazarındaki direncinin, küresel ticaretteki konumunu sağlamlaştırdığının ve en önemlisi uzun vadeli büyüme hedeflerimize emin adımlarla yürüdüğümüzün bir göstergesi olmuştur. Enerji başta olmak üzere, üretim maliyetlerinin sanayici adına düşürülmesine yönelik adımlarla birlikte, döviz kurunun ihracatçıyı destekleyecek rekabetçi bir noktaya gelmesi dış ticaretimizin ivme kazanması adına çok önemli. Bursa özelinde bakıldığında ise, ihracatımızın 2024’ün ilk altı ayında ise 0,1 gibi sınırlı bir düşüş yaşadığı gözlenmektedir. Üretim ve ihracatı teşvik etmeye yönelik ulusal stratejilerin geliştirilmesi ile beraber, kentimizin sahip olduğu güçlü sanayi alt yapısı ve bu alt yapıyı destekleyebilecek yeni yatırımların ve nitelikli iş gücünün desteklenmesi neticesinde gelecek dönemde ihracat performansımızın daha da yükselebileceğine inanıyoruz. İhracat kenti Bursa’mız için lojistik altyapımızı güçlendirmek, tedarik zinciri verimliliğimizi artırmak, ihracat teşvik ve desteklerini etkili kullanmak ve dijital dönüşüm süreçlerimizi geliştirerek ürettiğimiz katma değeri artırmak son derece önemlidir.
