2022 ve 2023 yılları enflasyon ve yeniden değerleme hesapları açısından restorasyon yılları diye düşünüyorum. İlk defa %2’lik bir vergi ile yeniden değerleme yapılacak, sonra her yıl devamlı yeniden değerleme (YD) ve 2023 yılında eğer kesinleşirse enflasyon düzeltmesi yapılacak.
Çok şükür, yıllardır savunduğum ve istediğim devamlı yeniden değerleme yürürlüğe giriyor. Bundan sonra işletmelerin sabit kıymetleri biraz daha gerçeğe uygun değerde olacak ve vergi bilançosu ile bağımsız denetim bilançoları arasındaki farklar da azalmış olacak. Tekrar çok şükür.
YD hükümleri Vergi Usul Kanunu’nun geçici 31 i. 32 ve mükerrer 298 ç. maddelerinde düzenlenmiştir. Bizi ilgilendiren maddelerden alıntı yaptım.
VUK 298/ç - 4. YD neticesinde iktisadi kıymetlerin değerinde meydana gelen değer artışı, yeniden değerlemeye tabi tutulan iktisadi kıymetlerin her birine isabet eden değer artışı ayrıntılı olarak görünecek şekilde, bilançonun pasifinde özel bir fon hesabında gösterilir. Değer artışı, iktisadi kıymetlerin YD sonrası ve YD öncesi net bilanço aktif değerleri arasındaki farktır. Net bilanço aktif değeri, iktisadi kıymetlerin bilançonun aktifinde yazılı değerlerinden, pasifte yazılı amortismanların tenzili suretiyle bulunan değeri ifade eder. İktisadi kıymetler için amortismanın herhangi bir yılda yapılmamış olması durumunda söz konusu değer, bu amortismanlar tam olarak ayrılmış varsayılarak belirlenir.
5. ……YD sonrasında bulunan değerleri üzerinden amortismana tabi tutmaya devam ederler. YD tabi tutulanların her birine isabet eden değer artışları ile bunların hesap şekilleri amortisman kayıtlarında ayrıntılı olarak gösterilir.
Bu maddelerden kısaca anlaşıldığına göre: Yeniden değerlemeye tabi tutulan iktisadi kıymetlerin her birine isabet eden değer artışları ile bunların hesap şekilleri 522 MDV Yeniden Değerleme Artışları hesabında ve envanter defterlerinin bir sayfasında ayrıntılı olarak gösterilir. Kayıtlarda, —İktisadi kıymetin cinsi. Ø Aktife giriş tarihi. Ø Amortisman oranı. Ø Y.D tarihi itibarıyla aktife kayıtlı değeri olacaktır.
Gerek kanuni defterde madde olarak ve gerekse envanter defterinde detay göstermek zorunludur, her bir sabit kıymet için ayrı ayrı muhasebe kaydı ve alt muavin kırılımları kullanılacaktır.
Kanunun bu maddesini okuyunca inanmayacaksınız ama şöyle düşündüm. Bu düşüncemi burada yazarken özür diliyorum. Çünkü devamı da var. Düşüncemin yanlışlığı buradan ortaya çıkmaktadır.
-Kardeşim, bu kanunu hazırlayan adam hiç mi defter tutmamış, bir maddenin kaydının nasıl yapıldığını biliyor mu acaba? Böyle bir madde kaç saatte veya günde yapılır. Hakikaten ilk aklıma gelen bu olmuştu.
Ama bir şeyi unutmuşum.
Değerli dostum 1980’lerdeki Maliye Bakanı Sayın A. Kurtcebe Alptemuçin bir adım atmış ve maliyede bilgisayar sisteme geçmeyi başlatmıştı.
Bugün işletmelerin çok büyük bir kısmı bilgisayarlı muhasebeye ve elektronik deftere geçmiş vaziyette.
Ayrıca yasadaki YD hükümlerine göre YD ve muhasebe kayıt programları da yapılmış durumda.
Ben, artık muhasebe defterleriyle uğraşmadığım için maalesef bilgi edinmede geri kalmışım.
Bir yazı yazmadan önce birçok kitap ve interneti karıştırır, uygulayıcılar yani muhasebecilerle konuşurum.
Akşam, bana her zaman baba diye hitap eden değerli kardeşim Selahattin İpek’le görüştüm. Kendisi muhasebe programı satar ve eğitimler yapar. Çok sevdiğim bilgili bir kardeşimdir.
(Baba, artık bütün bunların programları tamam. Hele e – defter ile çok daha rahat. Bakın şimdi önümde 300 kalemlik bir YD işlemi var. 1-2-3 dedi. 300 kalemlik YD 3 saniye içinde yapıldı. Kanuni defter maddesi hazırlandı, her biri için tek tek hesap ve kırılımları oldu. Birkaç saniye içinde Kayıt tamamlandı. Ben de gönül rahatlığı ile bu yazıyı hazırladım.
Meşhur bir söz var. Alet işler, el öğünür diye, biz vakti zamanında bunları bilgisayarda bile olsa tek tek incelemeye, hesaplamaya ve kaydetmeye çalışıyorduk. Mesleğin kayıt kısmı yerinde durmamış.
Yani kanunu hazırlayan bu konuyu benden çok daha iyi biliyormuş. Kendilerine teşekkür ediyorum beni araştırmaya sevk ettikleri için.
Beni WhatsApp’ta da 3 saniyelik bir uygulama ile ikna eden sevgili Selahattin İpek’e de teşekkür ediyorum.
Meslektaşlarıma da işlerinde kolaylıklar ve başarılar diliyorum.