Hatırlanacağı üzere, yerel yönetimlerdeki görev değişikliğinden sonra büyük yatırım gerektirmeyen ancak uzun vadede önemli etkileri olacak işleri ele alıyoruz. İlk olarak trafikle başlamıştık, bugün atık yönetimi alanında yapılması gerekenleri dile getirmek istiyoruz.
Zaten devasa borçlu olan belediyeler, bir de mevcut ekonomik krizin etkisiyle bir anlamda eli kolu bağlanmış vaziyettedir. Bu durumda aklı kullanarak, bilimden faydalanarak alternatifler yaratmalıyız. İfade edilen alternatiflerinin uygulanabilmesi için yeterli insan kaynağına ihtiyaç vardır.
2007 yılında gerçekleştirdiğimiz “BURSA’DA KATI ATIK SORUNU VE SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA AÇISINDAN ÇÖZÜM ÖNERİLERİ” başlıklı akademik çalışma atılabilecek adımlar için yol gösterici olabilir.
Çalışmamız “bugün kent gündemine sıklıkla gelen ancak yakın gelecekte önemli bir sorun olarak Bursa’nın karşısına çıkacak olan katı atık sorununa çözüm arayışıdır. Sorun, Bursa’da yaşayan bireylerin sadece çevresel anlamda etkilenmesinden ibaret değildir. Katı atık sorunu aynı zamanda kentimize uzun dönemde altından kalkılması zor ekonomik yükler getirmesi muhtemeldir“ tespitleriyle başlıyordu ve çözüm önerisi olarak o tarihte dünyada yeni ortaya konan bir anlayış olan “Entegre Atık Yönetim Planı”nı savlıyordu.
1990’ların başında Dünya Bankası desteğiyle Bursa tarihinde daha önce görülmemiş boyutta büyük yatırımlar başlatılmıştır. İçme suyu hatlarının ıslahı (kayıp-kaçak oranının azaltılmasını ve sağlıklı suyun evlere ulaşmasının sağlanması hedefiyle), yağmur suyu ve kanalizasyonun ayrık sisteme geçirilmesi ve kapasitesinin attırılması, atıksu artma tesislerinin planlanması ve yapılması ve nihai olarak ülkenin ilk düzenli depolama sahaların yapılmasıydı. Bursa bu büyük projeleri yaklaşık 118 Milyon USD finansmanla gerçekleştirdi. İyi bir planlama bu işin temeliydi.
Zaman içerisinde bu altyapının yeni yapılacak yatırımlarla desteklenmesi gerekliydi. Ancak yıllarca Bursa bu yatırımların mirasını yedi ve gün geldi yatırım yapamaz hale geldi.
Hamitler Düzenli depolama Sahası proje ömrünü neredeyse bitirmiş durumdadır. Bunun bir nedeni müteahhidin inisiyatifine terk edilerek düzensiz işletilmesidir. Sonuçta yeni bir düzenli depolama yatırımı ihtiyacı belirmiştir. Yer seçiminden yapım işlerine kadar toplumsal, bürokratik ve mali yüklerin birlikte gelmesi söz konusudur. Bu anlamda çalışmalara başlansa da çözüme ulaşılmış değildir. Sonuçta bu bedel ödenecektir. Ancak atık yönetim sisteminin optimizasyonu Bursa’nın uzun vadeli sürdürülebilirliği açısından çok önemlidir. Bu amaçla kısa, orta ve uzun vadede yapılacak işer vardır.
İlk elde veri toplama, planlama çalışması ve insan kaynağını harekete geçirmek gerekmektedir.
Bursa’nın özellikle tüketim seviyesinin yüksek olduğu bölgelerde hemşehrilerle birlikte bu konuda bilinçlenmenin sağlanması, geri dönüşüm – geri kazanım alanında yapılacak işlerin etkinliğini arttıracaktır.
Ambalaj ve biyobozunur atıkların düzenli depolamaya ulaşımı hızlı bir şekilde engellenebilir.
Yeni düzenli depolama sahasının transfer istasyonu ihtiyacının arttıracağı ortadadır. Ayrıca ilçe belediyelerinin entegre atık yönetim sitemine dahil edilebilmesi için transfer istasyonları ve biyobozunur atık işlem tesisleri planlanmalıdır.
Atık yönetimi belediyelerin en önemli gider kalemlerinden biridir. İyi bir planlama, halkın katılımıyla bu maliyetin sürdürülebilir noktaya getirilmesi mümkündür.