Globalleşen dünya düzeninde her sektörün kendini yenilemesi ve sistemi kolaylaştırması gerekliliği olmazsa olmazlardan artık. Geliştirilmeyen her şey gerilemeye mahkumdur. Son birkaç yıldır sınai mülkiye sisteminde bazı sıkıntılar olsa da hem dijitalleşme adına hem bilgiye kolay erişilebilirlik anlamında pek çok gelişme de yaşandı. Aynı durum tabi dünya sınai ve fikri mülkiyet çalışmaları için de geçerli. Bu anlamda uluslararası tescil protokollerine eklenen ülke sayıları artış gösterirken harç fiyatlarında düşüşler yaşanıyor ve tescile yönelik devlet destekleri sayıları artıyor.
Sektörümüzde uluslararası patent başvurularını çok avantajlı hale getirecek bir sistem 2022 yılının 2. yarısında uygulamaya girecek. Avrupa Birliği ülkelerine daha ucuz ve pratik başvuru yapılmasını avantajlı hale getirecek. Üniter Patent Sistemi, 2013 yılında imzalanmıştı. Fakat İtalya, Fransa ve Almanya’nın içinde bulunması zorunlu olan en az 13 ülkenin yerel onayının alınması gerekiyordu. Burada Almanya’nın onay vermesi Kasım 2020’yi buldu. Sonrasında Alman Anayasasını ihlal ettiği gerekçesiyle itirazlarla süreç bu zamana kadar geldi. Tüm ülkelerin kabulüyle bu sistemle yakında başvurular alınmaya başlanacak.
Üniter Patent Koruması (UPP), tek başvuru ile AB üyesi ülkelerde patent tescili alınmayı sağlayacaktır. Var olan sistemde başvuru sahibi, tescil almak istediği her ülkeye o ülkenin sistemine ve diline göre ayrı ayrı giriş yapmak zorundadır. Ayrıca patentlerde ödenen yıllık harçlar her ülke için ayrı yatırılmalıdır. Üniter Patent Sistemi ile Avrupa Patent Ofisi (EPO) tarafından onay verilmiş bir patenti, tüm Avrupa ülkelerinde tek bir başvuru ile tescil edebilir var olan sisteme göre daha basit ve daha uygun maliyetli bir prosedür işleyerek koruma sağlanmasına olanak sağlayacaktır. Her ülke için ayrı yatırılması gereken yıllık ücretler tek bir ücret altında toplanarak, toplu yenilemeler yapılabilecektir. Birleşik Patent Mahkemesinde (Unified Patent Court – UPC) açılacak davalar bu kapsamdaki tüm ülkeleri kapsayabilecektir.
Üniter Patent Sitemi’ni imzalamayan bazı ülkeler de var. İspanya, İtalya ve Hırvatistan Üniter Patent Koruması’na katılmamıştır, Polonya Üniter Patent Koruması’na katılmış ancak UPC Anlaşması’nı imzalamamıştır. Üniter etkili Avrupa patenti sahibi, patentini Üniter Patent Koruması’na katılmayan ülkelerde (İspanya, İtalya, Hırvatistan ve henüz UPC Anlaşması’nı imzalamamış diğer üye ülkeler) klasik Avrupa patenti olarak valide edebilir.
Yurt dışı, tabi özellikle Avrupa Birliği’nde tescil alan bu bölgeye ihracat yapan firmalar için çok büyük avantajlar sağlayacak bir sistem. Türkiye’de inovasyonun ve Ar-Ge’nin artması taklitten uzaklaşarak yeni ürünlerin bulunması ve bunun ihracat ve uluslararası tescil sistemi ile korunur hale gelmesi ülkemizin kalkınması için çok önemli bir süreç. Yapılan başvurularda araştırmaların detaylandırılması ve benzerlerinden dolayı tescillerin verilmemesi ürün geliştirilmesi noktasında teşvik edici oluyor. Şehrimiz de ülkenin önemli sanayi bölgelerinden biri olduğu için, sanayimize çok katkı sağlayacağını düşünüyorum. Uygulamaya başlanma aşamasında yaşanan süreçleri görüp o aşamada da görüşlerimi yine bu köşe de paylaşırım. Sınai mülkiyet sistemi için beklenen katkıyı sağlamasını umut ediyorum.
İyi haftalar dilerim.