Tasarım ile patent sektörümüzde karıştırılan konulardan biri. Bizim tasarımımız öncekilerden farklı dendiğinde, bizim öncelikle anladığımız ürünün dış görünüşünün değiştirilmiş olduğudur. Fakat bu bazen ürünün işleyişini değiştiren bir tasarım değişikliği olabilir. Yani faydalı modele konu bir ürün olabilir.
Dış görünüşü aynı olan daha önce tasarım tescili almış bir üründen, iç tasarımında veya fonksiyonel yapısında bir faklılık yapmışsanız ürünü değiştirmiş olmazsınız. Tasarım tescilli ürün, sadece fotoğraflarının görüldüğü ve işleyiş şeklinin hiçbir şekilde anlatılmadığı tescillerdir. Bu yüzden daha önce tasarım tescili alınmış bir üründen ‘fakat bizimki farklı çalışıyor’ diyerek taklidinden kaçınamazsınız. Fotoğrafta görünüşleri aynı olan ürünler aynıdır.
Tasarım dünyası, yaratıcı fikirlerin ve özgün görsellerin ön planda olduğu dinamik bir alan. Ancak bir tasarımı koruma altına almak, yani tasarım tescili yaptırmak isteyenler için yenilik ve farklılık kavramları büyük önem taşır. Tasarım tescilinde görselliğin, önceki tescillerden nasıl farklı olması gerektiği konusu, tasarımcıların ve girişimcilerin dikkat etmesi gereken kritik bir unsur. Peki, bir tasarımın tescil edilebilmesi için görsel olarak ne kadar farklı olması gerekiyor?
Yenilik: Fark Yaratmanın Temel Şartı
Bir tasarımın tescil edilebilmesi için öncelikle yeni olması gerekiyor. Yeni bir tasarım, daha önce dünya genelinde herhangi bir yerde kullanılmamış ve tescil edilmemiş olmalıdır. Bu, tasarımın daha önce görülmemiş ve orijinal olduğu anlamına gelir. Yenilik, tasarımın ana hatlarında, genel görünümünde ve hissettirdiği estetik değerlerde belirgin olmalıdır. Küçük değişiklikler, var olan bir tasarımın kopyası olarak algılanabilir ve tescil başvurusu reddedilebilir.
Ayırt Edici Özellikler: Tasarımın Kimliği
Yenilik kadar önemli bir diğer kriter de ayırt edici özelliklerdir. Bir tasarımın, diğer tasarımlardan farklı ve ayırt edilebilir olması gerekir. Bu ayırt edicilik, tasarımın karakteristik detaylarında, renk kombinasyonlarında, şekil ve formunda ortaya çıkar. Örneğin, bir mobilya tasarımı düşünelim: Sadece renk değiştirmek veya küçük boyut ayarlamaları yapmak yeterli değildir. Ürünün farklı boyutunu yapmak yine tasarım tescilinin korumasını değiştirmez. Daha önce tescilli bir üründen fonksiyonel olarak farklı olmak, fakat görünüşte aynı olmak tasarımı önceki tasarımdan farklılaştırmaz. Mobilyanın genel formu, üzerine yapılmış işçilikler, tüketici tarafından farklı algılanması gibi unsurların tümü, tasarımı farklı ve benzersiz kılmalıdır.
Hukuki Boyut: İhlallerden Kaçınma
Tasarımlar arasındaki görsel farklılıklar, sadece tescil sürecinde değil, aynı zamanda olası hukuki süreçlerde de önemlidir. Bir tasarımın yeterince farklı olmaması, tescil sahibinin haklarının ihlal edilmesine veya başkasının tasarım haklarını ihlal ettiği iddiasıyla karşı karşıya kalmasına yol açabilir. Bu nedenle, tescil sürecinde özen gösterilmesi gereken bir diğer nokta da hukuki gerekliliklerdir. Tasarımın, herhangi bir ihlale yol açmadan korunması için detaylı bir inceleme yapılmalı ve gerekli tüm prosedürler yerine getirilmelidir.
Tasarım tescilinde yenilik ve farklılık, tasarımın korunması ve benzersizliğinin sağlanması açısından çok büyük bir öneme sahiptir. Tasarımcılar ve girişimciler, tescil başvurusu yapmadan önce detaylı araştırmalar yapmalı, tasarımlarının gerçekten farklı ve yeni olduğundan emin olmalıdır. İyi haftalar.