“Rekabet, en iyi ürünlerin ve en kötü insanların ortaya çıkmasını sağlar.” David Sarhoff.
Rekabet, bir piyasada satıcıların daha fazla müşteri edinerek mal ve hizmet satışlarını, dolayısıyla kârlarını artırmak için giriştikleri yarış şeklinde tanımlanabilir.
4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’u ile belirli bir mal veya hizmet piyasasında doğrudan veya dolaylı olarak rekabeti engelleme, bozma ya da kısıtlama amacını taşıyan anlaşmalar, iş ve işlemler hukuka aykırı kabul edilmiş ve yasaklanmıştır. Amaçlanan ise temelinde tüketiciyi korumaktır. Tüketicinin düşük fiyat, yüksek kaliteye ulaşabilmesi, seçeneklerinin artması, bu sayede ürünlerin geliştirilmesini amaçlamaktadır. Fazlasıyla kapsamlı bir konu ancak aşağıda yazdıklarıma dikkat etmeniz yeterli. Şirketler, aralarında aşağıdaki konularda anlaşma yapmamalı;
- Fiyat tespiti (fiyat artırmak, sabitlemek, asgari fiyat belirlemek, indirimleri kaldırmak, indirim oranlarını, kâr marjını belirlemek, standart fiyat formülleri belirlemek vb.)
- İhalelere danışıklı teklif verilmesi (ihalelerin paylaşımı, kazanacak kişinin belirlenmesi, ihalenin boykot edilmesi, ihaleye verilecek tekliflerin belirlenmesi vb.)
- Pazar/bölge/müşteri paylaşımı
- Üretim /satış miktarının tespiti
- Rakip şirketlerin faaliyetlerinin zorlaştırılması/ piyasa dışına çıkartılması/yeni girişlerin engellenmesi
- Bayilik ve Distribütörlük Sözleşmeleri; Rekabet ihlali içeren anlaşmalar her zaman aynı veya benzer işleri yapan rakip şirketler arasında olmayabilir. Bir malın sağlayıcısı ve alıcısı konumunda olan şirketler arasında yapılan bayilik ve distribütörlük sözleşmeleri de rekabet ihlali doğuran maddeler içerebilir. Örneğin, Bayinin veya distribütörün fiyat serbestisinin engellenmesi (sağlayıcının yeniden satış fiyatını dikte etmesi), Bayiye veya distribütöre getirilen süresi belli olmayan veya 5 yıldan uzun rekabet etmeme yükümlülüğü konulması. Aşağıdaki haller dışında, alıcının sözleşme konusu mal veya hizmetleri satacağı bölge veya müşterilere ilişkin kısıtlamalar getirilmesi.
- Alıcının müşterilerince yapılacak satışları kapsamaması kaydıyla, sağlayıcı tarafından kendisine veya bir alıcıya tahsis edilmiş münhasır bir bölgeye ya da münhasır müşteri grubuna yapılacak aktif satışların kısıtlanması,
- Toptancı seviyesinde faaliyet gösteren alıcının son kullanıcılara yönelik satışlarının kısıtlanması,
- Bir seçici dağıtım sistemi üyelerinin yetkili olmayan dağıtıcılara satış yapmalarının kısıtlanması,
- Birleştirilmek amacıyla tedarik edilen parçaların söz konusu olması halinde, alıcının bunları üretici konumundaki sağlayıcının rakiplerine satmasının kısıtlanması.
Söz, haftaya okunması daha kolay bir şeyler anlatacağım.