Semih AYDIN
Covid – 19 salgını, Rusya – Ukrayna savaşının ardından Türkiye, 2023 yılına yeni umutlarla girdi. Ancak Şubat ayında yaşanan ve 11 ili etkileyen depremler ile seçim süreci ülke ekonomisi durgun bir süreç geçirdi. İş dünyası bu dönemde finansmana erişim, baskılanan kur ve artan maliyetler gibi sorunlarla karşı karşıya geldi. Seçimin ardından ekonomi yönetiminin ve anlayışının değişmesi iş dünyasının yılın ikinci yarısındaki umutlarını artırdı.
Nilüfer ÇEVİKEL
DOSABSİAD YK Başkanı
Yapısal reformlar hayata geçirilmeli
Küresel resesyon işaretlerinin yoğunlaştığı bir dönemde enerji başta olmak üzere birçok girdi kaleminde yaşanan maliyet artışı, rekabetçilik noktasında dezavantajlı bir durumu işaret etse de üretim ısrarımız sürdü. Şubat ayı başında yaşadığımız deprem felaketi de her şeyi değiştirdi. Bölgenin yeniden yapılanması için yoğun çalışmalar sürüyor. Bölgede ticari faaliyetlerin gerektirdiği finansman nedeniyle ekonomik tabloya ilişkin beklentiler de farklılaştı. Küresel gelişmelerin etkisiyle enflasyonun etkilerini yılın ilk yarısında gördük ancak üretim ve ihracat cephesinde ülkemiz, pozitif ayrışmayı başardı.
Bu yıl, Cumhuriyetimizin 100’üncü yılı… Bu; hem kamu, hem özel sektör için önemli bir motivasyon unsuru. Böyle özel bir yılda dengeli ve sürdürülebilir ekonomik kalkınmanın sağlanması çok önemli. Yatırım ortamının daha da iyileştirilmesi ve enflasyon-kur-faiz sarmalının üretim maliyetleri üzerinde baskı oluşturmaması adına ülke refahını artıracak kalıcı yapısal reformların hayata geçirilmesi önemli faydalar sağlayacaktır. Enflasyonla mücadele noktasında faiz artırımına giden Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın makro finansal istikrar vurgusu da bu noktada kıymetlidir. Mali dengenin istikrarlı bir yapıya kavuşması ve ekonomimize güvenin artması, yılın ikinci yarısında da önem teşkil edecek. Yapısal politikalarla desteklenen yatırım ortamının temin edilmesi, finansmana erişimin çeşitlendirilmesi ve öngörülebilirliğin artırılması önemlidir. İş dünyası olarak küresel rekabetteki zorlu şartların göz önünde bulundurularak hamleler yapılmasını bekliyoruz. DOSABSİAD olarak, üyelerimizin ve iş dünyamızın çıkarlarını korumak, sürdürülebilir büyümeyi desteklemek ve rekabet gücümüzü artırmak adına üzerimize düşen sorumluluğun farkındayız. Ülkemizin potansiyeline güveniyor, üretim ve ihracat ısrarından vazgeçmiyoruz.
Engin ÇETİNER
GÖRSİAD YK Başkanı
İhracatçılar iyi performans gösteriyor
TİM’in verilerine göre sanayi üretimi ilk çeyrekte toparlandı, ancak Nisan ayında tekrar düştü. Mayıs'ta ise Nisan'a göre daha iyi bir performans var, ama geçen yıla göre hala negatif durumda.
İhracatçı sektörler en iyi performansı gösteren kesimde yer alıyor. Yılbaşından beri ihracat dünya ortalamalarının üzerinde seyrediyor.
Hem seçim hem de deprem harcamaları bu yıl bütçe açığını zorlayan ekstra iki ana unsurlardan biri. Maalesef açıklanan yeni vergiler bu durumu doğruladı. Devlet bir eliyle verdiğini diğer eliyle geri aldı denilebilir.
Temennimiz; yılın ikinci yarısı için kademeli şekilde büyümenin ve istihdamın artmasını, buna karşılık enflasyonun, bütçe açığının ve cari açığın azalmasını bekliyoruz.
Hakan SÖĞÜNMEZ
KSİAD YK Başkanı
Krediler açılırsa piyasa hareketlenir
İş insanları olarak 2023 yılına heyecanlı bir şekilde girdik. Ancak 6 Şubat’ta yaşanan deprem tüm ülkeyi olduğu gibi bizi de hüzne boğdu. Bu süreçte ihracat yapan firmalar kurların negatif etkisiyle, yılın ilk yarısında demoralize olmuş şekildeydi. Yılın ikinci yarısıyla birlikte kurlarda hareketlilik yaşandı. Kurlardaki hareketlilik ihracatçıya olumlu yansıdı. Ancak bu yılın nisan ayından itibaren kredilerde ciddi sıkıntılar yaşanmaya başladı. Bankalar kredileri kapatmış durumda. Bizim yılın ikinci yarısındaki en büyük beklentilerimiz kredilerin açılması. Hem imalatçılar hem de konut tarafındaki krediler açılırsa, iç piyasada hareketlilik yaşanacaktır.
Rusya – Ukrayna savaşı tüm dünyayı ve ülkemizi negatif etkilese de şu anda Rusya’da ciddi bir talep söz konusu. Bu talep de Türkiye’ye yöneliyor. Coğrafya olarak Rusya’yla iş birliği yapabilecek ülkelerin en başında Türkiye geliyor. Son zamanlarda Rusya’dan bazı talepler bölgemize geliyor. Rus iş insanları Türkiye’de yatırımlar planlıyor.
Yılın ilk yarısı maalesef ümit ettiğimiz gibi geçmedi. Deprem ve seçim atmosferi bizleri kötü etkiledi. 2023’ün ikinci 6 aylık diliminde hala çok umutluyuz.
Arif DEMİRÖREN
BARSİAD YK Başkanı
Krediye erişim kolaylaşmalı
Yüksek enerji ve emtia fiyatları ile arz zincirinde yaşanan sıkıntıların yol açtığı arz-talep dengesizlikleri, hem global çapta, hem de ülkemizde enflasyonun yükselmesini tetikledi. Bu durum, merkez bankalarının politika yapma süreçlerinde de dikkate alınan bir faktör haline geldi. Üretimde artan maliyetlere rağmen büyümeye devam eden ülke ekonomimiz, güçlü potansiyelimizin bir yansımasıdır diyebiliriz. Bir de bu dönemde yaşadığımız yüzyılın felaketi deprem de ekonomik gidişatı etkiledi. Millet olarak yaralarımızı kısa sürede sardık ve sarmaya da devam ediyoruz. Seçim sürecinin de geride kalmasıyla birlikte gündemin ilk sırasında ekonominin yer alması, önemli.
Türkiye ekonomisinin önümüzdeki 6 aylık süreçte dünya ekonomisinde pozitif olarak ayrışacağını düşünüyorum. Önümüzdeki süreçte iş dünyamızın finansmana erişim noktasında sorun yaşamaması, krediye ulaşımda önündeki engellerin kaldırılması sürdürülebilir büyüme için önem arz edecektir. Üretim ve ihracattaki gücümüzü koruyabilmemiz için ekonomi yönetiminden enflasyon ile etkin mücadele sürecinde üretim maliyetlerini düşürmeye yönelik ilave tedbirleri devreye almasını bekliyoruz. Yılın ikinci yarısında iş dünyası olarak, öncelikli olarak krediye erişilebilirliğin sağlanmasını talep ediyoruz. Bilhassa KOBİ’lerimizin bu konuda karşı karşıya kaldığı sorunların çözülmesi, hareket kabiliyetimizi artırmaya yardımcı olacaktır.
Osman GÜLER
IBIA YK Başkanı
İkinci yarı için umutluyuz
Yılın başında hiç beklenmedik şekilde bir depremle karşılaştık. 6 Şubat’taki depremler tüm ülkeyi yasa boğdu. Ardından seçim süreci başladı. Geçen yıldan beri devam eden Rusya – Ukrayna savaşı bölgeyi etkilemeye devam ediyor. Bütün bu gelişmeler ekonomimizi de etkiledi. Dış ticarete yönelik çalışmalarımız bizim için avantaj oldu. Sektörümüz, ihracat odaklı çalışmalar sayesinde görece az etkilendi. Bu süreçte döviz kurları baskılanırken, girdi maliyetlerimizin artması rekabet gücümüz diğer ülkelere nazaran düştü.
Seçim sürecinin tamamlanması önümüzdeki döneme daha sağlıklı bakmamıza imkan tanıyor. Döviz kurlarındaki hareketlilik de özellikle ihracatçı firmalara olumlu yansıyacaktır. Bu gelişmeler yılın ikinci yarısı için bizleri umutlandırıyor.
Ramazan KAYA
MARSİFED YK Başkanı
Beklentilerimiz olumlu yönde
2023 yılının ilk yarısının değerlendirmesine geçmeden önce bu noktaya nasıl gelindiğini kısaca hatırlatmakta fayda olacağını düşünüyorum. Çünkü son yedi yılda cumhuriyet tarihinin en uzun ekonomik gerilemesi yaşandı.
2016 yılında yaşanan darbe girişimi, 2017 Rahip Brunson krizi ve döviz atakları, 2020 ve 2021 yıllarında corona salgını, 2022 yılı başlarında başlayan Rusya – Ukrayna savaşı ve 2023 yılı 6 Şubatı’nda yaşanan ve 11 ilimizi etkileyen büyük deprem felaketi ülkemizi olumsuz yönde etkilemiştir.
Bugüne geldiğimizde mayıs ayında yapılan seçimler nedeniyle de sıkı para politikaları uygulanmamıştır. Ve düşük faiz politikasında ısrar edilmiştir. Enflasyonu düşürmeyi ve ihracatı arttırmayı hedeflerken, enflasyon ve ithalatta tarihi rekorlar kırılmış ve cari açık patlatılmıştır. Döviz baskı altında tutulurken, çeşitli regülasyonlarla ihracatçının rekabet gücü zayıflatılmıştır.
2023 yılının ilk 6 ayının sıkıntılı geçmesi, dış ticaret açığına da yansımıştır. Ocak – Haziran döneminde ihracatımız yüzde 1,8 azalarak 123,4 milyar $ olurken, ithalatımız yüzde 4,3 artarak 184,8 milyar $ bulmuştur. Dış ticaret açığımızda yüzde 19,1 artarak 61,4 milyar $ olmuştur. İhracatın ithalatı karşılama oranı da ilk altı yüzde 66,8 düşmüştür.
Seçimlerden sonraki süreçte, yanlıştan dönülerek heterodoks politikalardan vazgeçilmiş ve tekrar Ortodoks politikalara dönüşün sinyalleri verilmiştir. Öncellikle ekonominin başına piyasaların güvendiği Mehmet Şimşek ve T.C.M.B lığına da Hafize Gaye Erkan getirilerek piyasalara bir güven verilmiş ve kademeli olarak faiz artışlarına başlanmıştır. Piyasaların normalleşmesine bağlı olarak CDS’lerimiz 500 lerin altına inmiştir. Piyasaları ve bankaları rahatlatacak düzenlemelerin olacağı beklentisi vardır.
Fakat yaklaşan yerel seçimler nedeniyle, hükümet sıkı bir para politikasını tam anlamıyla uygulayamayacaktır. Bu dönemde kamu harcamalarında kısıtlamaya gitmeyecektir. Onun yerine vergileri arttırma yoluna gidecektir.
Nitekim meclisten geçen son torba yasa tasarısında, 2023 yılı kurumlar vergisi yüzde 20’den yüzde 25’e çıkarılmış ve MTV de bir defaya mahsus olmak üzere iki katına çıkarılmıştır.
Yılın ikinci yarısı için beklentilerimiz daha olumlu yöndedir. Ekonomi politikalarının daha rasyonel olacağını ve T.C.M.B nında bağımsız hareket edeceğini umuyoruz. Enflasyonla mücadele konusunda daha kararlı hareket etmelerini bekliyoruz. Fakat gözden kaçırılmaması gereken bir konuda, yeni uygulanmaya başlanan para politikalarının yansımalarını, etkilerini en az 6 ay sonra görmeye başlayacağımızdır.
O nedenle de 2023’ün ikinci yarısından çok büyük beklentilerin olması çok doğru olmayacaktır.
Alparslan ŞENOCAK
MÜSİAD Bursa Şb. Başkanı
Finansal istikrar temin edilecektir
Küresel ekonomide pandeminin uzun süren etkileri, Rusya-Ukrayna krizi ve yüksek enflasyon ülke ekonomisini bu süreçte ister istemez etkiledi. Tüm dünyada yüksek enflasyonun belirlediği koşullarla tamamlanan bir yılın ardından 2023’e ümitlerimizi tazeleyerek başladık. Ülkemizin idealleri açısından önemli bir kilometre taşı olan 2023’ün ilk yarısında süregelen Rusya-Ukrayna savaşının yanı sıra enerji, gıda ve emtia fiyatlarında yaşanan hızlı artışlar, küresel tedarik zincirinde değişen dengeler ihracat pazarlarımızı etkiledi. Bu zorlu yılda üyelerimiz üretim ve rekabetçiliklerini artırdı. 6 ayın sonunda Merkez Bankası; ülke ekonomimiz için en önemli risk unsuru haline gelen enflasyonla mücadeleyi kararlılıkla sürdürme mesajı vermiştir.
Yılın ikinci yarısında ihracat cephesinde yüzümü güldüren gelişmelere tanıklık etmeye devam edeceğimize ve bu yolda üretimden kaynaklanan potansiyelimizi başarılı şekilde sahaya yansıtacağımıza olan inancımız tamdır. Küresel belirsizliklerin arttığı bir dönemden geçiyoruz. Dolayısıyla iş dünyamız; öngörülebilir ekonomi politikaları sayesinde üretim, yatırım ve dış ticaret planlamasını daha sağlıklı bir zeminde yapacaktır. Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde, Hazine ve Maliye Bakanımızın yönetiminde sahada atılacak etkin adımlarla finansal istikrarın temini ve enflasyonun düşüşü gerçekleşecektir. Üretim ve ihracat odaklı sürdürülebilir büyüme yolunda iş dünyası olarak bizler de yüksek katma değerli üretim ve yatırım ısrarımızdan vazgeçmeden taşın altına elimizi koymaya devam edeceğiz.
Şeref Demir
İMSİAD YK Başkanı
Ekonomi öncelik olacak
Ekonominin hakim olan gündemi, yüksek enflasyon, emtia fiyatlarındaki astronomik artış, savaş ve jeopolitik gerilimlerin etkisi küresel olarak yaşanırken, ülkemizin girdiği seçim süreci ve seçimin ekonomik yansımaları ile geride bıraktığımız 2023 yılının ilk 2 çeyreği, yeni hükümet ve yeni hükümetin ekonomik politikalarının ne şekilde olacağı ile ilgili beklentileri ve umutları ile geçti.
IMF ve Dünya Bankası başta olmak üzere ilgili kurumlar değerlendirme raporlarında ekonomik büyüme oranlarını aşağı yönlü düzeltmeye tabi tutuyorlar.
Avrupa’daki enerji kısıtlamaları nedeniyle üretim düşüşü, tedariklerin Türkiye’den karşılanması ve ileriki süreçte de bunun devam etmesi ihracatımız açısından önemli bir etkisi bulunmaktadır.
İnşaat sektöründe ise daralma devam etmekte iken çözümün istikrarlı emtia fiyatları ile birlikte arsa politikasına radikal düzeltmeler aynı zamanda en önemli olan ulaşımı kolay ve cazip oranlı konut kredisi önümüzdeki süreçte sektörün canlandıracaktır.
Kurulan mevcut hükümetin atamaları ekonomik önceliği ön planda tutunacağı kanaatine uyandırmaktadır. Bunun neticesi olarak önümüzdeki süreçte ekonomik gelişmelerin olumlu yönde olacağı umudunu vermektedir.
Murat KAYA
GESİAD YK Başkanı
İş dünyası yalnız bırakıldı
2023 yılının ilk yarısı iş dünyası için pek iç açıcı geçmedi. Şubat ayında yaşanan deprem Türk insanının kendine özgü yardımlaşmasıyla ve bazı şeylerin farkına varılamadan geçirilmiş bir süreç oldu. Bu süreçte birçok etken önayak oldu. Bunların başında iş dünyasının finansa erişimi zordu ve daha da zor bir hal aldı. Arkasından genel seçim sürecini yaşadık. Bu dönemde iş dünyasının biraz yalnız bırakıldığı kanaatindeyim. Ancak ikinci yarı itibariyle umudumuz var. Şu an için tüm sektörlerdeki arkadaşlarımızla yaptığımız görüşmeler neticesinde kimsenin fiyat politikasını tutturamadığını görüyoruz.
Dövizin yükselmesi ihracatçılar için olumlu bir durum. Ancak açıklanan ve açıklanacak enflasyon verileri ile TCMB’nin açıklayacağı faiz oranlarını yakından takip edeceğiz. Bundan sonraki süreçte bankaların taşın altına eline sokması ve finansa erişimin önünü açmaları gerekiyor. Çünkü kaybedecek zamanımız kalmadı.
Şeyda ŞENÇAYIR
BUİKAD YK Başkanı
Üreticiye sorumluluk düşüyor
Ekonomide yılın ilk yarısı zorlu bir süreçle geçti. Hem küresel ekonomi, hem de gelişmekte olan ülkeler açısından zorluydu. Yaşadığımız deprem felaketinin hem insanlarımıza hem de ekonomimize etkisi büyük oldu. TÜİK verilerine haziran ayında, yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 38,21, yurt içi üretici fiyatlarında ise yüzde 40,42 oldu.
Düşük faiz politikası kapsamında yüzde 8,5 olan politika faizi son para politikası kurulu toplantısında yüzde 15’e çıkarıldı. Piyasalarda beklenti yüzde 19 yönündeydi. İş dünyası bundan etkilendi. Faiz artışları döviz kurlarının da yukarı yönlü hareketine neden oldu.
Tüm bunlara rağmen ihracatımız yılın ilk yarısında artış kaydetti. Bu gelişmede ürün ve pazar çeşitlendirmenin yanı sıra ihracatın tabana yayılması da önemli rol oyandı.
Yılın 2’nci yarısında vergi teşvik paketleri çıkmıştır ve iş gücünde mücadele eden iş insanları bundan yararlanmaya başlamıştır ama nafile yeterli değildir. Çünkü diğer yandan, kredi faiz oranları yükseltildi ve finansmana erişim zorlaştı. Döviz kurlarının artmasıyla devam eden ürün, ham madde fiyat artışları ise işletmeleri, hizmet verdiğimiz müşterilerimizi derinden etkilemektedir. Makasın giderek daha da daralması 2023 yılının sonunda da kendisini belli edecektir. Bir diğer taraftan bazı vergi ve harç oranlarında artışa gidilmesi vatandaşı ve işletmeleri zorlayacaktır.
Bu noktada üretim yapan işletmelere büyük sorumluluk düşüyor. Bursa'da tekstil, otomotiv, makine-metal imalatı, tarıma dayalı sanayi ve gıda, mobilya gibi sektörler ön plana çıkmakta ve değer üretmektedir. Sanayi kenti Bursa’da üretimin hız düşürmeden devam etmesinin, geleceğimiz için fayda sağlayacağına inanıyorum. Sanayicimize güveniyoruz. Kendilerine çok iş düşmektedir.
Sene sonunda benim beklentim, enflasyonun daha yukarı taşınacağı ve yılı yüzde 50 – 55 gibi bir enflasyon oranıyla tamamlayacağı, cari dengenin de yüzde 5,5 – 6 arasında bir açıkla kapanacağı yönünde.
Fatih Şakir
BALKANTÜRKSİAD YK Başkanı
Güçlü ve dinamik bir ülkeyiz
2023 yılının ilk yarısında ülkemizi derinden sarsan deprem felaketini yaşadık. Yaralarımızı sarma çalışmaları halen sürüyor ancak ülkemiz bir toparlanma sürecine girdi. Bu çok büyük bir felaketti, yavaş yavaş küllerimizden doğuyoruz. Hemen arkasından iki seçim geçirdiğimiz bir süreç yaşadık. Yaşanan bu süreçlerle birlikte yaşanan ekonomik durgunluğun ardından normalleşmenin başladığını ve eylül, ekim aylarında yeniden bir ivme kazanacağımızı düşünüyorum. Biz güçlü ve dinamik bir ülkeyiz. Bu dönemi de güçlenerek atlatacağımıza inanıyorum.
Zarif ALP
RUMELİSİAD YK Başkanı
Yatırımcı teşvik edilmeli
2023 yılının ilk yarısında, ülkemizde deprem felaketi yaşanmasıyla beraber ekonomimiz zor bir dönem geçirdi. Üretim-tüketim harcamalarında olumsuzluk dengesi oluştu. Tedarik zincirlerinde aksamalar meydana geldi. Fiziki sermaye ve iş gücü sermayesinde kayıplar oluştu. Rusya-Ukrayna savaşının etkileri 2023 yılının ilk yarısında da devam etti.
İlk 6 ayda finansmana, hammaddeye ve iş gücüne ulaşmakta sıkıntı yaşandı. İhracat beklenen seviyede gerçekleşmedi. Yaşanan tüm olumsuzluklara rağmen iş dünyası temsilcileri olarak inancımızı koruduk ve mücadelemize devam ettik.
Öncelikle seçimlerin ardından göreve gelen Hazine ve Maliye Bakanı Sn. Mehmet Şimşek'in önderliğindeki yeni ekonomi yönetiminin ülkemiz için hayırlısı olmasını diliyorum.
Küresel ekonomik koşullar dikkate alındığında, ülkemizde ekonomiyi önceliklendirilerek bir yol haritası oluşturulması çok önemli hale gelmiştir.
Sn. Şimşek'in göreve geldiği günden bu yana iş dünyasına yönelik mesajlarını bu noktada son derece pozitif buluyoruz.
Özellikle de ekonomide rasyonel politikalara ve uluslararası normlara dönülmesi konusundaki hassasiyeti; şeffaflık, tutarlılık ve öngörülebilirlik vurgusu son derece önemli.
Baktığımızda, Türkiye genelinde artan hammadde ve işçilik maliyetleri üreticiyi zorlamaktadır. İş insanlarının finansmana daha kolay ulaşması sağlanmalıdır. Yatırımcılara yeni destek programları sağlanmalı, yatırımcı teşvik edilmelidir.
Bursalı sanayiciler başta olmak üzere sanayi sektörü vasıflı ve vasıfsız personel istihdam etmekte büyük sıkıntılar yaşamaktadır. Personel istihdam problemleri çözülmeli, kadınlarımızı ve gençlerimizi sanayiye kazandırmak için adımlar atılmalı, yeni teşvik programları oluşturmalıdır.
Bu gelişmeler ışığında yılın ikinci yarısına dair umutlarımız ve beklentilerimiz yüksek.
Dolayısıyla ekonomik yönden atılan adımları göz önünde bulundurduğumuzda, ülkemizin üretim ve rekabet gücünün daha da artırılması yolculuğunda iş dünyası temsilcileri olarak bizler, her türlü desteği vermeye hazırız.
Cumhuriyetimizin 100. Yılında gerek Bursa gerekse de ülkemiz ekonomisine en yüksek düzeyde katkı sunma gayretiyle çalışmalarımızı sürdüreceğiz.
Ömer YILDIZ
BEKSİAD YK Başkanı
Zorlukların üstesinden geleceğiz
2022’deki yaşananlardan 2023’ün zor geçeceğini biliyorduk. Pandemi ve Rusya – Ukrayna savaşının ardından bu yılın Şubat ayında hepimizi üzen depremle karşılaştık ve bunun üzerine yaşanan seçim süreci yaşadık. Bu yüzden 2023’ün ilk yarısını bir nevi geleceğe dair umut beslemekle ve yaralarımızı sarmakla geçirdik. Seçimden sonraki dönemde artık reel sektör için zor bir dönem olacağını düşündüğümüz için önümüzdeki ikinci yarı yılın da kolay geçmeyeceğini biliyoruz. Buna rağmen üretim ve ihracat adına elimizden geleni yapacağız.
10 Temmuz’da başlayan Junioshow Fuarı’mızda sonbahar – kış sezonuna giriş yapıyoruz. Dünya ve ülkemiz için zor bir dönemden geçiyoruz. Ancak umutluyuz. Bu zorluklara rağmen ayakta kalmaya ve bu dönemi atlatmaya olan inancımız tam. Birlik beraberlik içerisinde ve çalışarak, bugüne kadar olduğu gibi bugünden sonra da her şeyin üstesinden geleceğimize inanıyoruz.
Erdinç Acar
ARSİYAD YK Başkanı
Türkiye büyük bir ülke
Yılın ilk altı ayında yaşanan ve hepimizi yasa boğan deprem felaketi ve ardından gelen seçim süreci ile birlikte ekonomide bir durağanlık yaşadık. Bu dönemde döviz kurlarındaki yükselişten dolayı ihracatta özellikle bazı sektörlerde kırılan rekorlar gibi güzel şeyler de yaşadık. Yılın ikinci yarısında kurların sabitlenmesini ve enflasyonun azalmasını bekliyoruz. Yükselen enflasyondan dolayı işler biraz yavaşladı, istihdam açısından korkularımız var. Türkiye çok büyük bir ülke, ihracatımız, bu yıl çok umutlu olduğumuz turizm gelirlerimiz ve üretkenliğimizle bu yükün altından kalkabileceğimizi düşünüyorum.
Yavuz KAZANGİL
TOSYÖV Bursa YK Başkanı
Maliyetlerdeki artış ihracatçıyı zorluyor
Yılın ilk 6 ayı, 11 ilimizi etkileyen, ülkemiz genelinde büyük üzüntüye sebep olan depremin üzüntüsü ve seçim süreciyle geçti.
Ekonomi ister istemez yavaşladı. Ancak seçimden sonra beklenen hareketlilik ne yazık ki kur ve belirsizlikler nedeniyle hala gerçekleşmiyor. Enflasyon iç piyasaya hareketlilik kazandırırken, döviz kurunun ekonomik beklentilerin altında kalması ve enflasyondan dolayı maliyetlerin artması ithalatçıların sürdürülebilirliğini zorlaştırıyor.
Önümüzdeki süreçte öngörülebilir para ve üretimi destekleyici politikaların artması ekonomiye can katacaktır.
Nermin Ceyhan
TEKSİDER YK Başkanı
Çalışmaya ve üretmeye hazırız
Yılın ilk altı ayında yaşanan deprem felaketi ve iki seçim yaşadığımız süreç, ekonomimizde durağanlığı beraberinde getirdi. Döviz kurlarındaki hareketlilik ve enflasyon her kesimi olduğu gibi iş dünyasını da etkiliyor. Yılın ikinci yarısında bu iki konu ana gündem maddesi haline olmalı. Bizler bu ülkenin geleceği için çalışan iş insanları olarak her zaman taşın altına elimizi sokmaya, çalışmaya ve üretmeye hazırız, her koşulda bunu yapıyoruz. Bu süreçten hep birlikte güçlenerek ayrılacağımızı düşünüyorum.
Mustafa GÜMÜŞ
BUMİAD YK Başkanı
Çalışmaya ve üretmeye devam edeceğiz
BUMİAD olarak mühendis ve mimarlardan oluşan pozitif bilim adamları grubuyuz. Pozitif bilim, Allah’ın yarattığı bütün varlıklara uyguladığı temel kanunlardır. 2023’ün ilk yarısında ekonomide, bilimden uzaklaşmamızın kaybını oldukça acı bir şekilde yaşadık. Üzerine çok ağır, bölgesel bir deprem hem ruhsal hem de maddi kayıplarımızı artırdı. Ancak yılın ikinci yarısından umutluyuz. Ülke yönetiminde kısmen de olsa reel ekonomi modeline dönme çalışmalarını görmekteyiz. Bunun yanında bizler, ülkemize değer katma yarışında olanlar, bıkmadan, usanmadan Türkiye Cumhuriyeti’ni dünyada örnek alınacak konuma getirmek için var gücümüzle çalışmaya, üretmeye devam edeceğiz.
Yusuf ŞEHİTOĞLU
İMDER YK Başkanı
Rasyonel politikalar piyasayı rahatlattı
Yılın ilk yarısında hepimizin yakından takip ettiği bir seçim gündemi vardı. Seçim sonucu ve oluşacak kabine ile beklentiler hepimizin ana gündemindeydi. Gerek seçim gündemi gerek para politikası ve bankacılık tarafında finansmana ulaşım sıkıntısı dolayısıyla inşaat sektörü açısından bir daralma yaşandı ve yaşanmaya devam ediyor. Üretim tarafında enflasyon yaşıyor olmamız dolayısıyla tüketici tarafında yarın zam gelir şeklinde bir çekinceyle ileride yapılacak satın almalar bugün gerçekleşti. İhracat tarafında ise Çin’in tekrar oyuna girmesi, ucuz iş gücünde Afrika’ya yönelim, bizdeki kur ve maliyet baskısı açıkçası ihracat performansımızı düşürmekte diyebiliriz ki son açıklanan rakamlar da bunu gösteriyor.
Yılın ikinci yarısında faiz politikasında rasyonel politikalar bir nebze piyasayı rahatlattı. Ancak bankacılık düzenlemeleri ile finansmana ulaşımın ivedilikle çözülmesi gerekmektedir. Piyasada ikinci bir faiz artışı beklentisi mevcut. Kur artık serbest bırakılıyor fakat üretici geçen seneki benzer bir süreçten çekiniyor. Açıklanan enflasyon rakamlarıyla artış oranları düşüyor fakat vergi düzenlemeleri, maliyet artışları şirketlerin kapasitelerinde küçülmelere neden oluyor. Hazine ve bankacılık üzerindeki yüklerin atılıp şirketlerin bilançolarındaki büyümelere finansman tarafında destek/teşvik gerekiyor.
