Semih AYDIN – Göksel BAŞARAN
Artan maliyetler, yabancıların azalan ilgisi ve bankaların kredi musluklarını sıkması Türkiye ve Bursa’daki konut satışlarını doğ¬rudan etkiledi.
Yılın ilk yarısında Bursa’daki konut satış¬ları bir ön¬ceki yılın aynı döne¬mine göre yüzde 22,3 azalarak 20 bin 536 olarak kayıtlara geçti.
İnşaat maliyet endeksi ise mayısta yıllık bazda yüzde 47,95 artış gösterdi.
Yüksek enflasyon, inşaat ve arsa ma¬liyetlerindeki artışların yanı sıra halkın alım gücünün düşmesi ile kredilerde yaşanan zorluklar bu dönemde inşaat sektörünü etkileyen başlıca faktörler oldu.
Sektör temsilcileri Bursa gibi illerde konuta olan talebin azalmasının fiyatları düşürmeyeceğini be¬lirtti.
Müteahhitler, konut kredilerinin makul oranda ve ulaşılabilir olmaması durumunda inşaat sektö¬ründe daralmanın devam edeceği uyarısında bu¬lundular.
Şeref DEMİR
İMSİAD YK Başkanı
Daralma kaçınılmaz
Her geçen gün artan maliyet artışları bütün sektörleri etki¬lediği gibi inşaat sektörünü de ziya¬desiyle etkilemektedir. Artan malzeme fiyatları ve iş¬çilik maliyeti üretilen her ürüne yansıtıldığı gibi inşaat sektöründeki maliyet artışları konut fiyatları¬nın artmasına sebep olmaktadır. Maalesef konunun uzmanı olarak kendini tanıtan birileri fiyatların düşe¬ceği yönünde yanlış yönlendirme yaparak ihtiyacı olanların alımını öteleyerek, sonrasında daha yüksek fiyattan almalarına neden olmaktadırlar. Bir ürünün fiyatının düşmesi için maliyet artışlarının olmaması¬nın yanı sıra fiyatlardaki kar marjının çok yüksek ol¬maması gerekir. İstanbul gibi istisna şehirler hari¬cinde balon olarak adlandırılan fiyatlar özellikle Bursa’da yok denecek noktadadır. Dolayısıyla konut fiyatlarının düşünü beklemek gerçekleşmeyecek bir hayaldir. Konut kredisinin ulaşımının zorlaşması, ar¬tan fiyatlar ile orantılı vatandaşın gelirinin artma¬ması 2021 yılının ikinci çeyreğinden itibaren konut satışının devamlı düşmesine neden olmuştur. Tale¬bin azalmasının etkisiyle üretimde de kayda değer oranda düşüş gözlemlenmektedir. Geldiğimiz nok¬tada konut kredisinin makul oranda ve ulaşılabilir durumunda inşaat sektöründe daralmanın devam edeceği kaçınılmazdır.
Alparslan ŞENOCAK
İmar İnşaat YKB
Talep güçlü yapısını koruyor
Tüm dünyada olduğu gibi ül¬kemizde de artan girdi ve fi¬nansman maliyetleri, mevcut tab¬loda konuta olan talebi doğal olarak düşürüyor. Konut talebinde alıcıları yeni konut alımına yön¬lendirecek teşvik mekanizmalarının güncelliğini yitirmesi, düşüşü ortaya çıkaran bir diğer önemli etmen. Satışların mevcut konut stokları üzerin¬den gerçekleşmesi, yeni proje sayısının maliyet-finansman açmazı nedeniyle sınırlı olması ve imarlı alanların yetersizliği de düşüşü hızlandıran etmenler olarak değerlendirilebilir. Konut satışla¬rında finansman ve maliyet unsurlarının yanında mevsimsel arz-talepteki değişkenliği de göz önünde bulundurmak gerekir.
Konut fiyatlarında düşüşün olması muhtemel ancak talebin de güçlü yapısını koruduğunu bil¬meliyiz. Yüksek enflasyon, inşaat ve arsa maliyet¬lerindeki artışlar, konut üretimini ve gayrimenkul piyasasını yavaşlatıyor.
Yusuf ŞEHİTOĞLU
İMDER YK Başkanı
Daralma köpüğü eritecek
Gayrimenkul piyasasında fi¬nansmana ulaşım önemli bir kriterdir. Bankalar tarafında bir sü¬redir yaşanan kredi verilmem ya da düşük tu¬tarlarda verilmemesi durumlarından ötürü ta¬lepte bir daralma mevcuttur. Diğer taraftan yaşanan fiyat artışları satın alma tarafında ge¬lir-fiyat dengesinin bozulmasına neden olmuş¬tur. Konut talebi azalıyor ancak yeni proje baş¬langıç sayısı da düşüyor. Dolayısıyla talep daralmasının yanında arz tarafında da da¬ralma yaşanıyor. Bu sebepten dolayı bir düşüş olacağını düşünmüyorum Aynı zamanda imar alanlarındaki sıkışma ve kentsel dönüşüm ta-rafında yeteri kadar proje olmaması da bir etken olmaktadır. Fakat gayrimen¬kulü bir finansal araç olarak kullanım yaygınlaşmış bir durumdur. Dolayısıyla bu alışverişe konu olan gayrimenkullerde bir düşüş yaşanabilir. Fakat şu bir gerçek Türkiye’de bazı illerin bazı bölgelerinde gayrimenkul fiyatlarında köpükler oluş¬muş. Bu daralma açıkçası köpüğü erite¬cektir. Her iki neden, bürokrasi tarafında ağır¬laşma, yeni alanların imar planlarının yapılmaması ve ekonomi alanında belirsizlik¬ler ertelemelere neden olmaktadır.
Yılın ikinci yarısında finansmana erişim ta¬rafında bir hamle olmazsa bu şekilde devam ederiz. Sadece finansmana erişim yeterli olma¬yacak. Faiz artışları dolayısıyla finansmanın maliyeti artacağı için tüketici tarafında aynı trend devam eder. Altını çizmeliyim ki her dö¬nem için gayrimenkul en güvenli limandır.
Zerrin ÖZGÜLE
Zerrin Özgüle İnşaat YKB
Fiyatların düşmesi olası değil
Konut satışlarındaki düşüşün sebebi, kredi faizlerinin çok yüksek olması ve bankaların kredi vermemesi olarak gösterilebilir. Konut fiyatlarında düşme olması çok olası değil çünkü maliyetler or¬tada. Her türlü şartlara rağmen inşaatlara devam eden firmalar yüksek maliyetlerle karşı karşıya kaldıklarından bunları konut fiyatlarına yansıt¬mak zorundalar. Talebin az olması ekonomik ko¬şullarla ilgili bir durum ve maalesef daha bir süre devam edecek gibi duruyor. Finans gücü kuvvetli firmalar seçilmiş projelerle inşaatlara devam ediyor çünkü bir süre sonra arz talep dengesi sebebiyle alımlar tekrar artacak o zaman elinde ürün olan fir¬malar satış yapacak. Yılın ikinci yarısında büyük bir canlanma beklemiyorum. Yıl sonuna kadar hatta bir yıl daha bu durgunluk devam edebilir ama fark yaratan projeler her zaman müşteri bulmaktadır.
