İnşaat sektörü - Mayıs 2020 değerlendirmesi (2)

Genel Ekonomik Durum

Büyüme:

Yılın ilk çeyreğinde ekonomi olumlu bir tablo çiziyordu. Pandemi etkisi henüz ülkemizde tam etkisini göstermemişti. 2019 yılı da düşük seyrettiğinden göstergeler olumlu çıktı. İlk çeyrekte İnşaat dışında tüm sektörler artı sonuçlar verdi. Yalnızca İnşaatta %1,5 düşüş vardı. Ancak bu fırtına öncesi sessizlik gibi idi. (Gelecek yazılarımda; ilk 6 ayın sonuçlarını, resmi verilerle sizlerle paylaşma imkânı olacak.) İlk çeyrekte Tarım Sektörü %3,0 - Sanayi Sektörü %6,2 - Hizmet Sektörü %3,4 büyüdü. Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) ise %4,5 büyüdü. Mal ve hizmet ithalatı %22,1 arttı.

Cari açık Mayıs ayında eksi 3,764 milyon $ olmuş, Yıllık Cari açık Nisan ve Mayıs aylarında eksi cereyan etmiştir. Mayıs ayında Dış Ticaret Açığı %102,7 artarak 1 milyar 687 milyon $’dan 3 milyar 120 milyon $’a yükseldi. İhracatın İthalatı karşılama oranı %90,9 iken %74,5’e geriledi.

Almanya; Mayıs ayında 919 milyon $, Ocak-Mayıs döneminde 5 milyar 812 milyon $ ile en yüksek ihracat yapılan ülke oldu. Onu; ABD, İngiltere, Irak, İtalya izledi. Çin›den; Mayıs ayında yapılan ithalat 1 milyar 863 milyon $ olurken Ocak-Mayıs döneminde 8 milyar 440 milyon $ oldu. Onu Almanya, Rusya, ABD ve İtalya izledi.

Mayıs ayında Döviz kuru; 1 ABD $ ortalama 6,96 TL olurken 1 Euro 7,57 TL oldu. Bu tırmanış daha sonra da devam etti. Şu anda 7 TL’nin üzerinde seyrediyor.

Enflasyon:

Mayıs ayında TÜFE %1,36; Yİ_ÜFE ise %1,54 arttı. TÜİK’in verilerine göre Mayıs ayı itibariyle yıllık enflasyon TÜFE’de %11,39, Yİ_ÜFE’de ise %5,53, yıllık ortalamalara göre %12,10 ve %9,14 artmıştır.

İşsizlik:

Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaşlardakilerde işsiz sayısı 2020 yılı Nisan döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 427 bin kişi azalarak 3 milyon 775 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 0,2 puanlık azalışla %12,8 seviyesinde gerçekleşti. Tarım dışında ise %14,9 oldu. İstihdam konusunun değerlendirmesinde, TÜİK ile Muhalefet ve bir bölüm Ekonomi Uzmanları farklı düşünceler belirtiyorlar. Aslında işsizliğin verilen rakamların çok daha üzerinde olduğunu, iş bulma ümidini kaybedenler müracaat etmediğinden işsizlik rakamlarının küçük göründüğünü söylüyorlar. Çevremize baktığımızda özellikle Yükseköğrenim mezunları açısından, bunun nasıl toplumsal bir yara olduğunu görmek mümkün.

TÜİK verilerine göre Nisan 2020 itibariyle +15 nüfus 62 milyon 320 bin, İş gücü 29 milyon 388 bin, İstihdam edilenler 25 milyon 614 bin, İşsiz 3 milyon 775 bin, İşsizlik Oranı %12,8, İstihdam Oranı %41,1. Genç işsizlik oranı %24,4… Aslında temel sorun; çok fazla yararlanmamız gereken genç nüfusun dörtte birinin işsiz olması.

İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı:

Geçen yılın aynı ayına göre %18 azalmış ve %62,6 olarak hesaplanmıştır. Bunun ne kadar önemli bir düşüş olduğunu, üretime, milli gelire ve istihdama nasıl olumsuz yansıdığını idrak etmemiz ve çözüm yönünde gayret göstermemiz lazım. Maalesef bu konuda ciddi bir atılım göremiyorum. Nitekim sanayi üretimi de; bir önceki yılın aynı ayına göre %19,9 oranında büyük bir düşüş göstermiştir.

Tüketici Güven Endeksi:

Nisan ayında %54,9 olan oran, Mayıs ayında %59,5 oldu. Tüketici Güven Endeksinin 100’den büyük olması iyimser durumu, 100’den küçük olması ise kötümser durumu göstermektedir.

Brent Oil:

Mayıs sonu itibariyle varil fiyatı 35,3 dolar iken bugünlerde 45 dolar civarında seyretmektedir.

Yapı İstatistikleri:

-Yapı ruhsatı verilen yapıların yüzölçümü %11,4 azaldı.

-Yapı Kullanma İzin Belgesi verilen yapıların yüzölçümü ise %41,1 azaldı.

Bu rakamlar; İnşaat Sektöründeki sıkıntının ne derece olduğunun önemli bir göstergesi.

Sağlıklı günler diliyorum.