Yeni bir uygulama genel tebliğimiz daha oldu. 16.Mart.2023 tarih ve 32134 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İnşaat Demiri İzleme Sistemi Uygulamasına İlişkin Genel Tebliğ.
Bu tebliğ kısaca neyi düzenliyor, kendi anlayışıma göre yazımda açıklamak istiyorum. Tebliğ, Maliye Bakanlığı’nca yayımlanmış, kayıt dışı ekonomiyi önleme amacı ön plana çıkarılmışsa da deprem kuşağında yer alan ülkemizde yapı güvenliğine katkı da göz önüne alınmıştır.
Tebliğin amaç ve kapsamı aşağıdaki gibidir.
MADDE 1- (1) Kayıt dışı ekonomiyle mücadele kapsamında inşaat sektöründeki belirli girdilerin (inşaat demiri, çimento, hazır beton ve benzeri) takibi ve elde edilen verilerin analiz edilmesi, vergi güvenliği yanında deprem kuşağında yer alan ülkemizde yapı güvenliğinin sağlanmasına katkı sunması bakımından da önem taşımaktadır.
(2) Bu çerçevede, öncelikli olarak inşaatta kullanılacak demirlerin üretim veya ithalatından 29/6/2001 tarihli ve 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunda yer alan yapı müteahhidi dâhil teslimine kadar tüm aşamaları ile laboratuvar test süreçleri de dâhil olmak üzere takip edilmesine yönelik usul ve esasların belirlenmesi bu Tebliğin amaç ve kapsamını oluşturmaktadır.
1. İnşaat demiri izleme sistemine kısaca İDİS adı verilmiştir.
2. İzleme sistemi kurulumu ve işletilmesi için Darphane görevlendirilmiştir.
3. Darphane tarafından özellikle demir çelik üretim ve ithal tesislerinde ve gerekli yerlerde İDİS merkezleri kurulacaktır.
4. Sistem kapsamında
a)İnşaat demiri üreten veya ithal eden mükellefler tarafından inşaat demirine güvenlikli etiket ve/veya güvenlikli işaret uygulanması, üretim faaliyetleriyle ilgili temel verilerin izlenmesi ve merkezi sisteme veri aktarılması,
b) Veri girişi/paylaşımı yapılabilen yazılım ve/veya el terminal benzeri cihazlar ve/veya mobil uygulamalar aracılığıyla üretici, ihracatçı, ithalatçı, toptancı, bayi, tüccar, inşaatta kullanım ve laboratuvar deneyleri dâhil teslim işlemlerinin izlenmesi ve takip edilmesi,
c). Darphane tarafından bu işlemlere ilişkin verilerin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı ve Gelir İdaresi Başkanlığına aktarılması,
zorunluluğu getirilmiştir.
5. Sisteme geçiş süreci:
(1) Mevcut inşaat demiri üreten veya ithal edenler ile ihracatçı, toptancı, bayi, tüccar ve yapı müteahhitlerinin 1/1/2024 tarihinden önce İDİS’e geçmeleri zorunludur.
(2) Bu Tebliğin yayımlandığı tarih itibarıyla stoklarında güvenlikli etiket ve/veya güvenlikli işareti olmayan inşaat demiri bulunduranlardan, üretici ve ithalatçılar 1/1/2024 tarihinden itibaren, diğerleri ise 31/1/2024 tarihinden sonra bu stoklarını satışa konu edemez.
6. Sisteme uymayan firmalar 213 sayılı Vergi Usul Kanunundaki cezalarla karşı karşıya kalacaktır.
7. Sistemin nasıl kurulacağı, nasıl işleyeceği, izleme usul ve esasları ve benzeri konular, sistemi kurmakla görevli ve yetkili olan Darphane tarafından www.darphane.gov.tr internet adresinde açıklanacaktır.
Ülkemizin uğradığı deprem felaketi sonucunda kayıt dışı ekonomiyi önleme konusunda da olsa dolaylı olarak inşaat sektörünü ilgilendiren güzel bir takip sistemi kurulmuş olacaktır.
Maliye Bakanlığını özellikle bu tebliğ için tebrik etmek gerekiyor, sorumluluk duyarak Maliye Bakanlığı yetkilileri bir takım tedbirler almaya çalışmaktadırlar.
Ancak, alınan tedbirlerin dışında bu tedbirlerin üretici, ithalatçı, inşaatçı, müteahhit, mimar, inşaat mühendisi, yapı denetim firmaları, belediye görevlileri ve bütün idarecilerin işin ciddiyetini kavramaları önemlidir.
Siz, ne tedbir alırsanız alınız, uygulayan insanlar, tembellikten veya menfaat uğruna görevlerini yapmıyorlarsa sonuç yine aynı olacaktır.
Biz, ülkemizin eğitimli bireylere sahip olması için ülke olarak her türlü fedakarlığı yapıyoruz. Yetiştirdiğimiz bu insanları özel sektör ve devlet sektöründe görevlendiriyoruz.
Ama vurdumduymazlık, adam sendecilik ve rüşvet denen bir olay var. Taa Kanuni Sultan Süleyman zamanında bile rüşvet vardı. Nitekim Şair Fuzuli Şikayetnamesi’nde, “SELAM VERDİM RÜŞVET DEĞİLDİR DİYE ALMADILAR” demiş ve yüzyıllar öncesinde bile bir takım kişilerin yozlaşmasını tarih sahnesine çıkarmıştır.
Ülkemizin özel sektör ve devlet sektörü idarecilerinin, çalışanlarının ve işçilerinin –özellikle- okumuş yazmış takımının Türk ve Müslüman ahlakını, insan ahlakını hatırlayıp uygulamasını diliyorum.