Enstitü kararına Bakanlık gölgesi

28.02.2002 Tarih 24857 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Gıda Maddelerinin Genel Etiketleme ve Beslenme Yönünden Etiketleme Kuralları Tebliğinin (Tebliğ) 5/e madde bendine göre; "Gıda maddesinin etiketi, ambalajı ve biçimi sahte; yanıltıcı veya gıdanın karakterine, yapısına, özelliklerine göre hatalı bir izlenim yaratacak tüketiciyi yanıltacak resim, şekil ve benzerlerini içermemelidir.
556 Sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin (Mark KHK) 7/I.f hükmüne göre; "Mal veya hizmetin niteliği, kalitesi veya üretim yeri, coğrafi kaynağı gibi konularda halkı yanıltacak markalar tescil edilemez. Yani, mal ve hizmetin niteliği, kalitesi veya üretim yeri, coğrafi kaynağı gibi konularda halkı (tüketiciyi) yanıltacak markalar mutlak red sebebi sayılmıştır.
Hem Tebliğ hem de Mark KHKnin 7 nci maddesinde öngörülen husus "Yanıltıcı Marka kullanılması yasağıdır.
Türk Patent Enstitüsü, marka başvurusu yapılan işaretin halkı yanılgıya düşürmeyeceği görüşünde olduğunda, söz konusu başvuruyu kabul ederek, Marka Tescil Belgesini vermektedir. Böylesi bir belge sahibi olan firma, bu marka altında üretilecek ürün için T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğüne başvuruda bulunarak, "Gıda Üretim İeni Belgesi talep etmektedir.
Genel Müdürlük, bu taleplerden bazıları hakkında, tüketiciyi (halkı) yanıltıcı marka olarak nitelendirilerek, Gıda Üretim İzni Belgesi talebini reddetmektedir. Bu durum, belgenin verilmesinde gecikmeye ve buna bağlı olarak ürünün piyasaya sürülmesini önlemektedir.
Bir kamu kurumu olan Türk Patent Enstitüsünün "halkı yanılgıya düşürmediği anlayışı ile verdiği Marka Tescil Belgesi için, diğer bir kamu kurumu olan Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü "halkı yanılgıya düşürdüğü anlayışı ile Gıda Üretim İeni Belgesi talebini reddetmektedir.
Bu durum, Devlete olan güveni sarsmaktadır.
Sorunun asıl nedeni, anılan Genel Müdürlüğün aşağıdaki görevini ihmal etmesidir.
Bir markanın tescili için Mark KHK m.23de belirtilen unsurlar ile Türk Patent Enstitüsüne başvuruda bulunulmaktadır. Bu başvuru şartları eksiksiz bir şekilde yerine getirilmiş ve Mark KHK m.29 ila 32 nci madde hükümlerine göre reddedilmemiş bir marka tescil başvurusu ilgili bültende yayınlanır (m.33).
Marka başvurusunun yayınından sonra, herhangi bir gerçek veya tüzel kişi "halkı yanılgıya düşürdüğünü belirten yazılı görüşlerini Enstitüye sunabilir (m.34).
Zira, gerçekten Genel Müdürlüğün Enstitüye göndereceği yazılı görüş yerinde ise, Enstitü tarafından başvuru sahibine Marka Tescil Belgesini vermeyecektir. Saniyen, Marka Tescil Belgesi verilenler yönünden de anılan Bakanlığın markanın hükümsüz sayılması için dava açması da mümkündür. Böylece firmalar ile Genel Müdürlük arasında yukarıda açıklanan sorunlar yaşanmayacaktır. Aksi halde, yönetimin yasaya ve hukuka uyarlı işlem yaptığını söylemek mümkün değildir.
Saygılarımla.

Sayı: 729 - Sayı'nın Kapağı