Covid-19 Salgınının Ekonomik Büyüme Üzerine Etkileri ve Olası Post-Korona Senaryoları -2 -

Tablo 1. G-20 Ülkelerinin 2020 Yılı ikinci çeyrek büyüme oranları
IMF’nin öngörülerine göre Türkiye ekonomisi 2020 yılında %5 oranında küçülecektir. Dünya Bankası ise 2020’de sadece %0,5 oranında büyüyecek olan Türkiye ekonomisinin 2020 ve 2021 yıllarında %4 civarında büyüyeceğini belirtmiştir. Bir diğer tahminde AB Komisyonu, Türkiye ekonomisinin 2020 yılında %5.4 daralacağını 2021 yılında ise %4.4 büyüyeceğini öngörmektedir. Fitch Solutions, 2020’de Türkiye’de %3.4 daralma beklediklerini, gelecek yıllarda ise ılımlı bir toparlanma olacağını açıklamıştır. Moody’s Investors Service yayınladığı Global Makro Görünüm 2020-2021 raporunda Türkiye ekonomisinin 2020 yılında %5 daralacağını, 2021 yılında ise yüzde 3,5 oranında büyüme öngörmüştür. Ayrıca Reuters’in anketine katılan 40 ekonomiste ait tahminlerin ortalamasına göre Türkiye ekonomisinin 2020 yılında %1,4 daralması beklenirken, ikinci ve üçüncü çeyrekte bir önceki yılın aynı dönemine göre sırasıyla %8.6 ve %5.3 daralma yaşanacağı öngörülmektedir (Adıgüzel, 2020).

Tablo 2. Covid-19 salgını sonrası Türkiye ekonomisi
için revize edilen büyüme oranları



Deloitte’in (2020) farklı senaryolar ve politikalara dayalı olarak yaptığı hesaplamalara göre Türkiye ekonomisi 2020 yılında %0,6 ile %8 gibi geniş bir aralıkta daralma yaşayabilir. Tablo 2’de yer alan Deloitte’in ait üç aylık toparlanma süreci öngören senaryo 1’in sonuçlarına göre; Türkiye ekonomisinin salgının olumsuz etkilerinden asgari düzeyde hasarla kurtulabilmesi için aktif vaka sayısının bir an evel kontrol edilebilir seviyede tutulması ve ekonominin bir an önce normale dönebilmesi gerekmektedir.
İlk vakanın görüldüğü 10 Mart’tan itibaren Türkiye’de salgını önlemeye yönelik tedbirler beklenildiği gibi ekonominin yavaşlamasına neden olmuştur. Gerek özel sektörün gerekse kamunun aldığı tedbirler ekonominin üretim tarafına darbe vurmuştur. Bu kapsamda özellikle hizmet ve perakende sektörlerinde üretimin durdurulması ve kapasitenin sınırlandırılması nedeniyle ekonominin üretkenliği önemli ölçüde azalmıştır. IMF tahminlerinde bu yıl Euro Bölgesi ülkelerinin %7,5, Rusya’nın ise %5,5 oranında ekonomik daralma yaşayacağını öngörmektedir. Türkiye ekonomisinin ihracatının da ağırlıklı olarak bu ülkelere olması nedeniyle bu durum ülke ekonomisini ihracat gelirlerinin düşmesi nedeniyle bir hayli olumsuz etkileyecektir. Öte yandan pandemi sonrasında turizm gelirlerindeki sert düşüş de hem ekonomik büyüme hem de cari açığı etkileyecektir. Bu nedenle işsizlik oranlarında da çok ciddi artış beklenmektedir.
Türkiye ekonomisine ilişkin gerçekleşen makroekonomik veriler incelendiğinde pandemi kaynaklı krizin ilk doğrudan etkilerini ekonomik büyüme rakamlarında görmek mümkündür. 2019 yılının son çeyreğinde %6, yılın tamamında ise %0,9 büyüyen ekonomi, 2020’nin ilk çeyreğinde %4,4’lük bir büyüme sağlamasının ardından, salgının ekonomi üzerinde etkilerinin en çok hissedildiği 2020’nin ikinci çeyreğinde %9,9 oranında bir ekonomik daralma yaşamıştır.
Haftaya devam edecek