Geçen ay sizlere sektörün 2023 yılı ile ilgili resmi verilerini de kullanarak genel değerlendirmemi iletmiştim. Bu yazımda çimento sektörünün yetkililerinin açıklamalarından alıntılar yaparak biraz daha detay bilgi vermek istiyorum.
Ülkemizde çimento fabrikalarının üyesi olduğu iki üst kuruluş vardır. Bunlardan biri Çimento Endüstrisi İşverenleri Sendikası (ÇEİS), diğeri de Türkiye Çimento Sanayicileri Birliği (TÜRKÇİMENTO). Sizlerle TÜRKÇİMENTO’nun Yönetim Kurulu Başkanı ve Başkan Vekilinin Mart ayında yaptıkları açıklamalardan bazı bölümlerini paylaşmanın yararlı olacağını düşündüm.
İçinde her kademesinde olmak üzere 45 yıl hizmet verdiğim bu sektör; gerek kapasitesi, gerek üretim çeşitliliği, gerekse kalite titizliği ve dünya normlarına uyması yönünden, ülkemizde ve dünyada ön sıralarda olan bir sektördür. Gelelim yetkililerin açıklamalarına:
Yönetim Kurulu Başkanı Sn. Fatih Yücelik, Rekabet Kurumunun sektördeki firmalara yönelik soruşturmalarından ötürü, inşaatta ilk akla gelenin hemen çimento olduğuna, oysa çimentonun inşaat maliyetinin içindeki payının yüzde 3 ile yüzde 5 arasında olduğuna dikkat çekti.
“100 metrekarelik bir daire düşünüldüğünde, 70 metreküp beton dökülmesi gerekiyor. Bunun ederi de 140.000 TL. Bu bedelin üçte biri yani 50.000 TL’si çimentodan geliyor. Konut fiyatlarının faraza 5 milyon TL olduğunu düşünürsek, ne kadar küçük bir oranın nasıl abartıldığını görebiliriz.”
Sn. Yücelik, toplam çimento üretiminin 2023 yılında 2022'ye oranla yaklaşık yüzde 10,5 artarak 81,5 milyon tona yükseldiğini belirtirken, iç satışların yüzde 19 artışla yaklaşık 65 milyon tona çıktığını, ihracatın ise 2022'ye oranla yüzde 28 düşerek 19,7 milyon ton olarak gerçekleştiğini belirtti. Bu rakamın 15,7 milyon tonunun çimento, 4 milyon tonunun ise yarı mamul klinker olduğunu vurguladı.
Değer bazında ise yüzde 18 düşüşle 1 milyar 265 milyon dolar değerinde dış satış gerçekleştirildiğini, bu verilerle Türkiye'nin 2023 yılında, ton ve değer bazında dünya ikincisi olduğunu söyledi. Bu verilerin detayında ise 100’ün üzerinde ülkeye ihracat gerçekleştirirken, ihracatta en önemli pazarımızın ABD olduğunu belirtti.
“2023 yılında sektörün toplam cirosu, iç satışlarla ve dolar kurundaki artışla birlikte 4,7 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Öte yandan İran, Irak, Yemen ve yakın coğrafyamızda cereyan eden çatışmalara bakıldığında, yeni bir türbülansa da hazırlıklı olmamız gerektiğinin farkındayız” ifadelerini kullandı.
TÜRKÇİMENTO Başkan Vekili Sn. Adil Sani Konukoğlu, çimento sektöründeki maliyetlere dikkat çekerek, “Bugün bir tesisin kurulma maliyeti 300 milyon dolar civarındadır. Fakat bizim başka maliyetlerimiz de var. Her yıl fabrikalarımızda 12-13 milyon dolarlık revizyon yapmamız gerekiyor.”
“Biz, ağırlığı nakliyeye dayanan, taşıması çok pahalı ancak kendisi ucuz olan bir ürün satıyoruz. Bir ton çimento 2100 TL, yani kilosu 2 lira 10 kuruş. Şu anda bir küçük pet şişesi 10 TL. Sudan ucuz bu ürünü alıyorsunuz, kamyona koyuyorsunuz, 300 km yol için ton başına 300-400 TL nakliye ödüyorsunuz.”
“İnşaat deyince akla ilk çimento geliyor çünkü işin temeliyiz, bağlayıcısıyız. 120 milyon tonluk kurulu kapasitemizle ülkemize üretim ve döviz kazandırıyoruz. 2023 yılı başında bir evin satış fiyatı ne kadardı, şimdi ne kadar? Şubat 2023'te çimento fiyatı 1500 liraydı bugün 2100 lira. Artışı hesaplayın. Çimento fiyatındaki artış, enflasyonun da emlak fiyatlarındaki artışın da çok altında kaldı.”
Depremzede illerde konut seferberliğiyle geçen 2023 yılının son çeyreğinde, inşaat sektörünün yüzde 10,8 büyüdüğünü ve yılı yüzde 7,8 büyüme ile tamamladığını hatırlatan Sn. Fatih Yücelik, inşaat sektöründeki bu yükselişin, sektörün en önemli paydaşlarından biri olan çimento sektörünün geleceği için umut verici olduğunu belirtti.
“2023 yılında yaşadığımız deprem felaketlerinin ardından bilindiği üzere kentsel dönüşüm projeleri başta olmak üzere, deprem bölgesinin yeniden inşa edilmesi planı devreye girdi. 2024 yılında geçen yılki satış rakamlarının üzerinde bir artış öngörmüyoruz. Bu yılın daha durağan geçmesini bekliyoruz. Dış piyasaya bakacak olursak, enerji maliyet artışları ve global piyasalarda dalgalanmaların yaşanmaması durumunda sektör olarak 2024 yılında 2023'e benzer bir tablo ile karşılaşacağımız ve aynı seviyede yılı tamamlayacağımız kanaatindeyiz.” ifadelerini kullandı.
Sektör yetkililerinin beyanları böyle. Benim kanaatim, ihtiyacın çok üzerinde kurulu kapasitesi olan, ülkemizin tüm coğrafyasına dengeli dağılmış olan çimento fabrikaları; üretimleri ile rahat bir 2024 yılı geçirmemizi sağlayacaklardır. Darısı tüm inşaat sektörü paydaşlarının başına…