Geçen yazımda sektör ile ilgili verileri açıklamıştım. Bu defa ekonomik durum hakkında biraz bilgi aktarmak istiyorum.
1- EKONOMİK DURUM
Gayrisafi Yurt İçi Hasıla 2022 yılı 2. çeyreğinde %7,6 arttı. Bu çeyrekte cari fiyatlarla GSYH, 220 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Merkez Bankası verilerine göre sadece haziran ayında cari açık eksi 3,5 milyar dolar olmuştur. Bu ayda ihracat %19, ithalat yaklaşık %40 arttı. 23,4 milyar dolar ihracat yapmamıza karşılık, 31,6 milyar dolarlık ithalat yapmışız. Böylece haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre dış ticaret açığı 2,9 milyar dolardan %185 artarak yaklaşık 8,2 milyar dolara yükselmiştir.
İhracatta ilk ülke Almanya, ithalatta ise Rusya Federasyonu oldu.
Haziran ayında döviz kurlarından 1 ABD doları 17 TL, 1 Avro 18 TL oldu.
Enflasyon: TÜİK’e göre haziranda tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) %4,95, yurt içi üretici fiyatları endeksi (Yİ-ÜFE) ise %6,7 artmıştır. Yıllık bazda ise haziran ayı itibarıyla yıllık enflasyon TÜFE’de %78,62, Yİ-ÜFE’de ise %138,31 artmıştır.
İşsizlik ciddi bir sorun olmaya devam etmiştir. 15 ve daha yukarı yaştaki işsiz sayısı 3 milyon 541 bin kişi oldu.
İmalat Sanayi Kapasite Kullanım oranı geçen yılın aynı ayına göre %1,3 artmış ve %77,6 olarak gerçekleşmiştir.
Tüketici Güven Endeksi, TÜİK ve TCMB işbirliği ile yürütülen çalışmaya göre %6,2 oranında azalarak %67,6’dan %63,4’e geriledi. %100’den aşağı oranlar güvensizlik olarak kabul edildiğine göre durum hiç de iç açıcı değil. Şu anda onuncu aydayız ve sızlanmalar artarak devam ediyor. Bunun resmi rakamlara yansıması; güneşin balçıkla sıvanamayacağının net bir göstergesi olarak kabul edilmesi gerekiyor.
Ekonomistlerin en çok üzerinde durdukları bir diğer kriter de uluslararası doğrudan yatırım konusudur. 2021 yılının aynı döneminde 4,516 milyar ABD doları olan fiili net giriş, 2022 yılında 5,452 milyar ABD doları olmuştur. %20,7 olan bu artış sonraki aylar ve yıllar için sürerse bunu olumlu olarak kaydetmek gerekir. Yabancı sermayenin ülkemizde yeni şirket kurması veya mevcut şirketlere hissedar olması, geleceği olumlu görüyorlar veya kazancı avantajlı buluyorlar anlamını da içermektedir. Ayrıca uzun vadeli stratejik yatırım için gelen sermaye de vardır. Bunu geçmişte gördük ve hâlâ da görüyoruz.
30 Haziran 2022 tarihi itibarıyla brent oil varil fiyatı 109 dolar olmuştur. Şu anda 90 dolar civarında seyreden bu fiyatın; Ukrayna - Rusya olayı ve OPEC’in giderek 2 milyon varile kadar varacak kısıtlama kararı nedeniyle daha da yükseleceği ve 100 doları aşabileceği belirtilmektedir. Bunun yurt içi fiyatlara yansıması vergilerin etkisiyle daha fazla olmakta ve halka yansıması özellikle dar ve sabit gelirli aileler/kişiler için tahammül sınırlarını aşmaktadır.
2- İNŞAAT SEKTÖRÜ
2022 yılı ikinci çeyreğinde yapı ruhsatı verilen yapıların yüz ölçümü %7,8 azaldı. Ruhsat verilen bina sayısı %7,5, daire sayısı ise %15,3 azalmıştır. Yapı Kullanma İzin Belgesi verilen bina sayısı %22,6, daire sayısı %22,5 ve yüz ölçümü ise %20,1 arttı. Bu yapıların yüz ölçümlerine göre dağılımı ise %57,6’sı konut, %21,2’si konut dışı ve %21,2’si ise ortak kullanım alanı olarak gerçekleşmiştir.
Türkiye genelinde 2022 haziran ayında 150.500 konut satılmıştır. Konut satışlarında İstanbul yaklaşık 28.000 ile birinci, Hakkâri ise 40 konut satışıyla sonuncu olmuştur.
Haziran 2022’de verilen konut kredisi; Mevduat, Kalkınma, Yatırım ve Katılım bankalarının tümü dahil 15 milyar TL civarında, Konut Kredisi faizleri ise haziran ayında ortalama %1,5 olmuştur.
Türkiye Hazır Beton Birliği’nin (THBB) açıkladığı haziran ayı verilerine göre güven endeksi hâlâ düşük olarak seyretmektedir. Yakın bir gelecekte de sektörde ciddi bir canlanma beklenmemektedir. Ancak son günlerde, kış mevsiminin de yaklaşmakta olmasından ötürü hafif bir kıpırdanma görülmektedir.
Kiraların çok fahiş rakamlara çıktığı bugünlerde; TOKİ’nin yeni konut projelerinin olumlu karşılanmasının ve müracaatların 2 milyona kadar yükselmesinin kısa vadede bir katkısı olmayacağı belirtilmektedir.
Bakalım gelecek günler ne gösterecek...