Bugün internete bir taslak düştü. Bu taslak enflasyon düzeltmesi ve yeniden değerlemenin nasıl yapılacağına dair hükümleri içermektedir. Taslağı okuduktan sonra bu yazıyı yazmak ihtiyacını duydum. Bilindiği gibi Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesinin Ç fıkrası yeniden değerleme esaslarını aşağıdaki gibi düzenlemektedir. Ç) (7338 sayılı kanunun 31 inci maddesiyle eklenen fıkra; Yürürlük: 1.1.2022)Tam mükellefiyete tabi ve bilanço esasına göre defter tutan gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri (kollektif, adî komandit ve adî şirketler dâhil, (A) fıkrasının (9) numaralı bendi kapsamında söz konusu fıkranın (1) numaralı bendinde yer alan şartlara bakılmaksızın enflasyon düzeltmesi yapanlar ile kayıtlarını Türk para birimi dışında başka bir para birimiyle tutmalarına izin verilenler hariç), (A) fıkrasında yer alan enflasyon düzeltmesi yapma şartlarının gerçekleşmediği hesap dönemlerinin sonu itibarıyla, bilançolarına dâhil bulunan amortismana tabi iktisadi kıymetlerini (bu niteliklerini korudukları müddetçe sat-kirala-geri al işlemine veya kira sertifikası ihracına konu edilenler hariç) ve bunlar üzerinden ayrılmış olup bilançolarının pasifinde gösterilen amortismanları aşağıda belirtilen şartlar doğrultusunda yeniden değerleyebilirler. Şeklinde yeniden değerlemeyi ve yapacakları anlatmakta, daha sonraki hükümlerde ise yeniden değerlemenin nasıl yapılacağı hakkında düzenlemeler içermektedir. Şu anda internete düşen taslakta ise özellikle binek otomobillerinin yeniden değerlemesinin nasıl yapılacağı konusu hiç ele alınmamıştır. Binek otomobilleri ile ilgili maddeleri hatırlayalım. Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere, özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç ilk iktisap bedeli 2021 yılı için 170.000 TL,2022 yılı için 230.000 TL) lık kısmı amortismana tabi olabilecektir. Binek otomobillerinin iktisabına ilişkin özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi toplamının en fazla 2021 yılı için 150.000 TL, 2022 yılı için 200.000 TL) kısmı gider olarak dikkate alınabilir.) Hizmetli ve işçilerin iş yerinde veya iş yerinin binek otomobilin ikinci el olarak iktisap edildiği hâllerde, amortismana tabi tutarı 2021 yılı için 320.000 TL, 2022 yılı için 430.000 TL) aşan binek otomobillerinin her birine ilişkin ayrılan amortismanın en fazla bu tutarlara isabet eden kısmı gider yazılabilir. Bu hükmün uygulanmasında binek otomobilin iktisap edildiği tarihte yürürlükte olan tutar dikkate alınır.) 2021 yılında 450.000 liraya aldığımız binek otomobilinin KDV ve ÖTV’si toplamı olarak 150.000 lirayı genel gider olarak yazabiliriz, amortismana tabi binek otomobili değeri olarak ise 170.000 TL. yazarız. Kalan 130.000 TL’yi ise ya kanunen kabul edilmeyen gider veya amortismana tabi olmayan binek otomobili bedeli diye kaydederiz. Ben kaydı şu şekilde yapmayı tercih etmekteyim. __________________ ____________________ 254 Taşıtlar (Amortisman ayrılacak) 170.000 TL. 254 Taşıtlar (Amortisman ayrılmayacak) 130.000 TL. 740 Binek araç alımı ÖTV ve KDV giderleri 150.000 TL. 102 Bankalar 450.000 TL. Satın alınan binek aracının kaydı ___________________ _____________________ 740 Binek araç amortisman giderleri 2.833 TL. 257 Birikmiş amortismanlar 2.833 TL. Binek aracının alındığı tarihteki bir aylık amortisman gideri kaydı _________________ _______________________ 700 hesaplardaki masraf hesabı olarak tek düzen hesap planındaki ilgili hesaplar kullanılacaktır. Şimdi gelelim yeniden değerlemeye: Vergi usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesine göre 2022 yılında bu araç için yeniden değerleme yaptığımızda varsayalım ki yeniden değerleme oranı %50 olsun, değerleme sonucu şu tutarlara ulaşılacaktır. 254 Binek araçları 170.000 X 1.50 = 255.000 TL. olacaktır. Oysa, 2022 yılı için binek araç bedeli yukarıda belirtildiği üzere 230.000 TL’yi aşamaz. İşte burada yapılan yeniden değerleme ile araç bedeli 230.000 TL. yerine 255.000 TL’ye ulaşmaktadır. Yani yasanın ve tebliğin olması gerektiğini belirttiği bedelin ve amortisman ayırma bedelinin 25.000 TL. üzerinde bir bedelle karşı karşıya kalmaktayız. Bu çarpıklığın düzeltilmesi için tebliğ taslağında (yeniden değerleme yapılması halinde araç bedeli ve amortisman ayırmaya esas bedel olarak yeniden değerleme sonucu hesaplanan bedel kabul edilecektir) hükmü konulmalıdır. Aksi takdirde yasal birtakım engellerle karşılaşacağız ve yeniden değerleme sonucu ulaşılacak tutar değil de binek otomobilinin 2022 yılı için geçerli olan bedeli yani 230.000 lira bedel üzerinden amortisman ayrılması gerekecek, aradaki fark kanunen kabul edilmeyen gider olacaktır. Yapılacak düzenlemede bu konunun da gündeme alınması gerektiği kanaatindeyim.