Ticaret unvanı bir ticari işletmenin sahibinin adı olup, tacir, ticari işletmesi ile ilgili işlemlerini bu ad altında yapar. Ticaret unvanı işletmenin sahibi olan gerçek ve tüzel kişiyi göstermekle birlikte, bir işletmeyi diğer işletmeden ayırmak konusunda dolaylı bir işleve de sahiptir.[1]
Anonim şirket (Tacir), kanuna uygun bir ticaret unvanı seçmekle yükümlüdür (TTK m.18/1). Her anonim şirket, ticari işletmesine ilişkin işlemleri, ticaret unvanıyla yapmak ve işletmesiyle ilgili senetlerle diğer belgeleri bu unvan altında imzalamak zorundadır (TTK m.39/1).
Böylece anonim şirketin, kanuna uygun bir ticaret unvanını seçmek ve kullanmak zorunda olduğu açıktır.[2]
Anonim şirkette ticaret unvanının belirlenmesinde aşağıdaki hususlara uyulması zorunludur (TUHT[3] m.4):
a) İşletme konusu ile şirket türünü gösteren ibareler Türkçe olmak kaydıyla, ticaret unvanı serbestçe belirlenebilir.
b) Ticaret unvanında yer alacak ibareler, tacirin kimliği, işletmesinin genişliği, önemi ve finansal durumu hakkında üçüncü kişilerde yanlış bir görüşün oluşmasına sebep olacak nitelikte ve gerçeğe aykırı olamaz.
c) Ticaret unvanında yer alan ibareler kamu düzenine, ulusal çıkarlara ve ahlaka aykırı olamaz, kültürel ve tarihi değerleri zedeleyecek şekilde belirlenemez.
ç) Bir ticaret unvanına “Türk”, “Türkiye”, “Cumhuriyet” ve “Milli” kelimeleri yalın, sade ve eksiz olarak; Cumhurbaşkanlığı kararıyla konulabilir. Bu ibarelerin Türk Ticaret Kanunu’nun 41’inci ve 42’nci maddeleri uyarınca ticaret unvanında kullanılması zorunlu olan gerçek kişinin ad veya soyadında yer alması halinde Cumhurbaşkanlığı kararı aranmaz.
d) Anonim şirketlerin ticaret unvanında işletme konularından en az birinin yer alması zorunludur. İşletme konusunu gösteren ibarelerde kısaltma yapılamaz. Başlıca amacı başka işletmelere katılmaktan ibaret olacak şekilde kurulacak anonim şirketlerin unvanında “şirketler topluluğu” ibaresine yer verilmesi zorunludur.
e) Ticaret unvanında resmi olarak tanımlanmış yer adları kullanılabilir, ülke adlarının unvanda kullanılabilmesi için ise, o ülkenin yetkili makamlarından izin alınması gerekir.
f) Kamu kurum ve kuruluşları ile ulusal ve uluslararası diğer kuruluşların adları ya da bunları tanımlayan kısaltılmış adları ticaret unvanlarında ek olarak kullanılamaz. Ancak bu kurum ve kuruluşların işlettiği işletmeler ile hissedarı oldukları şirketlerin ticaret unvanlarında, kendilerinin adları veya kısaltılmış adları kullanılabilir.
g) Ticaret sicilinden silinen bir ticaret unvanı, unvanın silinmesine ilişkin ilanın Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlandığı tarihten itibaren beş yıl geçmedikçe başka bir anonim şirket (tacir) adına yeniden tescil edilemez.
TTK m.39 (1) hükmüne göre, “Her tacir, ticari işletmesine ilişkin işlemleri, ticaret unvanıyla yapmak ve işletmesiyle ilgili senetlerle diğer belgeleri bu unvan altında imzalamak zorundadır.”
Buna göre, anonim şirketin ticari işletmesine ilişkin işlemleri, ticaret unvanıyla yapması emredici bir hükümdür. Ayrıca anonim şirket, ticari işletmesiyle ilgili senetlerle diğer belgeleri ticaret unvanı altında imzalamadığı takdirde, kendisi için hukuki sonuç doğurmaz. Örneğin; anonim şirketin kambiyo senedi düzenlemesi, sözleşme kurması, yetki belgesi vermesi, fatura düzenlemesi gibi ticari işletmesiyle ilgili senet ve belgeleri ticaret unvanı altında imzalaması zorunludur.
Ticaret unvanı işletmenin sahibi olan anonim şirketi göstermekle birlikte, bir ticari işletmeyi diğer işletmeden ayırmak konusunda dolaylı bir işleve de sahiptir.
Ticaret siciline tescil edilen ticaret unvanı, ticari işletmenin görülebilecek bir yerine okunaklı bir şekilde yazılır. Ayrıca, anonim şirket işletmesiyle ilgili olarak düzenlediği ticari mektuplarda ve ticari defterlere yapılan kayıtların dayandığı belgelerde kendisinin sicil numarası, ticaret unvanı, işletmesinin merkezi ile anonim şirket internet sitesi oluşturma yükümlülüğüne tabi ise, tescil edilen internet sitesinin adresi de gösterilir. Tüm bu bilgiler şirketin internet sitesinde de yayımlanır. Bu sitede ayrıca, anonim şirketlerde yönetim kurulu başkan ve üyelerinin adları ve soyadları ile taahhüt edilen ve ödenen sermaye miktarı yayımlanır. Bunlar, söz konusu belgelere yazılması bakımından kanuni asgariyi göstermektedir. Anonim şirket bunlara eklemeler yapabilir. Nitekim, anonim şirketlerde, sırasıyla yönetim kurulu başkan ve üyelerinin; müdürlerin ve yöneticilerin adları ile soyadları gösterilir. Tüm bu bilgiler şirketin internet sitesinde de yayımlanır (TTK m.39/2).
Ticaret unvanlarının gerçek durumu yansıtması, aldatıcı, yanıltıcı veya yanlış izlenim uyandırıcı ya da başkalarının ticaret unvanları ile karışıklık yaratıcı olmaması gerekir. Bazı hallerde istisna olarak ticaret unvanının gerçek durumu yansıtmamasına izin verilebilmektedir. Tacir (anonim şirket) ile ilgili olarak sonradan ortaya çıkan bazı değişikliklerle ilgili olarak bu değişikliklerin unvana yansıtılmamasına izin verilmektedir.[4]
Çalışmalarınızda başarı, ailenizle birlikte esenlik ve mutluluklar diler, en içten saygılarımızı sunarız.
[1]Tekinalp,Ü.:Fikri Mülkiyet Hukuku,B.3,İstanbul 2004 ,s.23
[2]Ergün, M.: Ticari İşletme Hukuku, Bursa 2015, s.84 vd.
[3]14 Şubat 2014 tarih ve 28913 sayılı Resmi Gazete’de Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca yayımlanan “Ticaret Unvanları Hakkında Tebliğ” (Anılışı: TUHT)
[4]Aslan, İ.Y. - Ergün, M.: Ticaret Hukuku, Ankara 2005, s.54