Ticaret unvanı bir ticari işletmenin sahibinin adı olup, tacir, ticari işletmesi ile ilgili işlemlerini bu ad altında yapar. Ticaret unvanı işletmenin sahibi olan gerçek ve tüzel kişiyi göstermekle birlikte, bir işletmeyi diğer işletmeden ayırmak konusunda dolaylı bir işleve de sahiptir.[1]
Tacir olan anonim şirket, kanuna uygun bir ticaret unvanı seçmekle yükümlüdür (TTK m.18/1). Her anonim şirket, ticari Tacir işletmesine ilişkin işlemleri, ticaret unvanıyla yapmak ve işletmesiyle ilgili senetlerle diğer belgeleri bu unvan altında imzalamak zorundadır (TTK m.39/1).
Böylece tacirin, kanuna uygun bir ticaret unvanını seçmek ve kullanmak zorunda olduğu açıktır.[2] Aynı şekilde, tacir sayılan anonim şirket de kanuna uygun bir ticaret unvanını seçmek ve kullanmak zorundadır.
Ticaret unvanını sadece tacirler kullanabilir; tacir olmayan kişi (Örneğin; esnaf) ticaret unvanı kullanamaz.[3]
Anonim şirkette ticaret unvanının belirlenmesinde aşağıdaki hususlara uyulması zorunludur (TUHT[4] m.4):
aa) İşletme konusu ile şirket türünü gösteren ibareler Türkçe olmak kaydıyla, ticaret unvanı serbestçe belirlenebilir.
bb) Ticaret unvanında yer alacak ibareler, tacirin kimliği, işletmesinin genişliği, önemi ve finansal durumu hakkında üçüncü kişilerde yanlış bir görüşün oluşmasına sebep olacak nitelikte ve gerçeğe aykırı olamaz.
cc) Ticaret unvanında yer alan ibareler kamu düzenine, ulusal çıkarlara ve ahlaka aykırı olamaz, kültürel ve tarihi değerleri zedeleyecek şekilde belirlenemez.
çç) Bir ticaret unvanına “Türk”, “Türkiye”, “Cumhuriyet” ve “Milli” kelimeleri yalın, sade ve eksiz olarak; Cumhurbaşkanlığı kararıyla konulabilir. Bu ibarelerin Türk Ticaret Kanunu’nun 41’inci ve 42 nci maddeleri uyarınca ticaret unvanında kullanılması zorunlu olan gerçek kişinin ad veya soyadında yer alması halinde Cumhurbaşkanlığı kararı aranmaz.
dd) Anonim şirketlerin ticaret unvanında işletme konularından en az birinin yer alması zorunludur. İşletme konusunu gösteren ibarelerde kısaltma yapılamaz. Başlıca amacı başka işletmelere katılmaktan ibaret olacak şekilde kurulacak anonim şirketlerin unvanında “şirketler topluluğu” ibaresine yer verilmesi zorunludur.
ee) Ticaret unvanında resmi olarak tanımlanmış yer adları kullanılabilir, ülke adlarının unvanda kullanılabilmesi için ise, o ülkenin yetkili makamlarından izin alınması gerekir.
ff) Kamu kurum ve kuruluşları ile ulusal ve uluslararası diğer kuruluşların adları ya da bunları tanımlayan kısaltılmış adları ticaret unvanlarında ek olarak kullanılamaz. Ancak bu kurum ve kuruluşların işlettiği işletmeler ile hissedarı oldukları şirketlerin ticaret unvanlarında, kendilerinin adları veya kısaltılmış adları kullanılabilir.
gg) Ticaret sicilinden silinen bir ticaret unvanı, unvanın silinmesine ilişkin ilanın Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlandığı tarihten itibaren beş yıl geçmedikçe başka bir tacir adına yeniden tescil edilemez.
TTK m.39 (1) hükmüne göre, “Her tacir, ticari işletmesine ilişkin işlemleri, ticaret unvanıyla yapmak ve işletmesiyle ilgili senetlerle diğer belgeleri bu unvan altında imzalamak zorundadır.”
Ticaret unvanı bir ticari işletmenin sahibinin adıdır. Ticaret unvanı işletmenin sahibi olan anonim şirketi göstermekle birlikte, bir ticari işletmeyi diğer işletmeden ayırmak konusunda dolaylı bir işleve de sahiptir. Ticaret unvanı, ticari işletmenin sahibi olan gerçek ve tüzel kişiyi işaret ederek, bir taciri diğer tacirden ayırmakla birlikte, bir ticari işletmeyi diğer işletmeden tefrik etmek konusunda da dolaylı bir işleve sahiptir.[5]
Çalışmalarınızda başarı, ailenizle birlikte esenlik ve mutluluklar diler, en içten saygılarımızı sunarız.
[1]Tekinalp,Ü.:Fikri Mülkiyet Hukuku,B.3,İstanbul 2004 ,s.23
[2]Ergün, M.: Ticari İşletme Hukuku, Bursa 2015, s.84 vd.
[3]Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 21.03.2019 tarih, 2017/1298 Esas ve 2019/335 Karar sayılı içtihadı (https://karararama.yargıtay.gov.tr)
[4]14 Şubat 2014 tarih ve 28913 sayılı Resmi Gazete’de Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca yayımlanan “Ticaret Unvanları Hakkında Tebliğ” (Anılışı: TUHT)
[5] Tekinalp FMH, s.23